Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1946, Blaðsíða 86

Andvari - 01.01.1946, Blaðsíða 86
82 Jóhannes Áslcelsson ANDVAIU Mað það er (1). Sumarið 1917 kannaði Guðmundur G. Bárð- arson, að tilhlutun ríkisstjórnarinnar, surtarbrand við Stein- grímsfjörð og víðar. Hann safnaði miklu af steingervingum, sem munu ekki enn vera ákvarðaðir til hlítar, en suma þeirra sendi hann til prófessors A. G. Nathorsts í Stocholmi, þar á meðal steingervinga frá Hrútagili í Mókollsdal. Prófessor Nathorst ákvarðaði tvær beykitegundir frá þessum stað, fagus antipofii Heer og fagus macrophylla Heer. Höfðu ekki áður fundizt greinilegar menjar af beyki i surlarbrandslögunuin islenzku (2). Svo virðist sem fagus antipofii haí'i verið allútbreidd um hin norðlægari lönd á öndverðu tertiertimabili. Hennar er aetið úr jarðlögum þess tímabils frá Japan, Sakhalin, Siberíu, Grænlandi og Alaska (3). Nánustu núlifandi ættingjar virð- ast vera amerísku beykitrén, fagus ferruginea Ait. Næst algengast af steingervingunum í Þórishlíðarfjalli er blað það, sem sýnt er á 3. mynd. í aðalatriðum líkist það blað- inu af fagus antipofii Heer, því sem að ofan er lýst, og verið getur, að hér sé um blað sömu tegundar að ræða. Þó er nokkur munur á. Blaðka j)essa síðarnefnda mjókkar ekki eins ört niður að stilknum eins og hún gerir á fyrrnel'nda blaðinu, hún er altennt og tennurnar sltýrari, þó að smáar séu. Hliðar- strengirnir eru færri og allir stakstæðir á miðrifinu. Við samanburð á þessu blaði og þeim lýsingum og myndum af tertierum plöntusteingervingum, sem ég hef aðgang að, virðist samræmið bezt við fagus deucalionis Heer. t þessu samband: er rétt að benda á, að sjöundi hliðarstrengur blaðsins, hægra megin á myndinni. er tvíklofinn. Sennilega cr hér ekki um tegundar- eða afbrigðiseinkenni að ræða, en merkilegt verður að teljast, að blöð, sem talin eru af þessari beykitegund, bæði frá Grænlandi (3) og Alaska (3), sýna sama einkennið, tvíklofinn hliðarstreng. Svo yfirgnæfandi meðal steingervinganna í Þórishlíðar- fjalli eru þessi beykiblöð, að þeirri hugsun verður ekki varizt, að hér sé um menjar allmikils beykiskógar að ræða, sem
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.