Andvari - 01.01.1946, Page 61

andvari
Ferð til Baudarikjauna 1944—45
57
IV. Nokkrar tillögur í búnaðarmálum íslands.
Inngangur.
Hnattstaða landsins og aðstaða okkar til búreksturs. —
kitt af því fyrsta, sem liver og einn, er við búskap fæst, þarf
að gera sér ljóst, er hvernig þau skilyrði eru frá náttúrunnar
bendi, sem bóndinn hefur við að búa. Kemur þar einkum til
greina hnattstaða landsins, veðrátta, jarðvegur og saman-
burður á aðstöðunni gagnvart öðrum þjóðum, sem við land-
l'únað fást, uin framleiðslumöguleika, markaði, samkeppni
o. fl.
ísland er þannig á hnöttinn sett, að það er á norðurtak-
niörkum þess, er ýmsir, bæði lærðir og leikir, telja hagkvæmt,
eða jafnvel skynsamlegt að reka landbúnað. Hins vegar vitum
^ið þó, að fyrir áhrif golfstraumsins er loftslag miklu mildara
á íslandi, einkum að vetrinum til, heldur en breiddargráður
segja til um. Þess vegna eru skilyrði betri til búskapar á ís-
londi en marga grunar.
Það, sem mestum erfiðleikum veldur við búrekstur á ís-
landi, er veðráttan. Einkum hvað hún er óvenju óstöðug og
óútreiknanleg, bæði frá degi lil dags, árslíð tii árstíðar og frá
ari til árs. Má heita, að sama gildi um tíðarfarið í öllum lands-
blutum. Annað einkenni á íslenzkri veðráttu, sem veldur erf-
•ðleikum í lmskapnum, er að sumarhitinn er lágur, vorkuldar
°fl miklir, votviðri og vindar líðir.
Það er kunnugt úr búnaðarsögu okkar, að bæði hafa komið
einstök ár og árabil með frostum, snjóum og ísum, svo hörð
og erfið fyrir búreksturinn í landinu, að liallæri hefur gert á
einstökuin bæjum» landshlutum og jafnvel um landið allt.
Auk þessara harðinda og annarrar óbliðu veðráttunnar hafa
yfir tandbúnað okkar dunið eldgos, drepsóttir í mönnum og
búfé, einokuð verzlun, heimsstyrjaldir, kreppur og á síðustu
áratugum ör flótti fólks frá landbúnaði í aðra atvinnuvegi.
Þrátt fyrir liarðindi og ýmsa erfiðleika, hefur landbúnað-
•ninn lengst af verið liöfuðatvinnuvegur okkar, og enn i dag
er hann einn meginþáttur atvinnulífs á íslandi.