Fálkinn - 10.08.1960, Blaðsíða 13

að verða hverri konu ofraun •— eins
og hann var þá orðinn í seinni tið,
hann Jósafat í Haganesi. — Reynd-
ar var sagt, að þetta væri eitthvað
að lagast aftur. Þeir, sem komu að
Haganesi og hann sýndi gestrisni,
báru honum góða sögu.
Mitt í önnum hins daglega lífs fóru
tilfinningar Jósafats að skýrast.
Hann var orðinn ásáttari við sjálf-
an sig og lífið. — Jörðin Haganes
myndi verða annara jörð, er hann
hætti að þurfa hennar með og hann
var undarlega rólegur með það. —
En Guðnýju, — stúlkuna, sem einu
sinni hafði valdið svo miklum straum-
hvörfum í lífi hans, hafði hann leik-
ið hart á þessum árum, á meðan
hann var i leit að sjálfum sér.. —
Hann fór í laumi að veita henni
athygli. Á margan hátt bar hún enn-
þá með sér blóma æskuáranna, en
hún var orðin föl og fálát, umgekkst
hann eins og óviðkomandi mann. —
Því lengur sem leið fór Guðný að
verða oftar í huga hans. Hann varð
að finna hana aftur, segja henni eins
og var, að hann hefði lent í myrkri
og villu í leit að sájlfum sér, — hann
hefði verið hart leikinn og leitað
að sínu eigin innra innan um föru-
fólk, sem fór um veginn hans.
Jósafat fór að laga túngarðinn í
kringum Haganestúnið. Hann var
víða illa farinn eftir þessi erfiðu ár
— og búið þeirra hafði gengið sam-
an. — En alltaf hélt hann áfram
að fylgast með þjóðveginum. 1 huga
hans var einhver sérstök von bundin
við þennan veg, — þangað haf ði hann
sótt þá, sem forfeður hans höfðu
smáð og vanrækt, og svo sagði hon-
um hugur, að ekki væri allt búið
ennþá af því tagi, sem hann gæti
vænzt af þessum vegi. — En jafn-
hliða hugnæmi Jósafats á þjóðvegin-
um var hann breyttur maður, og loks
fór Guðný að verða trúuð á það, að
hnoum ætlaði að takast að byrja líf-
ið að nýju. — Ekki vantaði hann
manndóminn, ef hann bæri gæfu til
að notfæra sér það, sem honum var
vel gefið.
Á byrjuðum túnaslætti voru hjónin
í Haganesi að hirða af túninu fyrir
ofan bæinn sinn. Þetta sumar var hjá
þeim kaupamaður, er Kári hét. Mikið
hey lá flatt, og þurftu þau að halda
vel á spöðunum, ekki fleira fólk.
Hundurinn lá í skugga af böggun-
um, sem búið var að binda og velta
saman. — Að því leyti svipaði hund-
inum til húsbónda síns, að aldrei fór
það fram hjá honum, ef einhver var
á ferð. — Nú reis Kjammi upp af
værð sinni, teygði sig og skimaði
og rölti síðan hálf sneyptur af stað
og létti ekki ferð sinni fyrr en hann
kom að eystri traðargarðinum. Þar
settist hann, sperrti eyrun og horfði
upp á vegínn. Þannig leið góð stund.
Hundurinn sat kyrr og horfði. Loks
rak hann upp smá bofs eins og fluga
hefði stungið hann í trýnið.
Þetta háttalag rakkans hitti á við-
kvæman streng hjá húsbóndanum.
Hann hrökk örlítið við. — Það myndi
ekki koma sér sérlega vel að fá gesti
núna. Hann leit upp á veginn.
— Láttu þér ekki koma gestir í
hug, sagði Kári. — 1 dag verða engir
á ferð nema djeskotans umrenning-
ar, sem ekkert nenna að aðhafast.
— Já, djeskotans umrenningar,
sagði Jósafat. — Það er verst ef
þeir væru nú menn rétt eins og við,
Kári minn.
Kári svaraði engu. Jósafat var hús-
bóndi á þessu heimili, en ekki hann.
Jósafat gaut augunum til Kjamma,
sem sat þráðbeinn á traðargarðin-
um. Síðan leit hann rétt sem snöggv-
ast til Guðnýjar. Nú var það hún,
sem vakti ugg i brjósti hans. Undan-
farið hafði hún ekki verið frísk, það
var auðséð. Hún var guggin í útliti
og mjög föl. Roðinn kom ekki í kinn-
ar hennar, þó að sólin skini dag eftir
dag. En þrátt fyrir það kepptist hún
við raksturinn. — Jósafat brá hönd
fyrir auga og leit upp á veginn. Þar
sást enginn á ferð. — En hitinn var
meiri en meðalmanns að þola, svit-
inn rann niður eftir skrokknum á
honum. Jósafat brá axlaböndunum
út af öxlunum, sleppti niður um sig
þykku, mórauðu vaðmálsbuxunum og
stóð eftir á hvítri vaðmálsbrók, sem
farin var að gulna.
Varla hafði Jósafat tekið aftur til
við hrífuna, er Kjammi stóð á fætur,
starði upp á veginn og gelti af svo
mikilli heift, að hárin risu á baki
hans. — Nú var þó einhver kraftur
í Kjamma gamla. — Ég er illa svik-
inn, ef hann á ekki von á einhverj-
um, tautaði Jósafat og leit á Kára
og Guðnýju. Hún teygði sig sem hún
gat, skaraði saman dreifina og ýtti
síðan heyinu í beðjur ....
Jósafat sá eitthvað koma austan
veginn. — Hvað skyldi eiginlega vera
á ferð? sagði hann og klóraði sér í
hnakkanum, svo húfan lenti fulllangt
fram á nefið. — Fjárakornið, sem
þetta er maður, bætti hann við og
lagaði húfuna. — Og þó held ég að
það sé maður — eða hvað sýnist
þér, Guðný?
Guðný hætti að raka. Ekki hafði
hún tamið sér að svara ónotum, þó
að verr lægi í Jósafat en núna. Hún
reyndi að glöggva sig á þessum ferða-
lang. — Þetta er áreiðanlega maður,
sagði hún hlýjum rómi.
— Hún hefur þægilega rödd, hún
Guðný, hugsaði Jósafat.
Guðný hélt áfram að horfa. —■ Mér
sýnist það bera eitthvað bæði í bak
og fyrir.
— Já, þú sér það svona vel. Mér
finnst það allt i hillingum, þegar ég
fer að horfa.
— Blessaður Jósafat, hættu að
hugsa um þessa andskotans umferð,
sagði Kári. — Þetta er einhver
skepna, sem er að vaga þarna í góða
veðrinu.
— Já, ég hefði nú kannske sam-
sinnt því, ef Guðnýju sýndist ekki
annað.
— Æ, slepptu þvi, Jósafat. Þetta
getur verið vitleysa, sagði Guðný og
leit upp á veginn.
— Jæja. Ég efast um það sé vit-
leysa. En mér sýnist það allt jafn
digurt.
— Það gæti verið í pilsi, sagði Guð-
ný og fór að raka.
— Nei, fari það bölvað. Gangandi
kvenmaður með bagga. En maður á
siðri kápu, já, það gæti verið. -—
Hana, nú sezt það niður.
Kári fór að hlæja. Loks var málið
augljóst, fannst honum. — Það var
eins og mér datt í hug, sagði hann.
— Þetta er geldneytið hans Jóns í
Vagnhúsum. Stundum fer það einför-
um, og svo er nú.
Jósafat þagði. — Ótrúlegt, mjög
ótrúlegt, hugsaði hann. Kjammi hafði
gelt gestalega og hegðun rakkans
var sú sama og vant var, að þegar
hann vissi, að Jósafat hafði séð, það
sem um veginn fór, hætti hann að
gelta. Kjammi var óheimskur þótt
gamall væri. Nú lá hann fram á
lappir sínar á garðinum og stein-
hélt sér saman.
Jósafat henti allt í einu frá sér
hrífunni, fékk sér væna tóbakstölu,
lagði hendur á bak og labbaði upp
túnið. Guðný leit snöggvast upp frá
rakstrinum. — Nú fer hann á nær-
buxunum í veg fyrir gestinn, hugs-
aði hún, — en enginn ræður við það.
-----Sjálf átti hún dýra reynslu »af
því, hvernig Guð hafði bænheyrt hana
og gefið henni manninn aftur heil-
an heilsu. Margt aukasporið hafði
hún átt fyrir þetta þurfandi fólk, sem
hann var að koma með heim, en sízt
ætti hún að telja það eftir, þvi að
mikill var munurinn á Jósafat. —
Hún leit upp á veginn og sá að bóndi
hennar var seztur hjá þessu hrúg-
aldi.
— Varla er það nautið frá Vagn-
húsum, sem Jósafat er seztur hjá á
vegbrúninni, sagði Guðný.
— Það myndi bezt hæfa húsbónd-
anum að samnátta þar með tappan-
um, hreytti Kári út úr sér og ham-
aðist að saxa svo brakið í hrífunni.
— Oi sei, sei. Vertu ekki ergileg-
ur, Kári, sagði Guðný mildum rómi.
— Jósafat verður að ráða þessu, eins
og hann er vanur.
Kári anzaði ekki. Honum var sama
hvað hún þvældi. Hann hafði þraut-
reynt, að aldrei mat hún neinn til
neins, nema þennan karlrosta.
Guðnýju var hálfþungt í skapi, enda
ekki vel frísk til vinnu. 1 morgun
hafði hún ekki reiknað með neinum
töfum við hirðinguna. — En Jósafat
vildi nú hafa þetta svona. Hann átti
það til að vanmeta Guðs góðar gjaíir
eins og til dæmis þurrkinn núna.
Hann gleymdi ástandi sinu á vetrum,
þegar svefnleysið sótti á hann og
hann gat staðið fáklæddur og blá-
kaldur út við glugga að þýða héluna
svo út sæist — og gizkað á, hvort
beitarveður yrði næsta dag.------En
nú. — Hún leit upp á túnið. — Þama
kom hann með berandi byrði gests
síns, eða að minnsta kosti var hann
með fullt fangið og kona í svörtu
síðpilsi við hlið hans. Guðný tók af
sér hægri handar vettlinginn, þreif-
aði eftir höfuðbúnaði sínum og strauk
hárið frá andlitinu. Henni varð star-
sýnt á þau. Þessi litla kona var eitt-
hvað ólöguleg og Jósafat undarlega
mjólæraður í þessum klæðnaði sín-
um. Hún kunni ekki við að byrja
aftur að raka, þau voru alveg að
koma.
Mjóróma bauð konan góðan dag-
inn, um leið og hún rétti Guðnýju
granna og holdlitla hönd sína.
Guðný tók kveðjunni hæversklega.
Þegar Jósafat sleppti byrði sinni
í fang ókunnu konunnar heyrðist
barnsgrátur. — Kári leit undrunax’-
augum í áttina til þeirra, en Jósafat
tuggði af miklum móð tóbakstölu,
sem hann lagði á tanngarðinn.
Konan settist í heyið og lasaði
trosnað sjal utan af barninu. — Hann
er of heitur, vesalingurinn, og vafa-
laust blautur, tauaði hún. — Við er-
um ekki vel séð á þessu ferðalagi
okkar. Allir eru í önnum. Ég svaf
í hlöðu i Vagnhúsum i nótt og fór
þaðan fyrir fótaferð. — Nei, við er-
um ekki vel séð.
Innan úr fatagörmunum kom ljós-
hærður, bláeygður drengur, sem rétti
út höndina og skimaði í kringum sig.
Guðný gleymdi öllu, jafnvel þuri'k-
inum og heyinu. Hún horfði stórum
augum. Drengurinn var fallegur, en
Niðurl. á bls. 32.
Fálkinn, 25. tbl. 1960
13