Fálkinn - 10.08.1960, Blaðsíða 20

V.
KVENÞJDÐIN
°9
HEIMILIÐ
Ofan á aldinmauk og hlaup er lagöur cellofanpappír eöa smjörpapp-
ír, sem dýft hefur veriö í vínanda,edik eöa beneosúra natron upplausn,
Myndin sýnir, hvernig hann er klipptur. Pappírinn fellur betur aö, sé klippt
upp í brúnirnar. Ath. aö þerra barmana vel meö grisju bleyttri í rotverj-
andi vökva.
Nýting berja
Nú er kominn sá tími, að húsmæð-
urnar íara að hugsa fyrir saft, ald-
inmauki og hlaupi til vetrarforða.
En til þess að allt heppnist vel, verð-
ur að fylgja nokkrum grundvallar-
reglum.
Hráefnin eiga að vera óskemmd,
helzt nýtínd og hæfilega þroskuð.
Þurfi hráefnin að geymast, á að gera
það á köldum og dimmum stað.
Ýtrasta hreinlæti og nákvæmni
skal beita við alla niðursuðu.
Potturinn, sem nota á, þarf að vera
rúmgóður, með þykkum botni og
úr efni, sem þolir ávaxtasýrur, t. d.
aluminium, emailerað járn, ryðfritt
stál. Önothæfir eru járnpottar eða
emaileraðir pottar, sem byrjað er
að springa upp úr.
Aldinmauk, hlaup og saft skal setja
strax á hreinar flöskur og glös, og
fylla ílátin eins vel og kostur er á.
Eins skal leitazt við að loka þeim
vel. Eykur það geymsluþolið, auk
þess sem minna af C-fjörvi fer til
spillis.
Geymslan þarf að vera köld, dimm
og má ekki frjósa.
HREINSUN Á GLÖSUM,
FLÖSKUM O. FL.
Sjálfsagt er að þvo öll ílát jafn-
óðum og þau eru tæmd og sett til
hliðar. Fleygja skal öllum ílátum,
sem sprungin eru eða brotið upp úr.
Þvo þau síðan fyrir notkun og
bursta úr sódavatni, ekki sápu, skola
vel úr hreinum vötnum. Bezt væri að
sjóða þau í hreinu vatni ýmist í potti
eða í ofnskúffunni í ofninum. Ágætt
er að skola glösin að innan með upp-
lausn af benzosúru natroni (2% g
benzosúrt natron + 11 vatn), áður
en fyllt er í þau. Séu til flöskur und-
an áfengi, er ágætt að nota þær
óþegnar.
Bezt er að geta notað nýja kork-
tappa hverju sinni. Þvoið þá úr sóda-
og rabarbara
vatni, látið þá síðan í hreint, sjóðandi
vatn. Látnir liggja í því, þar til þeir
eru mjúkir. Þeir eiga ekki að sjóða.
Þegar tapparnir eru komnir í flösk-
urnar, eru þeir látnir þorna og síð-
an er lakkað yfir þá eða þeir huldir
með parafínvaxi, sem er bezt. Einnig
er ágætt að binda yfir flöskurnar
með tvöföldum cellófanpappir.
SAFT.
I saft er bezt að nota vel þroskuð
ber, t. d. krækiber, bláber, ribsber,
sólber, einnig rabarbara. Fæst meiri
saft úr vel þroskuðum berjum, eins
er hætta á, að saft úr ribsberjum
og sólberjum hlaupi, séu þau illa
þroskuð.
Sé um mikið magn að ræða, er
heppilegast að ná saftinni úr berjun-
um með berjapressu. Sé hún ekki til,
er hægt að notast við venjulega
hakkavél. Er þá léttara að hita ber-
in áður. Þá saft þarf að sía. Saft,
sem náð er úr berjunum með berja-
pressu er ekki tær.
Vilji maður fá tæra saft, ætli t. d.
að búa til hlaup, eru berin soðin í
litlu vatni eða sprengd í vatnsbaðL
Notið nál. 3—4 dl af vatni á hvert
kg af berjum, nema um sé að ræða
ber, sem mikið hleypiefni er í, t. d.
sólber, má þá ætla allt að Ve 1 af
vatni á hvert kg. Sé mikið magn af
berjum soðið í einu, þarf meira
vatn. En ekkert er við það unnið,
að fylla geymsluna með vatni. Auk
þess er sykurmagnið miðið við hvern
1 af saft, en ekki við hvert kg af
berjum, svo að sykurmagnið yrði
meira.
Berin eru hreinsuð og þvegin veL
Hituð ásamt vatni við hægan eld
í lokuðum potti, soðið 5—10 mín.
Sjóði mikið, verður saftin ótær. Lát-
ið bíða 15—30 mín. Hellt á nýsoðna,
tvöfalda grisju og saftin látin sjálf-
renna.
Saftin mæld, hituð að suðu, syk-
urinn látinn út í. Soðið I 5 mín.
Froðan veidd vel ofan af. Sé geymsl-
an ekki góð, eða minna sykurmagn
notað, er sjálfsagt að nota rotvarnar-
efnið benzosúrt natron, Vz g í hvern
1. af saft. Það er leyst upp I örlítilli
saft, síðan hrært út i pottinn. Má
ekki sjóða.
Saftinni hellt strax á heitar, hrein-
ar, þurrar, helzt dökkar flöskur.
Flöskurnar alveg fylltar, þá varð-
veitist C-fjörefnið betur, lokaðar,
merktar og settar i kalda geymslu.
Úr hratinu má sjóða hratsaft, sem
nota skal fljótlega í grauta. Séu ber-
in vel hreinsuð, ribsber t. d. tekin
af kvistum með gaffli, má nota hrat-
ið í hversdagsmauk. Setja nál. 350
af sykri i hvert kg af hrati. Geym-
ist illa.
Ekki er ráðlegt að geyma mikla
hrásaft, henni hættir við að gerja.
Auk þess geymist C-fjörefnið verr
í hrásaft.
20
Fálkinn, 25. tbl. 1960