Fálkinn - 10.08.1960, Blaðsíða 18

LORD BYRON
sháldici
°9
^mlslóket,
/avi
q
^ nemma á öldum íluttist norræn
ætt frá Normandí til Englands og
settist þar að, undir nafninu Burun.
Þetta var ættleggur skáldsins Byron
í föðurætt. Faðir skáldsins var skip-
stjóri og var kallaður „Brjálaði By-
ron“, ofstopmaður og mesti svallari.
Kvæntist hann aðalsfrúnni Carman-
ten, sem strauk frá fyrri manni sín-
um til þess að ná i „Brjálaða Byron“
og eignuðust þau dóttur, sem Augusta
hét. Svo dó aðalsfrúin, en Byron gift-
ist (til fjár) Catherine Gordon. Kap-
teinninn sólundaði fé hennar og flutt-
ist svo frá henni til útlanda. Sjálf
var hún geðbiluð, fékk æðisköst og
tætti þá af sér flíkurnar. Sonur þess-
ara brengluðu hjóna var George Noel
Gordon Byron, kunnari undir nafn-
inu Lord Byron.
Nærri má geta, að hann hefur ekki
fengið neitt fyrirmyndar uppeldi. Sí-
felt taugastríð. Það kom fyrir að
móðir hans henti skörungnum í haus-
inn á honum, og eitt sinn munaði
litlu að hann fyrirfæri sér. Hann
greip sveðju og ætlaði að reka í
brjóstið á sér. Þá skarst móðir hans
í leikinn. Byron fæddist með bilun
i fæti og var haltur alla ævi. Sárn-
uðu honum þau líkamslýti og varð
fyrir spotti og spéi jafnaldra sinna
þeirra vegna.
Tíu ára erfir hann óðal og lávarðs-
tign eftir gamlan frænda sinn. Óðalið
hét Newstead Abbey og var stórt
en í mestu niðurníðslu. Samt settust
þau mæðginin þar að og Byron var
sendur í hinn fræga Harrow-skóla
og þótti skara meir fram úr í stráka-
pörum en í náminu. Þó las hann mik-
ið, en bara ekki það, sem kennar-
arnir vildu láta hann lesa. Snemma
bar á því, að hann var vinur vina
sinna og þoldi ekki að gert væri á
hlut þeirra.
DRUKKIÐ ÚR HAUSKÚPU.
Hann var gjafmildur og ósínkur
á peninga til vina sinna. Átta ára
gamall varð hann bálskotinn í stúlku,
sem hét Mary Duff. Lifði lengi í
þeim glæðum, því að 17 árum síðar
hrærðist hann mjög, er hann heyrði
að hún væri gift. „Þegar ég frétti
það, fannst mér líkast og ég hefði
orðið fyrir eldingu. Ég náði ekki
andanum og lá við að fá krampa-
kast,“ segir hann.
Byron innritaðist í Cambridge-há-
skóla sama árið og Mary giftist. Tók
hann próf efitr tveggja ára nám þar.
Líkneski var honum reist í Cam-
bridge til minningar um dvöl hans
þar. Hann orti mikið þessi ár og
gaf út ljóðabók, sem fékk góða dóma,
en einn gagnrýnandinn gat ekki stillt
sig um að skrifa háðglósur um aðals-
tign hans og að blóðið væri ekki
nógu blátt í Byron.
Byron sat nú í Newstead Abbey,
sem var gamalt klaustur, og hélt sig
ríkmannlega og oft var glatt á hjalla
í hinum gömlu klaustursölum. Stund-
Sjö ensk stórskáld fæddust
áárunuml770—1795: Words-
worth, Walter Scott, Coleridge
og Thomas Moore árin fyrir
1780 og Byron, Keats og Shel-
ley 1788, 1792 og 1795. Allir
þessir þrír dóu ungir, fjarri
fósturjörðinni: Keats 26 ára
í Róm, Shelley 30 ára í Tyr-
renahafi og Byron 36 ára í
Hellas.
um klæddust þeir félagar munkakufl-
um og drukku vín úr gamalli haus-
kúpu, sem þeir höfðu fundið í graf-
reitnum. Byron fægði hana og slíp-
aði og setti málmbúnað á hana. Björn
var hlekkjaður öðru megin við inn-
göngudyrnar og úlfur hinu megin.
En brátt fór Byron að leiðast hið
heilsuspillandi svall í Newstead Ab-
bey og hann lagði land undir fót.
Árið sem hann varð myndugur, 1809,
fór hann í tveggja ára ferðalag til
Spánar, Tyrklands, Hellas og Litlu-
Asíu, en settist svo að í London, er
hann kom heim, en fékkst ekki til
að koma til móður sinnar í Newstead
Abbey, fyrr en hann fékk fregnir
um að hún væri alvarlega veik. Hélt
hann þá heim, en þegar þangað kom
var móðir hans dáin.
„VAKNAÐI OG FANN
MIG FRÆGAN".
Árið 1812 gaf hann út nokkur Ijóð
og kvæðaflokkinn „Pílagrímsferð
Harolds junkara". Söguhetjan í kvæð-
inu var auðþekkt — það var Byron
sjálfur, og eiginlega var kvæðið saga
utanfararinnar. Hann lætur Harold
vera sjónarvott að orustunni við Wa-
terloo og lýsir Napóleon. 1 lok kvæða-
Byron orti frœgt Ijóð um Sarddrnapal, hinn síöasta
Assýríukonung, og ambáttina Myrrhu.. Hann var 6-
menni, en Myrra hvatti hann til dáða.
Chillon-höll við Genfarvatn, par sem siðbótamaður-
inn Francois de Bonivard sat í fangelsi. TJm hann orti
Byron sitt frœga Ijóð „Bandinginn i Chillon“, sem
Steingrimur pýddi.
1
I
<

18
Fálkinn, 25. fbl. 1960