Fálkinn - 17.08.1960, Blaðsíða 27

árin á undan, og íulltrúar þeir, sem komu %■
saman í Lyon til að dæma um kosninguna, ýj
féllust á að taka hana gilda. Jacobus - -
eða Jóhannes III. sat í embættinu 18 ár, |
en átti oft í erjum. Hann háði langvinna jjj
baráttu við Lúðvík konung af Bayern, sem
sakaði Jóhannes um villutrú og lét kjósa
annan páfa. En Jóhannes gekk með sigur 1
af hólmi; hann var fastheldinn á völd sín
og seigur, svo að það sannaðist, að „það
er ekki laust, sem skrattinn heldur". Hann
varð stórríkur maður, enda nafntogaður 1
fyrir ágirnd og nízku.
-
SKEÐ!
8. ÁGÚST — 1682 varð
Margaretha drottning af
Navarra að fara frá Par-
ís í skyndi, samkvæmt skipun bróður síns,
Hinriks III. Frakkakonungs. Hún var gift
Hinrik af Navarra en það var lélegt
hjónaband — þau skildu að borði og sæng
um tíma — en Margaretha átti aðra að-
dáendur og hélt sig að þeim. Meðal þeirra
var yfirstallari konungsins bróður henn-
ar, „Chamvollon hinn fagri“. Á dansleik
7. ágúst fauk í Hinrik III. og hann jós
skömmum yfir systur sína og fyrirbauð
henni að „saurga lengur höfuðborgina"
með framferði sínu. Sömu nóttina braust
grímumaður inn í bústað yfirstallarans til
þess að handtaka Chamvollon. En hann
hafði haft hugsun á að koma sér undan
til Þýzkalands I tæka tíð, til þess að forð-
ast reiði húsbóndans og losna við hina á-
leitnu ástmey sína, Navarradrottninguna,
9- -^GÚST — 378 barðist
l! l\ I'jT/ } Valens keisari við Adri-
anopel og beið ósigur fyr-
ir herjum Gota og Húna. Húnar voru mon-
gólskir riddarar austan úr Mið-Asíu, sem
þeystust eins og fellibylur vestur í lönd og
ráku Gota á undan sér eins og sauðfé
suður á Balkanskaga, en þar sat Valens
keisari austur-rómverska ríkisins. Fyrst í
stað tók Valens Gotunum vel og þóttist fá
góðan liðsauka, þar sem þeir voru, en brátt
gerðust Gotar uppvöðslusamir og vand-
ræðamenn. Hélt Valens þá með her gegn
þeim og stóð orustan við Adrianópel. Keis-
arinn týndi lífi — og segir sagan að hann
hafi særzt í orrustunni en síðan verið
brenndur inni í klefa, sem hann hafi flúið
í, er hann sá sitt óvænna.
10. ÁGÚST — 1792 gerði
æstur mannfjöldi, vopn-
aður bareflum og egg-
vopnum árás á Tulilleriehallirnar í París
og ætlaði að koma hinni hötuðu konungs-
stjórn fyrir kattarnef. Mandat, yfirmaður
þjóðarvarðarliðsins (sem máske hefði vet- j
að varist múgnum um stund) var ginntur j
burt frá varðstöð sinni og myrtur, og sá j
hluti varðliðsins, sem fús var til að verja
konungsinn, stóð uppi ráðalaus og féllust
hendur í öllu óðagotinu. Konungurinn
sjálfur og Marie Antoinette og börnin leit-
uðu á náðir þjóðþingsins og voru látin bíða
í skrifaraherbergjunum við þingsalinn og
gátu hlustað á umræðurnar um frávikning
konungsins. Baráttan um Tuilleriehallirn-
ar varð stutt, Svissavörðurinn reyndi að
vísu að verja þær, en konungur bannaði
honum að skjóta. Múgurinn æddi þvi nær
mótstöðulaust inn í hallirnar, rændi þar og
ruplaði öllu fémætu og eyðilagði allt sem
fyrir varð og strádrap flesta mennina í
Svissaverðinum.
::::
$
O'I^'niT'vf 11. ÁGÚST — 1492 var
ð IV.I1/JL/# Rodrigo Borgia kardínáli
kjörinn páfi í Róm og tók
sér nafnið Alexander VI. Áður hafði hann
unnið vel að kosningu sinni, m. a. með því
að múta kardínálunum og lofa þeim ýmsum
fríðindum. Alexander reyndist valdagír-
ugur og síngjarn páfi, hann setti vini sína
og skyldmenni í ýmsar æðstu stöður kirkj-
unnar, lifði í ótrúlegu svalli og sukki
lengst af ævinni og beitti stjórnmálaklækj-
um óspart.. Gagnrýni þoldi hann enga. Þeg-
ar hinn hálærði umbótamaður Savonarola
réðst á páfann fyrir ósæmilegt líferni
hans, var Savonarola bannfærður og síðan
brenndur á báli árið 1498.
QT^--riTX» 12. ÁGÚST — 1627 lét
^ IV ILTf I Frans I. hengja Sam-
blancay fjármálaráðherra
sinn, fyrir að hafa sólundað 400 þúsund
dölum, sem áttu að fara til franska liers-
ins í Ítalíu. Þegar konungurinn fékk slæm-
ar fréttir af herferðinni til Ítalíu kallaði
hann hershöfðingjana á sinn fund, en þeir
kvörtuðu yfir því, að þeir hefðu enga
peninga fengið til að gjalda herliðinu mála
og kenndu þeim um ófarirnar. Nú kallaði
konungur á fjármálaráðherra sinn og kom
þá á daginn að Louise d’Angohléme, móðir
konungs, hafði sölsað undir sig allt mála-
féð! Hún afsakaði sig með því, að hún
hefði neyðzt til að taka peningana til að
bjarga sér úr klípu. Frans var skíthrædd-
ur við móður sína, því að hún gat verið
honum hættuleg. Hvað gat hann nú gert
— hvern gat hann dæmt? Jú, fjármála-
ráðherrann. Hann var hengdur fyrir á-
girnd konungsmóðurinnar. Því að það var
ekki nein klípa heldur einber ágirnd, sem
kom henni til að sölsa undir sig málapen-
ingana. Eftir að hún dó fundust í ýmsum
felustöðum hennar 1.500.000 dalir!
13. ÁGÚST — 1896 kom
OlVIl/L/ • einkennilegt atvik fyrir
brezka blaðamanninn og
landkönnuðinn Henry Morton Stanley, og
mun það hafa minnt hann á annan fræg-
an atburð, sem sé þann að hann hitti Liv-
ingstone aðfram kominn langt inni í Af-
ríku. Stanley hafði verið kosinn á þing
1895 og nú var hann á sínum fyrsta þing-
fundi og var látinn vinna eið að stjórnar-
skránni og „styðja hönd á helga bók“. Að
svo búnu rétti hann biblíuna næsta manni,
sem líka átti að vinna eiðinn, án þess að
taka eftir hver hann var. En skömmu
síðar varð honum litið á manninn. Og þá
sá hann að þetta var gamall kunningi, sem
O’Kelly hét. Þeir höfðu ekki sézt í 20 ár
— og þá í Afríku.
400 sterlmgspund
kosta gallalausar eiginkonur af
beztu tegund á Nýju Guineu. Þetta
er hátt verð, en bót er í máli, að
oft er hægt að kaupa konuna upp
á afborgun. Miðstöð kvennaverzlun-
arinnar er í þorpinu Hanuabada,
skammt frá Port Moresby. Orvals-
konurnar kosta 400 pund, en meðal-
verð á konum er 250 pund. Hæst
hefur kona verið seld á 800 pund,
en hún var líka ljómandi falleg. I
Hanuabada búa um 2500 manns.
Brúðguminn ber ekki kostnaðinn við
konukaupin einn, heldur er öll fjöl-
skyldan skyldug til að hjálpa honum
og leggja fram skerf. Þessa peninga
borgar hann ekki aftur, en er skyld-
ugur til að leggja fram skerf þegar
einhver annar í ættinni vill kaupa
sér konu. — Það, sem einkum ræður
verðinu, er útlit brúðurinnar og vaxt-
arlag, og kunnátta hennar í hús-
verkunum.
Fálkinn, 26. tbl. 1960
27