Fálkinn - 09.12.1963, Qupperneq 21

Runólfur Ijósniyndari brá sér
á æfingu í Þjóðleikhúsinu,
þegar verið var að æfa Hamlet,
nú um mánaðamótin. Leikend-
ur eru ekki farnir að nota hina
skrautlegu búninga og leiktjöld
vantar einnig. Á efstu mynd-
inni sjáum við leikstjórann og
nokkra leikendur virða fyrir
sér líkan af sviðinu. Frá vinstri:
Jóhann Pálsson, Gunnar Eyj-
ólfsson, Róbert Arnfinnsson,
Herdís Þorvaldsdóttir og Bene-
dikt Árnason. Á næstu mynd
sjáum við Gunnar Eyjólfsson
(Hamlet) og Þórunni Magnús-
dóttur (Ófelíu).
lék mikið og var um skeið at-
vinnuleikari. Þetta er stað-
reynd, sem ýmsir aðdáendur
hans nú á dögum vilja lítið
hampa, og vita því færri um
hana en skyldi.
Ekki varð þessi mikli skáld-
jöfur langlífur. Hann lézt árið
1616, aðeins 52 ára að aldri. »
Hann vann mest af ævistarfi
sínu í Lundúnum, en dvaldi
þó alltaf mikið í Stratford og
átti þar hús og lönd. Þangað fluttist hann alfarinn nokkru
fyrir dauða sinn, og þar lézt hann, 23. apríl 1616.
Shakespeare var mjög dáður i lifandi lífi, en þó mun
fáa hafa órað fyrir því, hve frægð hans yrði mikil um
ókomnar aldir, og hans minnzt um alla heimsbyggðina,
sem eins mesta skáldjöfurs allra tíma.
Nokkur verk Shakespeares hafa verið þýdd á íslenzku.
Hafa þar þrír menn verið mikilvirkastir, Matthías Jochums-
son, Indriði Einarsson, og nú á síðustu árum Helgi Hálf-
dánarson.
Af öllum verkum Shakespeares er Hamlet frægast, eins
og fyrr segir. Þessi harmleikur um Hamlet Danaprins, sem
er leiksoppur illra örlaga og svívirðilegrar grimmdar ill-
gjarns fólks. Sögnin um Hamlet er ævagömul. Hún hefur
varðveitzt í hugum fólks á Norðurlöndum um aldaraðir.
Hans er getið í fornum íslenzkum kveðskap, og þá nefndur
Amlóði, og hinn mikli danski fræðimaður Saxo Gramma-
ticus skráir söguna um Hamlet í Danmerkursögu sinni,
,,Gesta Danorum“ í lok tólftu aldar. Saga sú, sem Saxi
segir þar, er undirstaða Hamlets Shakespears, þótt nokkuð
sé á stundum vikið frá henni, en þó hvergi svo að aðal-
atriði sögunnar breytist.
Meginefni leikritsins er sem hér segir: Hamlet Dana-
konungur hefur verið myrtur..
Morðinginn er bróðir hans, Claudius, sem hefur tælt
drottninguna, Gertrud. Hann flæmir son hins myrta kon-
ungs, Hamlet yngri, frá hásætinu og giftist ekkjunni í
miklum flýti. En Hamlet yngri hittir vofu föður síns. Hún
segir honum og sýnir, hvernig dauða hans bar að höndum,
segir Hamlet prins að um morð hafi verið að ræða, og
hverjir hafi verið sekir. Vofan krefst þess að sonurinn
hefni þessarar svívirðu. Hamlet sver hinum látna föður
sínum hlýðni og gerir sér upp geðveiki til þess að geta
gert ráðstafanir til hefndarinnar, án þess að grunur falli
á hann.
Menn telja að geðveiki prinsins stafi af ást hans í garð
Ófeliu, dóttur Poloníusar, starfsmanns við hirðina, sem
hann hafði áður biðlað til, en kemur nú ruddalega fram
við. Hann setur morðið á svið við hirðina og konungurinn
fer ekki i neinar grafgötur með það, að sonurinn muni
vita afdrif föðurins. Hamlet fer til móður sinnar og ávítar
hana harðlega. Hann verður var við hreyfingu á bak við
veggtjöldin. Hann heldur að konungurinn sé þar kominn
Framh. á bls. 63.
FÁLKINN 21