Fálkinn - 21.03.1966, Blaðsíða 15

og svo hver af öðrum. Þó togaralífið
væri ekki heiglum hent, þá sóttust
menn mjög eftir að komast þangað um
borð og það var slagur um plássin. Ég
hafði mikinn hug á að komast á tog-
ara og tókst að fá pláss hjá toppmanni,
Þórarni Olgeíi'ssyni. Þetta var í ver-
tíðarbyrjun 1912 og Þórarinn var með
nýtt skip sem hét Gi'eat Admiral.
Á þessum árum voru engin vökulög,
hér á landi og vökurnar gengu alveg
úr hófi. Brezku skipstjórarnir höfðu
samt sínar reglur og þar um borð var
ekki staðið við vinnu nema ákveðinn
tíma í einu.
íslenzku skipstjórarnir héldu áfram
að veiða meðan ekki tók undan. Stund-
um voru skipin fyllt í einni törn. Þór-
arinn Olgeirsson fór bil beggja í þess-
um efnum: Við stóðum yfirleitt leng-
ur en á brezku togurunum en oftast
heldur skemur en á þeim íslenzku,
enda voru margir af áhöfn Great
Admiral brezkir.
Ég var með Þórarni á Great Admiral
næstu vertíðir. Árið 1915 vorum við
sem oftar í söluferð til Englands. Heim-
styi'jöldin var fyi'ir nokkru skollin á.
Við sigldum til Gi'imsby og lönduðum.
Þó Great Admiral væri skráður hér,
var hann þó eign manns í Grimsby, en
Zimsen leppaði hann hér. Brezki flot-
inn var um þessar mundir í mikilli
þörf fyrir skip til þess að slæða upp
tundurdufl, sem Þjóðverjarnir voru
búnir að leggja um allan sjó og á flest-
ar siglingaleiðir við Bretland. í Grimsby
lagði flotinn hald á Great Admiral, og
áhöfnin varð að sjá um sig sjálf upp
frá því.
Við íslendingarnir fórum yfir Hum-
ber, upp til Hull og komumst á danskt
skip, voi-um allir skráðir eitthvað, há-
setar, léttmatrosar eða hvað það nú var.
Þetta skip var Es. Esso, flutningaskip
frá Sameinaða, af sömu stærð og gei’ð
og Es. Ceres, sem sigldi hingað til lands.
Við lögðum nú af stað til Kaupmanna-
hafnar og ætluðum að ná í Gullfoss
heim. Ferðin gekk seint og þegar við
komum til Hafnar var Gullfoss farinn.
Við biðum nokkra daga í Kaup-
mannahöfn en tókum okkur svo far
með „íslandinu“ áleiðis til Reykjavík-
ur. Á leiðinni var komið við í Leith.
Þá var hálfur mánxxður liðinn frá því
við fórum frá Hull. Svona gengu nú
ferðalögin þá. Við komum svo til
Reykjavíkur 1. október 1915.
Rétt eftir heimkomuna, hitti ég
Steindór Gunnarsson prentara. Hann
hafði þá Félagsprentsmiðjuna að Lauga-
vegi 4. Hann bað mig að koma í vinnu
til sín og ég lét til leiðast, en lét allt
óákveðið með ráðningartímann.
Eftir hálfan mánuð kom Magnús
heitinn Kæi'nested til mín. Hann var
þá stýrimaður á togaranum Ými og
vantaði netamenn. Hann bað mig bless-
aðan að koma og ég var fljótur að
ákveða mig; fór á Ými og kom aldrei
í land meir. Við veiddum í ís og sigld-
um með aflann, en fórum á saltfisk-
veiðar á vertíðinni. Við fórum svo á
síld um sumarið. Framh. á bls. 27.
AMDIÐ RÉTT -
ENDIZT LENGUR
Eftir JOHN FRAZIER
Sérfrœðingur gefur ráðleggingar um
hvernig hœgt sé að nota lungu manns-
ins sem bezt í þjónustu heilsunnar.
IUNDÚNABÚA nokkrum, sem er 74
-< ára að aldri og nefnist William P.
Knowles, segist svo frá:
„Þegar ég var á unga aldri, stóð ekki
á því að öndunarfærin stöi'fuðu af
krafti, því flestir unnum við þá erfiðis-
vinnu. Menn söguðu timbur, stunduðu
heyvinnu, grófu skui'ði. Konur þvoðu
þvott með höndunum einum saman,
skúruðu gólf. Allir ui’ðu að hafa æði
miklar göngur. Líkamsæfingar þurfti þá
ekki að sækja á vissa staði, menn stund-
uðu þær öldungis ósjálfrátt. Allt og
sumt sem vér iðkum nú til dags, eru
setur. Þess vegna æfum vér nú öndunar-
listina við gerbreyttar aðstæður.“
Um síðastliðin þrjátíu ár hefur Know-
les andþjálfari, eins og hann er stund-
um nefndur, kennt 100.000 manns að
virkja orku lungna sinna að fullu. Þetta
hefur hann gert bréflega að langmestu
leyti, en þó hefur hann einkastofu, þar
sem hann tekur á móti nemendum, at-
hugar erfið tilfelli og veitir verklega
sýnikennslu í öndunaræfingum.
Ég lagði leið mína til Knowles vegna
þess hversu hrifinn ég var oi'ðinn af
eldheitum aðdáunarsögum fjölda manna
sem hann hafði hjálpað. Einum lækni
fói'ust svo orð: „Það var fyrst núna
eftir samfleytt sjö ár, að ég komst yfir
veturinn án þess að fá lungnakvef, og
það á ég æfingum yðar að þakka.“
Fjöldi ummæla var á sömu lund.
„Þessir vitnisburðir um það sem þér
hafið gert fyrir fólk með yfirþyrmandi
öndunarerfiðleika eru í sannleika heill-
andi,“ sagði ég við Knowles. „En hvern-
ig er með okkur hina? Mín öndunar-
fæi'i eru í fullu lagi. Eða það finnst
mér að minnsta kosti.“
Hann virti mig fyrir sér ígi'und-
andi og sagði svo: „Að líkindum notið
þér sjötta hluta af lungnaorku yðar.“
Knowles er maður íturvaxinn og
stæltur sem stál. Hann er tuttugu ár-
um yngri útlits en þrír aldarfjórðung-
ar ævi hans segja til um. Hann gerir
ráð fyrir að hafa di’egið andann 700
milljón sinnum um ævina og einungis
síðustu 400 milljónirnar hafi komið að
fullum notum. Hann skýrir svo frá, að
flestir okkar andi létt 14 til 18 sinnum
á mínútu. Sjálfur andar hann nú orðið
mjög djúpt og aðeins fjórum sinnum á
mínútu. Og ef fylgt er fyrirmælum
hans, tækist flestum mjög fljótlega að
komast niður í átta andardrætti á mín-
útu hverri.
„Opnið munninn og andið frá yður
eins og þér getið,“ sagði hann við mig.
Ég gerði svo. Þegar ég var að vei'ða
uppgefinn, hélt hann áfram: „Setjið nú
stút á munninn og blásið.“ Ég reyndi
það og í Ijós kom, að heilmikið loft
var eftir í lungunum. „Og það sem eftir
var, er fúlt og kyrrstætt loft,“ mælti
hann. „Gasefni fylla lungnablöðrurnar
og svíkja líffærin um súrefni. Lungun
rúma þrjá litra af lofti og þó andar
venjulegur skrifstofumaður ekki að sér
að jafnaði nema hálfum lítra í einu.
Þetta þýðir það, að fimm sjöttu hlutar
lungnaorku hans liggja ónotaðir.“
Knowles skýrir frá áhrifum þess að
nota lungun út í yztu æsar. Okkur líð-
ur betur, líkamsþrótturinn eykst, við
þreytumst langtum seinna, sofum betur,
eigum hægara með að vakna. Síðast en
ekki sízt er svo þess að geta, að þeir
sem hafa vanið sig á hina djúpu öndun,
hætta í'eykingum að mestu eða öllu
leyti.
„Reykingar eru að vissu leyti eins
konar öndunaraðfei'ð,“ sagði Knowles.
„Einmitt þess vegna ná þær svo mikl-
um tökum á mönnum. Með þeim önd-
um við að okkur og frá. Því léttar sem
reykingamaður andar því meira hneig-
ist hann að reykingunum. Því dýpra
sem hann andar þeim mun minna reyk-
ir hann. Áttatíu hundraðshlutar skjól-
stæðinga minna hætta annað hvort með
FÁLKINN 15