Vaka - 01.11.1927, Blaðsíða 35

[ V A KA ]
UM REFSIRÉTT OG REFSIFRAMKVÆMD.
35S
ferð heildarinnar. Hin nýja stefna telur það því við-
líka óskynsanilegt, að fastáfiveða fyrirfram, eins og
gamla stefnan hefir gert, hve mikla refsingu hver af-
brotamaður eigi að þola, og ef læknir úrskurðaði það
fyrirfram, hve Iengi hver sjúklingur, sem lagður er
inn á sjúkrahús til lækninga, eigi að dvelja þar, og
léti hann síðan fara á tilteknum degi, hvernig sem á
stæði. Allir munu skilja, hvílkar afleiðingar þess oft
yrðu fyrir sjúklingana; — svipaðar eru afleiðingarnar
oft fyrir afbrotamennina. — Nýja stefnan telur því
nauðsynlegt að nota hegningardóma, sem eru óákveðn-
ir. Afbrotamaður er t. d. dæmdur í 2—(i ára betrunar-
hússvinnu; 2 ár er lágmarkið, en 6 ár hámarkið. Það
fer svo eftir framferði afbrotamannsins í fangahús-
inu og viðkynningu yfirstjórnar þess við hann, hve-
nær hann vinnur aftur frelsið. Fanginn verður að
vinna sig upp stig af stigi með iðjusemi og góðu fram-
ferði, unz hann er talinn hæfur til að lifa frjáls í
þjóðfélaginu án þess að vera því hættulegur. — Það
er undir honum sjálfum komið, hve langan tíma þetta
tekur. — Nýja stefnan ' miðar þannig refsingarnar
ekki aðallega við afbrotið, heldur við manninn, sem
framdi það. —
VI
Það er einkennilegt til umhugsunar, að gamla stefn-
an refsar vegna þess, að hún telur viljann frjálsan, en
hin nýja vegna þess, að viljinn sé háður. Ef viljinn
væri ekki háður, væri engin skynsemi í því að refsa
— en vegna þess, að viljinn er háður orsökuin, er ein-
mitt liklegt, að refsingarnar nái tilgangi sinum.
Með því að nota refsinguna til að nema burt úr lifi
afbrotamannsins þá þætti, sem leiða hann til að fremja
afbrot, en koma inn i líf hans öðrum, sem hafa gagn-
stæða verkun á viljalíf hans, tekst þráfaldlega að gera
spilltan afbrotamann aftur að heiðarlegum inanni.
23