Vaka - 01.11.1927, Blaðsíða 21

[ vaka]
NÝUNGAR í SKÓLAMÁLUM.
.139
brautir. Þess vegna eru frjálsræðinu jafnan takmörk
sett. Ótakmarkað frelsi er eklii til i skólum, þó af þvi
sé gumað. Ákveðin verkefni, sem nemendunum er ætl-
að að starfa að, setja sjálfræðinu takmörk; æskileg-
ast er, að nemandinn starfi af eigin áhuga, án allrar
þvingunar, en ef það bregzt, kemur til kasta kennar-
ans að taka í taumana.
Verkefni Dalton-aðferðarinnar gefa skólastarfinu til-
gang. Tilgangurinn vekur áhugann, en tilgangsleysið
drepur starfshvötina. Það er því ein af höfuðkröfmn
nútímauppeldisfræði, að gera jafnan nemendunum
skýra grein fyrir því marki, sem að er stefnt, og velja
markið við hæfi nemandans. Þetta orða sumir svo, að
námið eigi allt að vera leikur og skemmtan, en aðrir
fyllast þá vandlætingu og tala um, að lífið sé enginn
leikur, heldur alvara, og því sé nauðsynlegt, að börn
og unglingar venjist því að láta á móti sér, þegar
í skólanum. En alvara merkir tvennt, veruleikann og
eitthvað sorglegt. Og það getur einskis manns ætl-
un verið, að skólalífið eigi sérstaklega að líkjast
andstreymi lífsins. Hitt orkar ekki tvimælis, að
skólastarfið á að vera alvara í merkingunni: veru-
leiki. En þá verður skemmra milli alvöru og leiks.
Leikurinn er veruleiki fyrir barninu. Slíkt sambland af
leik og alvöru verður námið, þegar neinendunum er
sett ákveðið mark að stefna að, takmark, sem ekki er
ofvaxið þroska þeirra eða kröftum. Tilgangurinn vek-
ur áhugann og helgar starfið — gerir okið létt, en
leysir ekki undan því. Tilgangurinn er máttugur i því
að örva til starfa og efla til þátttöku. Ágætt dæmi slíks
samblands af leik og alvöru eru Skátafélögin. Þar er
allt gert i ákveðnum tilgangi, sem ekki er ofvaxið ung-
lingnum að skilja. Það er því misskilningur, að nú fari
allt i þá stefnu, að börn og unglingar þurfi ekki annað
að gera í skólunum en það, sem þeim þykir skemmti-
Jegt. Hitt er stefnan, að beita öllum ráðum til að vekja