Vaka - 01.11.1927, Side 71

[vaka]
RITFREGNIR.
389
anir sendiherrans, virðist mér hann næsta ófullkomin
vera í þeim viðskiftum.
Guðmundur Kamban ritaði fyrir nokkurum árum
skáldsöguna Ragnar Finnsson. Þar komu að visu fram
ákveðnar skoðanir höfundar á ýmsum þjóðfélagsmein-
um, en þær voru l'astofnar inn í Jifandi mannlýsingu.
Fangelsisvist Ragnars er rakin með svo næmum og
þróttmiklum skilningi, að vér eigum fátt til samanburð-
ar við það í íslenzkum bókmenntum, síðan síra Jón
Magnússon ritaði Píslarsögu sína. Þá lýsingu hef eg lesið
aftur og aftur. En þegar hún kom út, þótti fólki hún
Ijót. Og enginn þaut upp til handa og fóta, þegar „Vér
morðingjar" voru leiknir. Þar er um hreinar inannlýs-
ingar að ræða, sterka og ósvikna list, en engar almennar
skoðanir, sem hægt er að vitna í til styrktar flokkum
og tízkuhreifingum.
En ef vér förum að meta skáldrit vor el'tir skoðunum
og flokksfylgi, þá segir mér illa hugur um framtið ís-
lenzkra bókmennta. Lífsþróttur bókmennta verður ekki
mældur betur á neinu öðru en því, hvort þær eru auðug-
ar að góðum mannlýsingum. Til þess að skapa hcilar og
lifandi persónur þarf mikla einlægni og þrótt í hugsun,
til þess að leiða þær fram fyrir lesendur og áhorfendur
ríka ímyndun og listfengi. Hvorttveggja verður jafnan
torvelt. Þeir hæfileikar hljóta löngum að verða jafnfá-
gætir og hæfileikinn til þess að fylla einhvern flokk er
algengur. S. N.
Davíð Stefánsson: MUNKARNIR Á MÖÐRUVÖLLUM.
Munkarnir voru leiknir á síðasta vetri í Reykjavík, en
verða vart leiknir oftar. Kvæði Davíðs höfðu vakið meiri
vonir en leikritið gat efnt. Leikritið fjallar um klaustur-
spillinguna. Þar er nóg um vín, víf, baunir og bolaspað,
en spillingin ein út af fyrir sig er ekki skáldleg. Aðal-
persónurnar eru of veigalitlar til að bera leikritið uppi.
Fyrsti þátturinn vekur góðar vonir, sem svo bregðast.
Davíð hefir engu bætt við hæð sína með þessu ritverki
og ekki dregið úr henni heldur. Fjöllin mælast við hæstu
hnjúkana og skáldin líka. Kvæði Davíðs hafa sett hann
í öndvegi meðal hinna yngri skálda. Um gáfu hans til
leikritagerðar verður ekki dæmt af þessari fyrstu til-
raun. Fall er stundum farar heill. Á. Á■