Fréttablaðið - 14.11.2009, Blaðsíða 26

Fréttablaðið - 14.11.2009, Blaðsíða 26
26 14. nóvember 2009 LAUGARDAGUR Hvers vegna ákvaðstu að skrifa starfssögu þína, frekar en eiginlega ævisögu? „Mig langaði ekki að skrifa ævi- sögu, ég er ekki svoleiðis týpa. Hins vegar var mér sagt að ég þyrfti að hengja saman ýmislegt sem ég hef gert. Mér fannst nú nóg að gert, ég hef komið svo miklu á vefinn; allir leiðararnir eru þar frá 1973, veit- ingarýni, ferðabækur, það sem ég skrifa fyrir hestamenn og fleira. En mér var sagt að ég þyrfti að búa til brú á milli allra þessara hluta. Ég ætlaði að setja það líka á vefinn, ég hafði ekki hug á bók. Þetta komst hins vegar í vindinn og útgefandi þefaði þetta uppi þannig að þetta endaði sem bók.“ Hvað stendur upp úr á ferlinum þegar þú lítur til baka? „Það er Dagblaðið frá 1975 til 1981. Titill bókarinnar er Frjáls og óháður, það er sú sigling sem ég hef verið á með öðru fólki. Á Tíman- um var fréttastofan frjáls og óháð blaðra innan um alla Framsóknar- pólitíkina. Ég kom inn í svoleiðis ástand og hélt áfram í því á Vísi og þegar Dagblaðið var stofnað. Munurinn á Dagblaðinu og DV var kannski sá að Dagblaðið var starfsmannafyrirtæki. Við vorum bara blankir og fátækir en það var rosa mikil stemning með okkur. DV var lengst af fínt fyrirtæki fjár- hagslega en stemningin ekki jafn fín og á Dagblaðinu; þetta var meira batterí. Það var heldur ekki sama stemning úti í bæ. Fólk fór ekki út á götuvígin fyrir DV, sem það fór fyrir Dagblaðið. Það er líka nokkuð sjaldgæft að starfsmenn í bransan- um stofni fyrirtæki utan um dag- blað.“ Hverjar eru markverðustu breyt- ingarnar á fjölmiðlum frá því þú byrjaðir og þar til þú lést af störfum? „Þær eru margar. En vinna blaða- mannsins er sú sama og áður. Menn vinna eins núna og fyrir fimm- tíu árum. Ef menn komust í þessa frjálsu og óháðu blöðru, sem er talin algild núna en var ekki þá, er það raunverulega sama blaðamennsk- an sem nú er stunduð og var þá. En umhverfið hefur breyst. Blöð voru mjög illa prentuð á gömlum og lélegum prentvélum. Nú eru notuð hámóðins tæki. Tölvan og netið hafa haft mikil áhrif á starf blaðamanna. Það er allt svo þægilegt núna sem var erfitt í þá daga.“ Losaði um flokkstengslin Hvernig metur þú þitt framlag til íslenskrar fjölmiðlunar? „Ég var þrjóskur í þessu allan tímann. Ég kom úr Menntaskól- anum í Reykjavík, sem var dálít- ið fúll og íhaldssamur; bæði skól- inn sem stofnun og krakkarnir líka. Þetta var uppskrúfuð stofnun fyrir upprennandi lögfræðinga og presta. Síðan fer ég til Vestur-Berl- ínar og það var eins og að ganga á vegg; ég fullorðnaðist á nokkr- um vikum. Ég kynntist fjölmiðl- um þar, sem voru kannski ekkert sérstaklega skemmtilegir en voru að minnsta kosti frjálsir og óháðir. Ég hef aldrei bakkað út úr því held- ur reynt að víkka út þessa blöðru sem ég lýsti. Á Vísi var til dæmis laustengt samband við Sjálfstæð- isflokkinn. Ég eyddi því smám saman á löngum tíma. Ég varð að gera það í sátt við menn, sem tókst þó ekki því ég var rekinn fyrir rest. Þegar Dagblaðið var stofnað var enginn kommissar lengur, enginn flokkur og ekkert vesen; ekki einu sinni útrásarvíkingur. Þeir sem áttu blaðið voru bara fátæklingar. DV var líka laust við flokkstengsl framan af. Nú hafa blöðin færst í þá átt að vera partur af einhverjum stórum auðugum pakka; þetta eru sam- steypur, Group-fyrirtæki, sem eiga fjölmiðla með öðru. Fjölmiðillinn er ekki lengur meginmálið í eign- arhaldinu. Þá er alltaf spurningin: hvaða hagsmunir eru í kringum þetta? Það getur verið smjörlíki og það getur verið kók, fragtflutning- ar eða hvað sem er. Ég sé að vísu ekki á fjölmiðlunum að þeir séu mjög háðir þessu en það er alltaf einhver sálræn sjálfsritskoðun í gangi, einhver sjálfsefi ef maður er partur af einhverri stórri heild. Ég var eiginlega búinn áður en Group-fyrirtækin komu. Þegar velgengni DV var sem mest átti ég stóran hlut í því. Sveinn Eyjólfsson átti meirihluta. En hann var engin Group, bara einstaklingur.“ Fjölmiðlar ekki nógu krítískir Líturðu á þig sem brautryðjanda? „Ég held ég hafi meira eða minna siglt inn í eitthvert ástand og verið heppinn að koma inn í þetta fyrir fimmtíu árum. Þessi sigling hefði sjálfsagt orðið þótt mín hefði ekki notið við. Ég er ekki að segja að ég hafi verið neinn prímusmótor í því, en ég barði á veggina sem voru fyrir.“ Þú lýsir sjálfum þér í bókinni sem „tortryggnum“ og „miskunnar- lausum“. „Ég lít samfélagið tortryggnum og miskunnarlausum augum. Ég vildi að blaðamenn áttuðu sig á að því, að það er alltaf verið að ljúga að þeim. Þeir yrðu að komast í það hug- arfar að passa sig og halda í sjálf- stæði sitt. Ekki beygja sig fyrir við- urkenndum sjónarmiðum um hvað sé sómasamlegt, hvað megi gera og hvað ekki. Við fórum oft út fyrir þau mörk sem margir aðrir í samfélag- inu töldu vera sómasamleg, sérstak- lega seinni árin. Þegar ég var rit- stjóri með Mikka [Mikael Torfasyni á DV] vorum við komnir í hálfgerð- an uppreisnargír. Við vorum ákveð- inn vettvangur í þjóðfélaginu sem var í stöðugum átökum við þá sem þóttust endurspegla samfélagið. Það er svo margt sem er öðruvísi en það lítur út fyrir að vera á sléttu yfirborðinu. Ég held að vandamál íslenskra fjölmiðla sé frekar að það er ekki horft nógu krítískum augum á atburði og persónur; ekki hitt að menn séu svo neikvæðir út í allt og alla.“ Fjölmiðlarnir brugðust Fjölmiðlar njóta almennt lítils trausts, hvað geta þeir gert til að bregðast við því? Skiptir eignar- Hef enga eftirsjá úr starfinu Frjáls og óháður heitir starfssaga Jónasar Kristjánssonar ritstjóra sem kom út á dögunum. Í samtali við Bergstein Sigurðsson lítur Jónas yfir farinn veg og horfir fram á við. Hann segir íslenska fjölmiðla hafa brugðist í aðdraganda hrunsins en hafa tekið á sig rögg eftir það. Fjölmiðlar standi aftur á móti frammi fyrir miklum óvissutímum og ólíklegt sé að allir lifi af. VIÐ GRÓTTUVITA „Þessi sigling hefði sjálfsagt orðið þótt mín hefði ekki notið við. Ég er ekki að segja að ég hafi verið neinn prímusmótor í því, en ég barði á veggina sem voru fyrir.“ FRÉTTABLAÐIÐ/GVA Ég vildi að blaðamenn áttuðu sig á að því, að það er alltaf verið að ljúga að þeim. Þeir yrðu að komast í það hugarfar að passa sig og halda í sjálfstæði sitt. Ekki beygja sig fyrir viðurkenndum sjónarmiðum um hvað sé sómasamlegt, hvað megi gera og hvað ekki.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.