Fréttablaðið - 14.11.2009, Blaðsíða 67

Fréttablaðið - 14.11.2009, Blaðsíða 67
M anfreð Vilhjálmsson arkitekt er ári eldri en Högna Sigurðardóttir. Faðir hennar starfaði sem verkstjóri í fiskvinnslu, Vil- hjálmur faðir Manfreðs var tré- smíðameistari. Bæði voru þau af alþýðufólki, fólki sem vann fyrir sér í verklegri vinnu, þótt feður þeirra beggja hefðu mannaforráð. Skiptir það máli? Kynslóðin sem sótti til háskólanáms, mennta eins og það var kallað, eftir stríð til velsældar Ameríku, stríðshrjáðra landa Evrópu eða hinna sem höfðu sloppið betur frá stríðinu, eins og Svíþjóðar sem Manfreð sótti til, hafði alist í senn upp við nauman kost, skyndilega umbreytingu sam- félags stríðsgróðans og svo aftur ár skömmtunar um allan hinn vest- ræna heim. Sparsemi og nægju- semi var henni kennd frá blautu barnsbeini og hún var vön að ganga til allra verka. Hvergi var brýnna þessum hópi að vinna og hugsa nýja uppbygg- ingu samfélaganna en í húsagerð- arlist. Hér heima ólst ungt fólk eftirstríðsáranna upp við land- lægan húsnæðisskort í Reykja- vík og húsnæði sem var leifar af vanbúnum hernámsbröggum: hér varð að taka til höndum. Föður- arfleifð Manfreðs var í handverki húsasmiðsins þar sem fara þurfti vel með efni og vanda til frágangs eins og hægt var. Og þessa arfs gætti þegar í verkum hans þegar hann sneri heim frá námi í Chal- mer-tækniháskólann í Gautaborg. Hann hóf þegar störf á arkitekta- stofu Skarphéðins Jóhannssonar og starfaði þar fram til 1959 þegar hann hóf rekstur eigin stofu í félagi við aðra og þá tók að myndast hópur samverkamanna sem næstu árin vann að ýmsum verkþáttum við byggingar sem Manfreð skóp á teikniborðinu. Í fyrstu verkefnum Manfreðs í eigin nafni kom snemma fram vilji hans til að nýta hvert tæki- færi til tilrauna með nýstárleg efni. Í húsi sínu á Álftanesi sem reist var á árunum 1959-62 gætti japanskra áhrifa í opnun rýma. Hann byggði húsið á timburstoðum en það var síðan hlaðið mátsteini, opið mót hafi og landi með stórum gluggum sem þá voru að ryðja sér til rúms og hafa síðan verið áber- andi í allri rýmishugsun íslenskra einbýla. Þar er líka áberandi áhugi hans á virkni hússins sem heimil- is þar sem dagrými og svefnrými hverfast umhverfis samkomustað allra við eldhús. Hann fór fljótt að feta sig áfram með láréttar rákir í steypu sem styrktu formgerð húsanna að utan. Og verkefnin streymdu inn: á næstu árum vann hann við jafn ólíka og líka hluti og skipulag hverfa (Fossvogurinn 1966 og Hvammahverfið í Hafnarfirði 1987), einbýla í nýjum og grónum hverfum, kirkjubygginga (Mos- fell 1961), innréttinga, sumarhúsa og atvinnuhúsnæðis (Nesti við Fossvog og Elliðaárvog 1956 og 1957), brúa og orkumannvirkja, hann hannaði húsgögn og leik- föng, sýningar og opinberar bygg- ingar. Verkaskrá hans ber vott um mikla elju og virkni enda starfaði hann alla tíð með helstu mönnum á hverju sviði sem þurfti til. Og þótt sum af verkum hans hafi tortímst, helst innréttingar og söluskálar, eru þau langflest uppi enn og verða um ókomna tíð. Af hverju? Þau standa út sem formgripir í borgarlandi og á stærri svæðum þannig að sómi er að og eftir þeim er tekið fyrir fegurðar sakir. Þegar inn í þær er komið fær sá sem inngöng- una á þegar sterka rýmistilfinn- ingu, öryggi skipulags í hugsun í stærðum, formum og flötum. Manfreð hefur ýmis sómi verið sýndur gegnum árin og hefur um langan aldur notið óskoraðrar virð- ingar fyrir verk sín hjá leikum sem lærðum. Því er gleðilegt að Hið íslenska Bókmenntafélag hefur gefið út vandað og yfirgripsmik- ið rit um verk hans og feril. Verð- ur nánar um þá bók fjallað hér í blaðinu síðar. Þannig gefst mönnum um þessar mundir kostur á að fá tvenns konar yfirlit, á sýningu og í bók, yfir feril tveggja íslenskra arkitekta, karls og konu, sem eru á sama aldri, þótt ár beri á milli, sem hafa auðg- að samtíma sinn með merkileg- um hugverkum sem þau hafa sett á blað og síðan séð rísa af grunni, komandi kynslóðum til yndis og þægðar. ... OG MANFREÐ VILHJÁLMSSON Manfreð Vilhjálmsson á heimili sínu 2005. FRETTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.