Fréttablaðið - 19.12.2009, Qupperneq 22

22 19. desember 2009 LAUGARDAGUR
Loftslagsráðstefnan í Kaupmannahöfn
KOLBEINN ÓTTARSSON PROPPÉ
skrifar frá Kaupmannahöfn
kolbeinn@frettabladid.is
Tugþúsundir komu til Kaup-
mannahafnar til að reyna
að bjarga jörðinni í tvær
vikur í desember. Sumir
sátu að samningum, aðrir
héldu fyrirlestra og mikill
fjöldi hrópaði skoðanir
sínar. Kolbeinn Óttarsson
Proppé var rekald í straumi
alþjóðaráðstefnunnar.
Úff, bíllinn bíður fyrir utan og
rútan fer eftir fimmtán mínútur.
Er allt komið í töskuna? Jæja, þetta
verður að duga, það hlýtur allt að
vera hérna. Ég má ekki missa af
þessu. Hlutirnir hafa líka tilhneig-
ingu til að reddast og svo hlýtur að
vera núna.
Erfitt er að segja að blaðamaður
Fréttablaðsins hafi byrjað för sína
á loftslagsráðstefnuna á rólegan og
yfirvegaðan hátt. Eftir á að hyggja
er þó erfitt að sjá að annað upphaf
hefði verið betur við hæfi. Ráð-
stefnan var ekki ósvipuð pökkun-
arferlinu. Þrátt fyrir að lokafrest-
urinn væri ljós – ég vissi að rútan
færi frá Umferðarmiðstöðinni
klukkan 5.40 og löngu var vitað að
ráðstefnunni lyki 18. desember –
virtust bæði ég og alþjóðasamfélag-
ið halda að tíminn liði hægar eftir
því sem lokapunkturinn nálgaðist.
Á endanum hentum við einhverju
saman í tösku og á blað og von-
uðum að þetta myndi duga. Task-
an reyndist innihalda allt sem ég
þurfti í Kaupmannahöfn en tíminn
einn mun leiða í ljós hvort samning-
urinn gerir slíkt hið sama.
Það er Íslendingurinn!
Kaupmannahöfn gerði sitt til að
blekkja mig við komuna. Sólin
skein og séð út um glugga Kastrup
virtist veðrið hið ágætasta. Hefði
ég haft stuttbuxur hefði ég farið
í þær; í staðinn fór ég úr þykku
peysunni og pakkaði í tösku. Ekki
gáfulegt. Úti var skítkalt, svo kalt
að borgaryfirvöld töldu nauðsyn-
legt að dreifa salti um götur og
gangstéttir – óvíst er til hvers því
ekkert var svellið.
Ég hafði óljósa hugmynd um
hvert ég væri að fara, niður Isted-
gade og að einhverjum garði.
Þetta hlyti að hafast. Istedgade
er stórfurðuleg gata. Að mestu
leyti er hún eins og hvert annað
stræti í Kaupmannahöfn. Á 300
metra kafla breytist hins vegar
allt. Kynlífsbúðir, vændiskonur
og eiturlyfjasalar taka yfir.
Líkt og er víst lenskan á alþjóða-
ráðstefnum hafði kynlífsiðnaður-
inn fylgt í kjölfarið. Vændiskonur,
hvaðanæva að úr veröldinni, stóðu
í kuldanum. Allar voru þær tilbún-
ar að spjalla þar til í ljós kom að
kynnin yrðu ekki nánari. Á næstu
dögum kynntumst við hins vegar
vel því ég gekk um götuna að
lágmarki tvisvar á dag. „Það er
Íslendingurinn!“ hrópuðu sumar
þegar ég nálgaðist og sögðu kol-
legum sínum að ekkert fé væri hér
að fá.
Ein stúlkan var frá Gvatemala
og sagði mér eitt kvöldið að hún
hefði komið til Spánar í von um
betra líf. Öll vinnutilboðin reynd-
ust hjóm eitt og nú var hún flutt á
milli staða og látin sofa hjá körlum
fyrir borgun. Við vorum sammála
um að mannskepnan væri skepna,
en deildum um loftslagsmál. Hún
vildi gjarnan að það hlýnaði. Ef við
töluðum of lengi nálgaðist skugga-
legur maður og við kvöddumst og
ég hélt áfram.
Á endanum komst ég í Møgelt-
øndergade, þar sem mín beið dýna
á bedda. Í herberginu við hliðina
voru ungir róttækir Danir sem
voru á móti kerfinu; líka því kerfi
að á nóttunni skyldi sofið, enda
slíkt ekki fyrir alvöru róttæk-
linga sem þá vilja hafa hátt. Það
er bara eitthvað sem blaðamenn
frá Íslandi heimta.
Biðraðirnar
Af einhverjum undarlegum ástæð-
um ákvað ég að sýna fyrirhyggju
og skrá mig á ráðstefnuna strax á
laugardegi, þó að ég ætlaði ekki
að hefja störf fyrr en daginn eftir.
Það reyndist happaspor því næstu
daga voru biðraðir í innskráningu
frá sjö upp í tólf tíma.
Í metróinu hitti ég unga konu
frá Úsbekistan sem var á vegum
Sameinuðu þjóðanna að fjalla
um umhverfisfræðslu í skólum.
Þetta sló taktinn fyrir það sem
koma skyldi, fólk frá öllum heims-
hornum með ólíkan bakgrunn og
aðstæður. Allt saman komið til að
gera sitt besta til að gera jörðina
að betri stað.
Það er ólýsanlegt að koma inn
í Bella Center; kraðak af fólki,
biðraðir hingað og þangað, nokk-
ur tungumál sem þú kannast við
og fjöldi tungumála sem þú hefur
ekki hugmynd um hvaðan koma.
Svona hlýtur þetta að hafa verið
þegar Róm var höfuðborg heims-
ins. Og í miðjunni stendur þú
stóreygður.
Hvert sem litið er eru biðraðir.
Það eru biðraðir til að komast inn í
bygginguna og komast út úr henni.
Í fatahengið, skjalaafhendinguna,
inn í blaðamannaaðstöðuna, eftir
kaffi, eftir mat, inn á klósettið,
inn á básinn inni á klósettinu. Alls
staðar er fólk. Varla getur verið
mikið mál að redda þessum lofts-
lagsmálum fyrst hægt er að halda
utan um svona ráðstefnu, þó með
þeim hnökrum sem á urðu.
Svo skrifarðu bara
Og svo er bara að fara að skrifa. Á
hverjum morgni er dagskrá dags-
ins gefin út og þú hugsar þér gott
til glóðarinnar; þar finnurðu veg-
vísinn þinn, þetta er ekkert mál.
Jú, þetta er smámál. Dagskráin
er í tveimur hlutum og um sex-
tíu síður að lengd. Þá er að finna
blaðamannafundina, þar hlýtur að
vera hægt að finna eitthvað. Nóg
er af þeim.
Á hálftíma fresti eru haldn-
ir blaðamannafundir í aðalher-
berginu og stundum annar um
leið í öðrum sal. Frá klukkan átta
á morgnana til tíu á kvöldin. Að
lágmarki eru 29 blaðamannafund-
ir á dag, bara í aðalsalnum. Hinir
bætast við. Og í ofanálag er alltaf
verið að hringla með fundina; Afr-
íkuríkin mæta ekki, Yvo de Boer
stekkur inn, Kínverjar koma seint,
Bandaríkjamenn alls ekki.
Fyrir utan blaðamannafundina
eru síðan hliðarviðburður, mál-
stofur um hitt og þetta, fyrirlestr-
ar og umræðuhópar. Sendinefnd-
irnar eru opnar til viðtals. Þá eru
ótal félagasamtök að kynna mál-
stað sinn og líka fyrirtæki í græna
iðnaðinum að kynna nýjustu upp-
finningu sem bæta mun heiminn.
Þú situr einn innan um fimmt-
án þúsund manns og veltir því
fyrir þér hvernig í ósköpunum þú
átt að skrifa um þetta, hvernig er
hægt að finna einn vinkil á þetta
kraðak. Fýsíkin er ekkert flókin;
ef þú hlustar á John Kerry tala
um möguleikana á því að Banda-
ríkjaþing samþykki frumvarp
um loftslagsmál hlustarðu ekki á
sama tíma á Yvo de Boer frá Sam-
einuðu þjóðunum fara yfir hvernig
viðræður ganga.
Í ofanálag liggja fréttastjór-
arnir í símanum og virðast telja
það smáatriði að koma þessu
öllu frá sér. Ekkert mál vinur, þú
færð tvær síður í dag. Fyrirgefðu
herra de Boer, getið þið sett pásu
á ráðstefnuna meðan ég klára að
skrifa?
Er þetta svo flókið?
Lars Løkke Rasmussen, forsætis-
ráðherra Danmerkur, var sprok-
settur þegar hann tók við sem for-
seti ráðstefnunnar fyrir að kunna
ekki tungutakið. Þekkja ekki
skammstafanirnar. Ég skil Lars
Løkke Rasmussen. COP, UNFCCC,
CMP, MRV, CIB, REDD, CDM,
ATS, GEO, EDF, ÖBU, CIGI, CEEP,
IATP … æ, ég nenni ekki meiru.
Og allar hinar tölurnar. Banda-
ríkin vilja draga útblástur gróður-
húsalofttegunda saman um sautj-
án prósent árið 2020. Miðað við
árið 2005. Það þýða fjögur pró-
sent. Miðað við árið 1990. Evr-
ópusambandið vill tuttugu pró-
sent árið 2020. Miðað við 1990.
Kína er að lofa tíu prósentum.
Japan 25. Miðað við hvaða ár var
það aftur? Svo er Evrópa tilbúin
að fara í þrjátíu prósent. Ef hinir
eru með. Miðað við 1990. Ekki
2005. Eða já.
Markmiðið er að jörðin hlýni
ekki meira en um tvær miðað
við fyrir iðnbyltingu. Til þess að
það náist þarf aðgerðir strax. En
tvær gráður á jörðinni þýða um
3,5 gráður á sumum svæðum Afr-
íku. Þess vegna vill Afríka 1,5
gráður. Skuldbindingarnar saman
þýða hins vegar að hlýna mun um
3,5 gráður á jörðinni, ef ekki er
meira gefið eftir. Hvað þýðir það
í Afríku?
Hættið þessu rugli
Blaðamannamiðstöðin ein og sér
er á við meðalíþróttahöll. Bara
fyrir prentmiðlana. Annað eins
er fyrir sjónvarps- og útvarps-
stöðvar. Óformleg talning sýnir
að pláss er fyrir 1.586 blaðamenn
hérna. Og ef þú mætir eftir 10 er
erfitt að fá sæti. Fyrir utan mið-
stöðina sitja menn einnig með far-
tölvurnar að skrifa; yfirleitt fólk
frá félagasamtökum sem ekki er
með blaðamannapassa en heldur
úti vefsíðu.
Menn eru misáhugasamir um
blaðamannafundi. Allir vilja
heyra hvað Bandaríkin, Kína,
Evrópusambandið, Indland og
Afríka hafa að segja. Yvo de Boer
er beinlínis stjarna; menn hlaupa
til þegar hann talar. Enda er hann
skemmtilegur og valdamesti
maður í umhverfismálum í heim-
inum. Við vorum fimm að hlusta
á Ekvador og ég var bara þarna
vegna þess að ég hafði farið í vit-
laust herbergi og vildi ekki gera
þeim það að fara út. Áhugavert
engu að síður.
Sendinefndirnar hafa hálftíma.
Þær sem lítið vilja segja mæta
seint, tala lengi og leyfa eina
spurningu, oftar en ekki er búið
að ákveða hver fær spurninguna.
Aðrir leyfa langar umræður og þá
er eins gott að hafa skammstafan-
irnar á hreinu.
Ég vildi að ég gæti sagt að ég
hefði komið með beittar spurning-
ar og rekið Hillary Clinton á gat.
Reyndin er sú að hinar örfáu til-
raunir mínar til að fá orðið urðu
til einskis. Sem er kannski eins
gott. Það eina sem mig langaði
til að spyrja var: Hvað er eigin-
lega að ykkur? Af hverju hætt-
ið þið ekki þessu rugli og bjargið
jörðinni minni?
Alsírbúinn sem leiðir samninga-
nefnd Afríku orðaði það betur: Á
meðan þið leikið ykkur með tölur
deyr Afríka.
Er ekki bara einfaldast að fara
út á göturnar með mótmælendun-
um? Það er einföld leið til að tjá
pirring sinn. Verst að þeir líta
allir á mig sem fulltrúa valdsins
og vilja ekkert með mig hafa.
Hvað svo?
Og nú eru menn á lokametrun-
um með samning. Ljóst er að ekki
næst lagalega bindandi samn-
ingur, en pólitísk viljayfirlýsing
er möguleg. Og það væri nokkuð
gott. Það að 130 þjóðarleiðtogar
segist ætla að gera eitthvað þýðir
nokkuð. Þannig að þrátt fyrir að
fólk finnist sem enn er ekki búið
að kveikja á hve mikilvæg málefni
eru rædd á þessari ráðstefnu fer
því fækkandi. Hlýnun af manna-
völdum er ekki tilbúningur, held-
ur vísindi. Það sagði Obama mér
í gær.
Og þá er bara að pakka saman,
sinna kvabbi samstarfsmanna
sem vantar hitt og þetta úr Kaup-
mannahöfn og vona að sú hreyf-
ing sem augljóslega er komin á
alþjóðasamfélagið í loftslagsmál-
um skili sér áður en það er orðið
um seinan.
Svo er bara að ræða við ritstjór-
ann um að senda mig til Mexíkó í
júlí; þar gætu hlutirnir gerst.
Misskipulagt kaos í Köben
BELLA CENTER Fimmtán þúsund manns, frá öllum heimshornum, fylltu ráðstefnuhöllina í tvær vikur. Kannski tókst þeim ekki að
leysa vandann sem steðjar að jörðinni, en allir eru þó ákveðnir í að halda áfram að reyna. NORDICPHOTOS/AFP
VIÐ FELLSMÚLA, 108 REYKJAVÍK - SÍMI: 585 2888
Opið:
Mán. til fös. kl. 9 - 18
Laugard. kl. 10 - 16
Sunnud. kl. 12 - 16
JÓLASERÍUR
20%
AFSLÁTTUR AF
ÖLLUM JÓLASERÍUM
GERIÐ
VERÐSA
MANBUR
Ð28.900,-