Vikan - 26.10.1961, Blaðsíða 18

DYR útfararkapellunnar opnuðust
og fölvan ljósbjarma lagði út i grá-
móðu haustsins, sem hvíldi yfir
kirkjugarðinum. Miðaldra hjón og
ung stúlka komu út og gengu hægum
skrefum niður malarborinn stíginn.
Á eftir þeim komu svo sex ungar
stúlkur, svarklæddar. Ein þeirra
snökkti lágt. Lágværir orgeltónar bár-
ust innan úr kapellunni og fylgdu
þeim á leið út i húmið, ómar af vöggu-
vísu.
Niðri á veginum biðu þrír fólksbíl-
ar. Frosið foklaufið minnti helzt á
blóðflekki, þar sem það lá í sölnuðu
grasinu.
Sonju Wallin varð litið þangað sem
bílarnir stóðu og störðu gulum augum
út í blámóðuna Það var langt niður
á veginn, allt að því hundrað metrar,
en hún mátti hvorki bogna né bresta.
Hún beit á jaxlinn og tók á því, sem
hún átti til svo hún hnigi ekki niður.
Þau skyldu ekki sjá hana bila.
Þau . . . foreldrarnir. Sonja Wallin
fór nærri um tilfinningar þeirra og
hugsanir einmitt þessa stundina.
Þau furðuðu sig áreiðanlega á því, að
hún skyldi vera svona kaldlynd og
tilfinningalaus. Bflaust hafði faðjr
hennar þó hneyklazt enn meir á því,
að henni skyldi ekki verða þokað frá
þeirri óguðlegu ákvörðun sinni að
láta enda útför Litladengsa með því
að leika vögguvlsu.
Síðast í morgun hafði hann reynt
að telja hana á að breyta þeirri á-
kvörðun. Gat hún ekki skilið að það
jafngilti helgispjöllum að leika hvers-
dagslega vögguvísu við jarðarför?
Það var um svo margt annað betur
viðeigandi að velja. Eitthvað, sem
Ivfti sálinni yfir myrkur sorgarinnar.
'Til dæmis pilagrimskórinn eftir
Wagner!
En henni varð ekki hnikað.
Hví skyldu þau láta sig jarðarför
Litladenesa nokkru skipta? Þau
höfðu aldrei viliað skipta sér af hon-
um það hálft fimmta ðr. sem hann
lifði. Hún var pwestsdóttirin, sem
gerði uppreísn gegn foreldrum sínum
með því að fara til Stokkhólms og
setjast þar að — og það var ekki
neitt. smáræðis hnevksli. Og þegar
bessi sama prestsdóttir eignaðist svo
barn í lausaleik, var mælirinn fullur.
Hún hafði bó virt vilja föður sins
hvað það snerti. að halda þessu leyndu
þangað til, „allt væri komið i kring."
Hvað — þvi komst hún aldrei að
raun um. Þau álitu eflaust að hún
yrði að giftast áður en hún gæti kom-
ið heim með barnið.
Hún fann belzkjuna og þvermóðsk-
una setjast að sér, og hana furðaði
sjálfa á harðlyndi sinu. Og þó var
henni ljóst, að i rauninni leitaði hún
á n^ðir þessarar beizkju og þver-
móðsku á flótta sínum frá raunveru-
leikanum. Að hún reyndi að beina
huganum að öllu þvi, sem ekki snerti
beinlínis þessa hinztu kveðjustund
hennar og Litladengsa.
Seinna mundi hún svo geta leyft
sínum sönnu tilfinningum að brjótast
fram. 1 kvöld, þegar foreldrarnir
væru farnir heim. Þegar hún væri
orðin ein.
Bilstjórinn opnaði dyrnar. Húm-
þokan var orðin enn myrkari. Sonja
gat ekki greint hverjar af starfsystr-
um hennar af skrifstofunni það voru,
sem tóku sig fram um að kveðja
hana. Þær töluðu svo lágt og áttu
örðugt með að finna viðeigandi orð.
Fyrir stundarkorni síðan höfðu þær
orðið vitni að þvi, er lítil hvítmáluð
líkkista seig niður um gólfið, og grip-
izt ótta við hið óskiljanlega. Lítill
drengur, sem oft og tíðum hafði verið
umræðuefni þeirra á vinnustað und-
anfarin ár, lítill drengur, sem þær
höfðu heyrt svo margar fallegar sög-
ur af. var ekki lengur til. Hann hafði
horfið á vit þess leyndardóms, sem
öllum er dulinn.
Irma, sem er raunhæf og hvers-
dagsleg í allri sinni hugsun, er ein
um að viðurkenna þá staðreynd að
drengurinn hennar Sonju sé látinn
þannig. að hann sé horfinn fyrir fullt
og allt. Það er þýðingarlaust að ræða
nm himnaríki og guð við hana, því
hvernig má sá guð vera gerður, sem
ræður þvl að stór vöruflutningabíll
banar barni, sem ekkert illt hefur að-
hafzt? Og það mætti vera harðlynd-
ur guð, sem særði Sonju þeirri ólifis-
und. eftir að hún hafði fórnað sér
fyrir þennan dreng og unnað honum
meir en öllu öðru.
Bíldyrnar skullu aftur og bíllinn
ók af stað. Sonja Wallin sat i fram-
sæt.inu. við hlið bílstióranum. Hún sá
bað í sneglinum. að mamma hennar
bar hvítan vasaklút að hvörmum sér
og hún heyrði föður sinn segja lágt,
. jæ1a-þá“. Hélugrátt malbikið hvarf
inn nndir hiólbarðana og götuljósin
runnu framhiá pins og blikandi perlur
á endalausri fest.i. Hpnni varð fyrst
lit.ið unp er billinn stpðnæmdist. Augu
b°nnar heindust, að lýstri klukku-
skifunni á kirkjuturninum. Klukkan
slær stundarfjórðung vfir fimm. Þá
er bessu endalega lokið. Sonja Wallin
hefur fvlgt syni sínum til grafar.
Járnbrautarlestin, sem foreldrarnir
ætluðu með. lagði af stað klukkan
n*u um kvöldið Hún fylgdi þeim á
brautarstöðina. Að sjálfsögðu buðust
bau til að vera kyrr í Stokkhólmi i
nokkra daga. en hún afbakkaði það
og hikandi mótmæli þeirra gáfu til
kynna að þau væru því fegnust. Þau
svrgðu vfst. öllu fremur glataða dótt-
ur en dáinn dótturson, sem þau höfðu
aldrei kynnzt — og þar sem allt
benti til að þessi dóttir þeirra væri
þeim glataðri en nokkru sinni, gáfu
þau allt upp á bátinn.
Hin langa bið leið að mestu leyti
í þögn, sem aðeins var rofin af innan-
tómum orðum og vanabundnum setn-
ingum, eða varfærnislegum huggun-
arorðum, aðvörunum og ráðlegging-
um. Loks lagði lestin af stað, Sonja
tók leigubíl og ók heim.
★
Þau sátu sex við kvöldverðar-
borðið; höfðu drukkið talsvert af víni,
konjakki og likjör, en þó var heldur
þungt yfir öllum. Hagström dósent
lék sér að því, annars hugar, að
bregða fingrinum i kertislogann.
Kona hans ræddi barnauppeldi við
konu Samuelsonar verkfræðings.
Verkfræðingurinn var á svipinn eins
og hann væri að fást við erfiða reikn-
ingsþraut.
Jan Stenland læknir hafði gripizt
einhverri tómleikakennd. Hann gat
vitanlega ekkert um það sagt hver á-
hrif bros hans hefði á viðstadda, en
sjálfum þótti honum það leiðinda-
gretta.
Maud Falkskog lyfti glasi sinu og
brosti til hans.
—■ Skál! Þú átt eftir þrjátíu sek-
úndur af gamla árinu til Þess að óska
mér góðs nýjárs og þakka Þér fyrir
það liðna.
•Tan Stenlund lyfti glasi sinu og
hafði mesta löngun til að mola grann-
an stikil bess milli fingranna. En
hann bar það rólega að vörum sér og
öskaðí unnustu sinni gleðilegs árs.
Fyrstu klukkuslögin kváðu við í
útvarpniu. Eldflaug var skotið upp
af svölunum til vinstri, og niðri á
götunni kváðu við hvellir og hróp.
Þau skáluðu hvert við annað. Svo
tók Maud Falkskog glasið sitt, gekk
til Jan Stenlunds og kyssti hann á
vangann.
— .Tan. ég elska þig. hvislaði hún.
Um það leyti sem síðustu flugeld-
arnir snrungu vfir borginni:. tókst
þeim að ná sambandi við bílstöðina
ocr þíðja um Jeigubfl.
Hagström dósent og kona hans
stóðu úti á svðlunum og veifuðu i
kveðiuskvni ti1 gesta sinna. Þau fóru
öl1 fiögur með sama bílnum. og var
fvrst ekíð að húsi verkfræðingsins.
en beear hiónin höfðu kvatt, nefndi
.Tan Stenlnnd heimilisfang Maud
Falkskog. Þegar þangað var komið
og hann gerði sig ekki líklegan til að
stíga út úr hílnum, vafði hún örm-
unum um háls honum.
— Elsku Jan, þú kemur upp til
min svolit.la stund. Það er nýársnótt,
svo bú getur ekki skilið við mig.
— Ég er orðinn sárþreyttur, Maud,
og ég verð að fara til vinnu I fyrra-
málið. Og þú veizt að nýársdagurinn
er yfirleitt ekki neinn hvildardagur
fvrir lækna.
— Aðeins örstut.ta stund ...
Hann sá að bilst.jórinn gerðist ó-
rólegur. — Jæja, en aðeins stutta
stund, sagði hann.
— Þú trúlr ekkl hve Þú gleður mlg.
Klukkan var orðin hálffjögur, þeg-
ar hann hélt heim. Það var stundar-
fjórðungs gangur, og hann hafði
sannarlega þörf fyrir að róa taug-
arnar.
Þetta höfðu verið honum þreyt-
andi stundir, og Það hafði hann vit-
að fyrirfram. Hve mörg slik kvöld
skyldi hann hafa átt að undanförnu?
Þau skiptu að minnsta kosti hundr-
uðum, þessi fjögur ár, sem hann hafði
verði trúlofaður Maud Falkskog.
Þau voru að minnsta kosti orðin
fleiri en hann gat tölu á komið. öðru
hverju varð ekki annað séð, en það
hefði verið fyrirfram ákveðið, að þau
skyldu enda í argi og ósamlyndi; eins
og það væri bókstaflega ómögulegt
að varast þau orð, sem komu öllu
af stað.
Hann kunni þetta utanað. Hann
var sjálfur orðinn sárleiður á þessu
sambandi beirra á milli, sem hann
megnaði þó ekki að rjúfa. Hún neit-
aði aftur á móti að viðurkenna, að
hann væri ekki jafnástfanginn af
henní og hún af honum. Og svo end-
urtók sama satran sig aftur og aftur
—• hann revndi að slita sig lausan
og hún beitti öllum brögðum til að
halda honum föstum, bangað til hún
missti allt taumhald á sér.
Hann hafði reynt að venjast þessu.
En eitt var bað. sem hann aldrei gat
sætt sig við; þegar hún lýsti yfir
þvf, að hún gæti ekki lifað én hans
og sagði bað þannig, að helzt. mátti
skilja það sam hótun.
Hann skyldi hana aldrei til fulls.
Vitanlega voru tilfinningar hennar
úr jafnvægi. en þó varla meir en
gengnr og gerist, þegar um konur
var að ræða.
En bessi orð hennar vöktu samt
með honum ótta. Það var ekki nein-
um vafa bundíð. að hún unni honum
takmarkalaust og án bess nokkur
eagnr-áni kæmist bar að Hann var
alls ekki viss um. að hún gæti I
rauninni lifað án hans.
Væri hann óbrevttur starfsmaður
við siúkrahúsið. þá mundi málið
horfa allt öðruvfsl við. Þá hefði hann
getað látið hart, mæta hörðu. En það
vildi nú svo til. að hann var geð-
læknir. sérfræðingur f þeirri grein
meira að segja. og hafði þegar getið
sér nokkurn orðstír fyrir að bjarga
lífsbrevttum mannverum, sem ekki
voru beear of langt leiddar — fá
bær til að snúa við og sannfærast um
að lífið væri bess virði að bvi væri
lifað Það hafði honum oft teklzt.
En honum hafði ekki tekizt að sann-
færa sina eiein unnustu um bað, að
lffið væri bess virði að lifa bvf án
hans Og bó var bað óskadraumur
hans að verða aftur friáls og óháður.
Eða — var bað óskadraumur hans?
í rauninni var hann ekki viss um
bað. öðru hverju ásótti sú hugsun
hann, að honum hlvti að vera bað
nautn að kvelja sjálfan sig, þvinga slg
1B VIKAN