Vikan - 19.09.1963, Blaðsíða 44

Svar við: HVERNIG DÆMIR ÞÚ? á bls. 29.
Engum kemur til hugar að efast um eignarrétt Jóns Jóns-
sonar að refinum, meðan hann var í refabúinu og í vörzlu
gæzlumanna þess,.
Þegar nú refurinn fyrir handvömm sleppur úr refagarðinum
og fer að valsa um vörzlulaus og tekur a. m. k. að nokkru
leyti upp lifnaðarhætti villirefa, getur risið vandasöm spurning
um eignarréttinn.
Það er alkunna, að eignarréttur að húsdýrum, t. d. sauðfé,
fellur ekki niður, þótt eigandi hafi ekki dýrin í vörzlum sín-
um, ef þau eru merkt eigandanum eða þekkjanleg á annan hátt.
Um birni og refi gilda sérstakar reglur samkv. veiðitilskipun
frá 20. júní 1849. Þessi dýr má hver sem er að velli leggja
bótalaust. Um mannýg naut og graðhesta myndu og sömu regl-
ur gilda, ef þau dýr ógnuðu verulegum hagsmunum. Hér hvílir
sú skylda á eigendum dýranna að hafa þau í öruggum girð-
ingum eða búrum, þar sem þau eru að öðrum kosti hættuleg
umhverfinu. Ef út af er brugðið, geta eigendur skapað sér
refsi- og skaðabótaábyrgð.
En öll láta þessi lagaákvæði ósagt um eignarréttinn að dýr-
unum dauðum. Svo helgur er eignarrétturinn samkvæmt ís-
lenzkum rétti, að ótvíræð heimild þarf að vera fyrir hendi, ef
líta má þannig á, að eignarréttur fyrri eiganda sé niður fallinn,
þótt dýr hans hafi verið felld með fullri heimild vegna al-
menns öryggis. Um íhaldssemi íslenzks réttar í þeim efnum
að viðurkenna endalok eignarréttar má nefna lög um eignar-
hefð, fornleifalög og strandlög.
Ef nú er litið til silfurrefsins, sem slapp úr refabúi Jóns
Jónssonar, en var skotinn eftir níu daga frjálsræði, þá þykir
varhugavert að álykta, að á þessum tíma hafi þeir atburðir
gerzt, sem leiða til þess, að eignarréttur Jóns hafi niður fallið.
Verður því að telja, að refurinn hafi á banadegi sínum verið
undirorpinn eignarrétti Jóns Jónssonar og dauði hans hafi í
engu breytt þeim eignarrétti. Niðurstaðan verður því sú, að
Jóni verður dæmt lögmætt tilkall til refsfeldsins.
Árið 1949 var dæmt í Hæstarétti mál, þar sem atvik voru
ekki ósvipuð því, er að framan voru rakin. í því dómsmáli
þótti svo mikið áhorfsmál á ferðinni, að dómendur gátu ekki
náð samkomulagi um niðurstöðu. Fjórir dæmdu refabúseig-
andanum-feldinn, en fimmti dómarinn vildi láta feldinn falla
til skotmannsins. Á þessu sést, að úrlausn þessa réttarágrein-
ings er e. t. v. ekki einsýn, þótt niðurstaða meiri hlutans virð-
ist miklu meira sannfærandi.
Ályktunarorð: JÓN JÓNSSON Á FELDINN.
J. P. E.
_______________________________________________________________II
andanum af angist. — Stilltu þig,
sagði Dorothée. Nei, hún skildi
þetta ekki. Ekki hián heldur. Hún
var of hamingjusöm sjálf.
— Segðu mér seinna, hvað
læknirinn segir, sagði hún þegar
við skildum. Klukkan var sex.
Það var ekki fyrr en eftir
klukkutíma, sem ég gat hringt
til læknisins. Ég vissi ekki hvað
ég átti að gera þangað til. Það
stóð leigubíll við gangstéttina.
Ég settist inn í hann, en datt
ekki í hug neitt heimilisfang. —
Akið bara beint áfram, sagði ég.
Hreyfing bílsins gerði mig ró-
legri. En ég var líka að syngja
í útvarpinu í þessum bíl. Ég sagði
þar, að líkami minn væri dýr-
mætur, augu mín djörf og azú.r-
blá . . . Þegar við komum að
skemmtigarðinum, lét ég bílinn
stanza. Ég borgaði og fór út.
Ó, það var svo rólegt þarna í
garðinum. Eftir að maður var
kominn framhjá öllum börnun-
um og mæðrunum. Lengra inn í
garðinum, inn á milli trjánna.
Þar var svo svalt og grænt og
þögult.
Eftir nokkra stund kom ég að
litlum trétröppum, sem lágu nið-
ur í grænt djúpið. Hægur and-
vari hreyfði blöð trjánna og
sendi litla órólega sólargeisla á
fætur mína. Allt í einu varð ég
svo glöð, alveg óvænt. Að gamni
fór ég að ganga eins og ég geng
á leiksviðinu. Ég vaggaði mér í
lendunum og bar höfuðið hátt.
Ég söng eina af vísunum mínum,
eina djarfa og freistandi. Hún
var um líkama minn, augun og
munninn .. . Litla stund var ég
ör af sigurgleði yfir því að ég
lifði og var falleg, að ég gat
gengið um í skemmtigarði og
sungið. Ef einhver hefði séð mig,
hefði hann haldið að ég væri vit-
laus. Rödd mín hljómaði svo ein-
mana. Það var eins og fuglarnir
þögnuðu til að hlusta á mig.
Þögnin var loks svo hávær í
sjálfri sér, að ég hætti að syngja.
Þá heyrði ég svalan lækjarnið.
Hljóðlaust gekk ég áfram og kom
að lítilli og rómantískri brú. Ég
lagðist fram á handleggina á
handriðið og andaði vætunni að
mér.
Hérna var það, sem ég hitti
hermanninn.
Fyrst sá ég ekki að hann var
hermaður, því að hann hafði far-
ið úr jakkanum og stóð þarna á
skyrtunni. Hann gekk til mín.
Því skyldi hann ekki gera það?
Ég var lagleg stúlka og við vor-
um ein í grænni þögninni. Hann
fór' að tala. Um veðrið og vatn-
ið og þögnina.
Ég svaraði honum án þess ða
líta á hann. Hann virtist einmana
og langa til að tala, eins og hann
væri búinn að standa þarna
lengi, að bíða eftir því, að ein-
hver kæmi og hlustaði á hann.
Hann sagði líka sjálfur (eins og
til að afsaka sig): — Mér finnst
svo gaman að tala. Auðvitað haf-
ið þér ekki áhuga á því, en í dag
er lengsti dagur ársins . . .
Ég hrökk við og leit á hann.
Hvernig vissi hann það? En svo
skildi ég það. Hann átti ekki við
það.
— Já, sagði ég hægt. Það er
sannarlega sá lengsti.
Hann skildi ekki hvað ég átti
við og hélt áfram. -.. Já, í dag
gengur sólin úr Tvíburamerkinu
og yfir í Krabbamerkið.
Krabba!
— Óttaleg vitleysa er þetta,
sagði ég rám og fann óttann vaxa
inni í mér. Þetta var alveg eins
og spilið og brotni spegillinn.
C-etið þér ekki þagað? hvíslaði
ég og sneri baki að honum til
að fara. Ég varð að komast burt
frá honum. Andlit hans varð svo
einmanalegt, þegar- ég sagði: —
Afsakið mig, og vafði sjalinu
fastar að mér og gekk nokkur
skref áfram.
- - Eruð þér að fara? spurði
hann í bænarrómi.
— Já, svaraði ég.
Hann leit rannsakandi á mig.
— Það er mín sök. Það er ég, sem
á að biðja yður afsökunar á því
að vera þreyta yður á því, sem
þér hafið engan áhuga á. Hann
var svo sorgbitinn, að ég varð
að vera kyrr og brosa huehreyst-
andi til hans. Þér getið sagt mér
dálítið áður en ég fer, sagði ég
og rödd mín hljómaði aftur eðli-
lega: — Hvað er klukkan?
- - Sex, eða kortér yfir. Eruð
þér að bíða eftir einhverjum?
— Nei, mig langaði bara að
vita það.
- Ég er heldur ekki að bíða
eftir neinum.
Hann brosti og horfði fast í
augu mér. Bað um litla stund í
viðbót.
Nú, sagði ég og reyndi að vera
giaðleg. Allir menn eru að bíða
eftir konu. Þið ávarpið hana og
haldið áfram að tala. Ég er ekki
vön að svara, en í dag gleymdi
ég því. Ég var að hugsa um ann-
að ...
Hann brosti. — Ég er í leyfi.
í kvöld á ég að fara aftur. Þrjár
vikur. Og ég hef ekkert gert. Svo
leit hann á mig og sagði: — Eruð
þér gift?
Ég hló. — Nei. Lít ég út eins
og ég væri ævintýramanneskja?
— Nei, sagði hann. En þér er-
uð áreiðanlega að bíða eftir ein-
hverju.
— Já. Ég er að bíða eftir
rannsókn ...
— Ó, eruð þér stúdent?
— Nei, það er læknisfræðileg
rannsókn.
— Og þér eruð óróleg. Hvað
eruð þér hrædd við?
— Að ég sé með krabbamein.
Ég fæ að vita það í kvöld. Ég er
hrædd. Ég er hrædd við allt.
Fugla, ösku, lyftur og allt. Nú er
ég hrædd við að deyja ...
— Þér hefðuð átt að vera með
í Alsír, sagði hann, og þá vissi
ég að hann skildi. En hann leit
ekki á mig. Hann horfði lengra.
Ég vil ekki deyja fyrir ekkert,
sagði hann. Eins og í stríði. Ég
vil deyja fyrir konu. Deyja af
ást. Hann brosti þunglyndislega
og horfði niður í vatnið. Konur
elska það, að einhver elski þær.
Líkami þeirra er leikfang. En
ekki lif þeirra.
— Það er rétt, sagði ég og nú
fannst mér það svo gott að standa
þarna 03 hlusta á hann tala.
Seinna sagði hann: — Það
virðist vera, að við séum í sama
bát, þér og ég, bæði í sama bát.
-— Ég á að hringja til læknis-
ins í kvöld, en ég þori ekki að
heyra sannleikann.
— Þá kem ég með yður, sagði
hann, og svo fvlgið þér mér síð-
ar að lestinni.
Við fórum í strætisvagninum.
Hann leiddi mig þegar við stukk-
um upp í vagninn. Á einhvern
undarlegan hátt var allt orðið
nýtt. Það var eins og ég væri í
heimsókn í einhverri annarri
veröld. Við stigum úr í hverfi,
þar sem voru sjúkrahús og fang-
elsi. Það var ,,mitt“ sjúkrahús.
Ég gekk inn og hann kom með
mér. — Ég ætla að finna Valino
lækni.
.. Ég held að hann sé ekki
við, sagði stúlkan.
Við stóðum þarna óákveðin.
Ég gat ekki trúað því að hann
væri farinn. Við gengum hægt
út í spítalagarðinn. Þetta er
ekkert líkt sjúkrahúsi, sagði
hann. Það er likara höll og stór-
um garði, þar sem veizlur eru
haldnar.
— Hvenær fer lestin? spurði
ég, og þegar hann svaraði því,
var eins og læknirinn og rann-
sóknin væru ekki lengur aðal-
atriðið. Svo fljótt, sagði ég og ég
varð sorgbitin. Þá skulum við
ekki eyða tíma í að leita að
lækninum. Ég hringi bara seinna
til hans.
— Má ég fá heimilisfangið yð-
ar, sagði hann og horfði alvar-
— VIKAN 38. tbl.