Vikan - 30.06.1966, Blaðsíða 44

EBEIatalalalataBIatalalalalatE
Í ÖLLUM
KAUPFÉLAGSBÚÐUM
*

S Is [3 la la la [3 la la Is la B la la ls la la
er heimskunn gæðavara.
GÓLFDÚKAR
GÓLFFLÍSAR
GÓLFTEPPI
við allra hæfi.
Munið
DL
v*
merkið
er trygging yðar fyrir beztu fá-
anlegri gólfklæðningu.
Deutsche Linoleum Werke AG
ir þeim kleift að bæta við allskon-
ar atvikum til að muna. Og það
að muna, er fyrir þá samband við
fólk. Hér um bil allir hafa einhver
sniðug smábrögð til að láta taka
eftir sér. Hjá Georg og Charles var
þessi sérgáfa þeirra sannarlega nóg
til að beina athygli manna að þeim.
Starfsmenn og læknar í Letchworth
eggjuðu drengina á að þjálfa þessa
gáfu sína og þeir voru alsælir. Þang-
að til dr. Horwitz rakst á þá, einu
sinni þegar hann kom í heimsókn
til Letchworth, hafði enginn að fullu
rannsakað hve víðtæk þessi sérgáfa
þeirra var.
Það var fyrst eftir að þeir höfðu
verið fluttir til New York Psychia-
tric Institute að þeir voru kallaðir
„fábjána fræðimenn", (Idiot Sav-
ants). Hver fyrst fann upp á því að
nota þetta nafn, er óljóst, en fræði-
menn halda að það hafi fyrst ver-
ið notað í Frakklandi á nítjándu öld.
Þá beindist athygli manna töluvert
að þeim sem voru treggáfaðir. Orð-
ið „Idiot Savant" bendir til að það
sé af frönskum uppruna. En hvert
sem upphaf þess er, er það víst að
það hefur verið notað meðal fræði-
manna í síðastliðin 75 ár, og sál-
fræðingar þekkja mýmörg dæmi.
Árið 1928 vakti 12 ára drengur
furðu prófessora við Sorbonne há-
skólann, með almanaksútreikning-
um sínum, þótt hann gæti ekki tal-
að nema í einsatkvæðis orðum;
sama ár var 18 ára piltur í Berlín,
sem var óskeikull í útreikningi viku
og mánaðardaga á árunum 1920—
27. Árið 1945 skýrðu læknar í
Boston og New York frá andlega
vangefnum pilti, sem var óskeikull
í samskonar útreikningi á árunum
frá 1880—1950. Hann var líka
minnugur á númer og það var
furðulegt hve fljótur hann var að
nríoa. þegar lesin voru upp númer
fvrir hann. Þó gat hann ekkert í
einföldustu tölvísi.
Fram að þessu síðasta tilfelli
höfðu sálfræðinnar komið fram með
sennilegar skýringar á þessu fyrir-
bæri. Þeir héldu því fram að þar
sem þessir einstaklingar væru ekki
færir um að læra, eins og heilbrigt
fólk. beindist öll viðleitni þeirra að
sérhæfni, þannig að vöntun þeirra
á sumum 'sviðum eykur við ein-
hæfnina. Með öðrum orðum. þeir
græða á einu sviði, það sem vantar
á öðru, og með því að þjálfa þessa
einhæfni, ná þeir svo góðum ár-
angri. Þetta bendir til þess að heil-
brigður maður geti náð þessari
furðulegu leikni á einu sviði, ef ekki
sé verið að fást við önnur mál.
Charles og Georg urðu samt til
þess að þessar skoðanir voru dregn-
ar í efa, frá þeim degi sem þeir
hittu dr. Horwitz.
— Það var 24. maí, 1962, segja
þeir. — Það var skýjað þennan dag,
en sólin fór að skína seinni partinn.
Þeir svara báðir, Georg venjulega
dagsetningunni og Charles rekur at-
burðina sem skeðu þennan ákveðna
dag.
— Hvenær komuð þið hingað í
stofnunina? eru þeir spurðir.
— 15. apríl 1963, svara þeir. —
Það er ágætt að vera hér, við ætl-
um að vera hér, þangað til við för-
um til himna.
— Það er leiðinlegt að við skild-
um ekki koma hingað fyrr, segir
Georg, — við hefðum getað lært svo
mikið.
Þetta er auðvitað ekki rétt, en
Georg veit það ekki. Kennarar við
stofnunina hafa reynt að kenna tví-
burunum einhverjar reikniaðferðir,
en það hefur ekki tekizt. Þó gátu
þeir einu sinni lært, liklega með
sjónminni, röð allra forseta Banda-
ríkjanna, en þegar þeir voru próf-
aðir nokkrum vikum síðar, rak þá í
vörðurnar.
Georg og Charles hafa sýnilega
mikinn áhuga á því að verða ábyrg-
ir fyrir einhverju, þó eru þeir í
stanzlausum árekstrum, jafnvel við
skilningsgott starfsfólk stofnuninn-
ar. Þeir hafa lært að skrifa á ritvél,
nægilega til að skrifa lista yfir
sjúklinga og starfsfólk, og þessir
listar eru allaf hárréttir. Eftir að
Charles kemur á fætur á morgnana,
fer hann og sækir dagblöðin og
dreifir þeim til læknanna. Georg
hjálpar til við að skipta á rúmum,
sækir hrein og fer með óhrein rúm-
föt.
Drengirnir hlusta vel þegar þeir
eru kynntir fyrir ókunnugum og end-
urtaka þá alltaf nafnið um leið og
þeir taka í hönd viðkomanda. Venju-
lega spyrja þeir gestinn hvenær
hann sé fæddur, og segja honum
svo brosandi, á hvaða vikudegi það
hafi verið.
Ef svo viðkomandi maður segist
ætla að spyrja móður sína, þá ssgja
þeir að það sé óþarfi, þetta sé ör-
ugglega rétt.
Stundum sjást tviburarnir með
umbúðir um enni eða handlegg, það
er þá vegna þess að þeir hafa lent
í slagsmálum við einhvern. Þegar
Charles lenti síðast í handalögmáli,
var það vegna þess að ein hjúkrun-
arkonan var búin að taka blöðin,
þegar hann kom til að sækja þau.
Þegar hann komst að því að blöðin
voru farin, fékk hann æði, en hcnn
skaðaði sjálfan sig meir er, aðra.
Daginn eftir gaf hann skýringu á
umbúðum sínum og sagði cð hon-
um hafi skjátlazt og ,.það getur öll-
um skjátlazt". En hann var tauga-
óstyrkur lengi eftir þetta og greip
oft til að syngja þjóðsönginn, en
það er eins og hann noti það sem
öryggisventil að syngja.
Báðir drengirnir vagga oft neðri
hluta líkamans, frá mitti, og er það
eitt merkið um vangefni þeirra. Þeir
reyna báðir að hafa hemil á þessu.
Báðir hafa tilhneigingu til að rang-
hvolfa augunum, þó er Charles verr
haldinn af þessu. Þegar hann fær
þetta, sem hann kallar „fliúgandi
augu", verður hann taugaóstyrkur
og grípur þá til þess að spila plötu
með einhverju lagi eftir Beethoven,
en það er annar öryggisventillinn
sem hann notar. Báðum drengjun-
um þykir vænt um lækna sína og
gera allt sem þeir geta til að gleðja
þá. Þeir gera líka mikið úr snyrt-

Á i L
máé
1 LILUU
í LSLUU
LILUU
I LILUU
LILJU BINDI
ERU BETRI
Fást í næstu búð
- og flasan fer
44 VIKAN 26. tbl.