Vikan - 21.09.1972, Side 47

keisaralega hernum. Eg var
sannfærður um, að einhvern
tíma kæmu hersveitir keisara
míns aftur og rækju Banda-
ríkjamenn frá eynni. Þá ætlaði
ég að koma fram úr felustað
mínum og ganga í lið með
þeim.
Hefðum við aðeins verið
sæmilega vopnaðir, hefðu úr-
slitin orðið önnur. Ég kenndi
sjálfum mér um ósigurinn,
skammaðist mín fyrir að hafa
ekki þjónað keisara mínum
betur.
Yfirmaður okkar sagði alltaf
að það væri skammarlegt að
láta taka sig til fanga. „Heldur
skuluð þið fremja harakiri og
deyja þannig hetjudauða,"
sagði hann.
Hér tók einn japönsku blaða-
mannanna fram í fyrir Jókoj.
— Yfirmaður þinn lifir enn
og er við beztu heilsu. Við töl-
uðum við hann í Tókíó í dag.
Þessi frammítaka varð hin-
um trúa og trygga undirfor-
ingja meira áfall en nokkuð
annað, sem fyrir hann hafði
borið frá því að veiðimennirn-
ir tveir gripu hann. Nokkur
andartök skalf hann allur og
titraði, hvarflaði augunum æð-
islega til og frá um salinn og
hrópaði:
— Það var hans vegna og
keisarans að ég gafst ekki upp.
'Eg get ekki trúað þessu. Hann
hlýtur að hafa fallið. Hann
hlýtur að vera dáinn — hann
hefði aldrei gefizt upp.
— Hvers vegna gafst þú ekki
upp?
— Ég var hræddur og vildi
gera mitt bezta. Ég var þjálf-
aður undir það þegar á bernsku-
heimili mínu. Máttur hvers
japansks manns átti að deyja
á sama hátt og kirsublómin: án
skammar.
CANON er mest selda rafeinda-reiknivélin á
íslandi í dag. Sendum myndir og verð, eftir beiðni,
bvert á land sem er.
og báðu hann hlæja, fengu
ekki einu sinni augnatillit sem
svar. í birtunni frá ljósköst-
urum sjónvarpsmyndavélanna
virtist hann mjög fölur og
þreyttur. Hrukkurnar í andliti
hans dýpkuðu, ótti lýsti sér í
augunum. Havaii-skyrtan hans,
í bláum, sterkum lit, stakk
mjög í stúf við litlar hendur
hcins, sem voru svo magrar að
bein og liðir sáust eins greini-
lega og á röntgenmynd.
Hitinn í salnum var kæfandi,
svitinn rann og tárin runnu.
Allir voru hrærðir, og margir
Japanir grétu svo allir sáu er
þeir litu þennan mann, sem
svo ónotalega minnti þá á tíma,
sem áður höfðu virzt svo
fjarri en voru nú aftur í næstu
nálægð.
En Jókoj hafði fulla stjórn
á sér. Eftir að landstjórinn á
Gúam hafði boðið alla vel-
komna og flutt auglýsinga-
ávarp með tilliti til túrismans
til eyjarinnar, sagði hermaður-
inn gamli:
— Eruð þið Japanir? Fyrir-
gefið að ég spyr, en þið eruð
allir miklu hærri en Japanir.
Þið eruð líka öðruvísi klæddir
og komið fram eins og Banda-
ríkjamenn. Eg get ekki þekkt
ykkur frá þeim, jafnvel þótt
þið séuð svarthærðir . . .
Blaðamennirnir göptu af
undrun. Hann hafði svo sann-
arlega á réttu að standa! Það
var ekki von að hann vissi hve
mjög heimurinn hafði breytzt,
þannig að til dæmis Japanir
voru nú að meðaltali fimmtán
sentimetrum hærri en á stríðs-
árunum, af því einu að nú voru
þeir ríkari og höfðu betra að
borða.
Jókoj sagði síðan frá orrust-
unni um Gúam í ágúst 1944.
Það var hroðaleg slátrun; um
tuttugu þúsund japanskir her-
menn voru brytjaðir niður.
— Bardagarnir stóðu ekki
yfir nema eina nótt. Þá stóðu
aðeins nokkur hundruð her-
manna okkar uppi. Þeim var
skipað að fara út í frumskóg-
inn og hefja skæruhernað og
Mða eftir liðstyrk. Við réð-
umst á Bandaríkjamennina að
næturlagi. En hópur okkar
varð stöðugt fáliðaðri. Sumir
féllu, aðrir dóu úr hungri, enn
aðrir gáfu sig óvinunum á vald.
Ég hef verið aleinn í átta ár.
Um það leyti fann ég hvítn-
andi beinagrindur tveggja fé-
laga minna.
— Hvernig gaztu lifað svona
í tuttugu og átta ár?
— Ég vildi lifa þetta af. Það
var sálarstyrkur minn, sem réð
úrslitum. Það var góður andi í
SKBIFUÉLIN
Box 1232
Suðurlandsbraut 12
Reykjavík, sími 19651
38.TBL. VIKAN 47