Vikan - 27.11.1975, Blaðsíða 25

á árunum frá 1909 til dauða-
dags.
Þessi 120 bréf og kort eru ekki
eins ástríðuþrungin og bréf
Franz Kafka til vinkonu sinnar
Milena Jesenská og unnustunnar
Felicc Bauer, heldur lýsa þau
hvcrsdegi þessa feimna rithöf-
undar, í þeim biður hann um
ýmsa greiða, hann sendir kveðj-
ur heim frá ferðalögum, og
hann veitir og biður um ráðlegg-
ingar. Þó eru þessi bréf hrein
uppspretta þeim, sem vill kynn-
ast þessum þekkta rithöfundi
nánar.
Franz Kafka, sem fseddist árið
1883, hefur mcð sögum sínum,
sem gjarna eru með óhugnan-
legu ívafi, haft ómxld áhrif á
bókmenntir 20. aldar. Þó hafa
aðeins tvö verk Kafka birst I
íslenskri þýðingu - HamskÍDtin
(Dic Verwandlung) og leikrits-
gerð Málsóknarinnar (Der Pro-
zess), scm Leikfélag Reykjavíkur
sýndi fyrir nokkrum árum. í
Hamskiptunum segir frá ungum
manni, að nafni Georg Samsa,
sem vaknareinn daginn við það,
að hann hefur breyst I risastóra
bjöllu, og við það eru honum
meinuð öll samskipti við menn.
Kafkafjölskyldan varkomin af
fátækum tékkneskum gyðing-
um. Faðir Franz kvæntist dóttur
þýsks gyðings, sem átti brugg-
hús, og tókst að brjótast áfram
til frama sem kaupmaður með
hvcrs konar skrautjnuni.
Faðir Kafka gaf sig lítið að
fjölskvldunni. Börnin f)ögur,
Franz og svstur hans Elli, Valli
og Ottla, voru fengin 1 hcndur
barnfóstrum og þernum, og
þeim ætlað að annast uppeldi
þeirra.
heimi verslunarinnar. I bréf-
unum til Ottla er hverrar slíkrar
tilraunar af annarri getið. Hann
flytur að heiman, trúlofast, og
hann hyggst fara til Berlínar.
KjfkjfiöhkylJj)! flntti í .u’x-
hieðj hítsið til hiFgri j tvyrui-
inni iirið 1914. og þjr skriftði
Kjfkj hók síhj Djs Sch/oss -
Hö/lin.
Fyrri heimsstyrjöldin kom þó 1
veg fyrir það.
Systir Franz reyndi einnig að
losna úr foreldrahúsum, og
hann studdi hana i þcirri ráða-
gerð að hef)a störf í landbúnaði
í stað þcss að vera innanbúðar
hjá föður þeirra. Faðirinn lét
loks undan, og tuttugu og fimm
ára að aldri fluttist Ottla til
Zúrau, lítils þorps i Norðvestur-
Mjög algcngt var á árunum
fyrir fyrri heimsstyrjöldina, að
svnir vel stæðra feðra kærðu sig
ekki um að verja ævinni til auð-
söfnunar. Kafka var engin und-
antckning frá þessu og vildi ekki
láta föður sinn ráðstafa lifi sinu.
Að vísu lagði hann stund á laga-
nám. en hann sóttist ekki eftir
fcitu embætti, heldur réðist í
þjónustu tryggingastofnunar
vcgna vinnuslysa. Þar starfaði
hann á árunum 1908 til 1922
og sótti mál á hendur atvinnu-
rekendum, auk þess sem hann
ráðlagði verkamönnum, sem
slasast höfðu, hvcrnig þeir
skyldu leita réttar síns. Hann
skrifaði sögur sínar að loknum
vinnudegi.
Kafka var allt sitt líf að reyna
,.að komast burt úr Prag” -
burt frá heimi föður sins og
GLÆSILEGT ÚRVAL AF
FLAUELS-
KÁPUM OG
JÖKKUM
þernhard lax^al
KJÖRGARÐI
48. TBL. VIKAN 25