Vikan - 23.08.1979, Blaðsíða 15

Vinnan er besta lækningin fyrir okkur en
margir eru svo hræddir við þjóðfélagið
fyrst eftir að þeir koma út að þeir ná ekki
fótfestu á hinum almenna vinnumarkaði.l
Það væri mun árangursríkara fyrir ríkið að
koma upp fleiri vernduðum vinnustöðum
fyrir þetta fólk eða taka þátt í kaupgreiðslu
til þess en að skella því bara á örorkubætur.
— Sjúkdómurinn hefur vissulega gert út
um líf mitt. Ég hef hvergi fest rætur né toll-
að mjög lengi einfaldlega af því að ég verð
að byrja alveg upp á nýtt eftir hverja
sveiflu. Fyrri konan mín gafst upp og fór
frá mér. Ég hef enn von um að geta haldið í
seinna hjónaband mitt þó að núverandi
kona mín sé líka orðin mjög þreytt á
Rík þörf fyrir að geta
talað opinskátt um
vandamál sfn
„Hugmyndir mínar um hiutverk þessa
félags eru að nokkru til komnar vegna
starfa minna sem geðlæknir, að nokkru frá
kynnum mínum af AA-félagsskapnum og
ekki síst frá fundi, sem var haldinn til
undirbúnings stofnunar félagsins í vor.
Meðal þess sem fólkið á þeim fundi lét í
ljós, var: Samúð með geðsjúku fólki, þörf
að vinna að úrbótum í málefnum þess, rík
þörf að geta talað upphátt og opinskátt um
vandamál sín sem aðstandandi slíks sjúkl-
ástandi mínu. Ég er ekki að lá henni það, ég
veit að auk annars verðum við geðsjúkling-
ar að taka þvi að missa allt sem okkur þykir
vænt um vegna sjúkdóms okkar.
Annars hef ég reynt að verða ekki alltof
bitur og finna skynsamleg rök fyrir því að
svo fór sem fór. Ég held að sjúkdómur
minn sé að mestu leyti áunninn. Hefði ég
verið skapmeiri og hugaðri unglingur hefði
ég unnið bug á honum. En það er einmitt
kjarkurinn sem mig skortir — nema þegar
ég er í maníunni.
— Ég bind miklar vonir við þetta nýja
félag og þess bíður ofgnægð verkefna. Það
ætti ekki að fara inn á verksvið ríkisins
heldur einbeita sér að hjálp við aðstandend-
ur og sjúklinga að meðferð lokinni. Þar er
þörfin fyrir félagslega aðstoð hvað brýnust.
Við snerum okkur til Ingólfs S. Sveinsson-
ar geðlæknis sem starfar við Kleppsspítal-
ann og geðdeild Landspítalans og báðum
hann um ofurlítið spjall um hið nýstofnaða
félag og viðhorf hans sem geðlæknis i því
sambandi.
Tel að félagið eigi að
vera eign og vett-
vangur almennings
„Ég hef ekki gert mér nema óljósar hug-
rnyndir um hvað verksvið þessa félagsskap-
ar gæti verið, en víst er að þar er af nógu að
taka, eins og kemur vel fram í viðtölunum
hér á undan. Ég vænti þess að allt starfsfólk
í geðheilbrigðisþjónustu fagni því að svona
hreyfing fer af stað og styðji hana enda
getur félagsskapur af þessu tagi verið mikil
hjálp við þá sem stunda lækningar. AA-
samtökin eru dæmi sem við þekkjum um
árangursríka félagsstarfsemi leikmanna. Þá
er mér efst í huga sá siðferðilegi og félags-
legi stuðningur sem þessi samtök veita fé-
lagsmönnum sínum, skilningur þeirra á
aðstöðu aðstandenda og stuðningur við þá
og ekki síst óþreytandi fræðslustarfsemi
þeirra fyrir alla sem vilja hlusta.
Ég er að vísu nokkuð hikandi að tjá
skoðanir mínar sem læknir um það hvernig
þetta félag eigi að starfa, því mér finnst
mjög mikilvægt að félagið verði eign og
vettvangur almennings og helst ekki undir
forystu lækna. Kannski læðist að manni
hugmynd um félagsformanninn eða klerk-
inn sem veit ekki sjálfur, hvort söfnuður-
inn, sem hann á að þjóna er sofandi eða
dauður, svo ég taki alþekkt dæmi um fé-
lagslega leti. Ljóst er að slíkur söfnuður
þarf ekki að vera til. Ég vona að þetta félag
fái ekki slík örlög.”
ings, þörf fyrir stuðning og leiðbeiningar í
ruglandi aðstöðu aðstandandans, óánægja
með að þurfa að fela andleg vandamál eða
sjúkleika vegna ótta við dóm samfélagsins,
þurfa að óttast „Kleppsstimpilinn”. Ekki
var það ljóst hverjir nota hann mest og
hverjir óttast hann mcst, hvort það eru
sjúklingarnir sjálfir eða aðstandendur
þeirra, eða þeir sern fyrir utan standa. Auk
þess komu fram spurningar eins og þessar:
„Hvar byrjar og hvar endar ábyrgð mín
sem aðstandanda?” „Er rétt eða rangt að
fórna sér fyrir einhvern annan ævina út?”
Sem geðlæknir veit ég mætavel að alltaf
er of lítill tími til að ræða við og vinna með
aðstandendum sjúklinga þeirra sem eru á
sjúkrahúsum og er það mjög bagalegt.”
„Hugmyndir mínar um það sem þessi fé-
lagsskapur gæti best gert, eru þá á þessa
leið: í fyrsta lagi að styðja eigin meðlimi,
t.d. með innbyrðis umræðuin, hópfundum,
félagsanda almennt, með fræðslufundum
og jafnvel ráðgjöf. Vinna gegn eigin for-
dómum og hræðslu við fordóma og gera
þar með félagsskapnum kleift að vera upp-
lýsandi fyrir þá sem fyrir utan standa. I
öðru lagi að hjálpa til að opna umræður al-
mennt um geðsjúkra- og geðheilbrigðismál,
t.d. með fræðslustarfsemi fyrir almenning.
í þriðja lagi virðist mér að svona félags-
skapur gæti verið góður ábendingaraðili
fyrir lækna, stoínanir og heilbrigðisyfir-
völd.”
34- tbl.VikanlS