Vikan - 16.07.1987, Blaðsíða 35

Ef einhver fekur sig til og hugsar skynsamlega hugsun þá er hann skotinn í kaf.
kónar sem eru náttúrlega ekkert annað en
almúgamenn, aftursóknarviðrini. Skorturinn
á greindinni birtist á svo mörgum sviðum.
Það er í rauninni sama hvaða umræðuefni er
i gangi í þjóðfélaginu, það er alltaf fjallað um
það á eins idíótískan máta og hægt er að
hugsa sér."
Viðtal:
Jóhanna Margrét
Einarsdóttir
Myndir:
helgi skj.
friðjónsson
- Hvað áttu við nákvæmlega, áttu við
gagnrýni á þin eigin verk?
„Þegar farið var að gagnrýna fyrstu plötuna
mína var til dæmis stöðugt verið að rýna í
yrkisefnið en ekki minnst á efnistökin. Það
má líka nefna Laxness, litla bróður minn i
andanum, þegar hann var að hefja rithöfund-
arferilinn var nákvæmlega það sama uppi á
teningnum. Þá var alltaf verið að skamma
hann fyrir að skrifa um Iús og skít og heimsku
íslenskra sveitamanna. Hins vegar var ekki
fjallað um það hvernig hann skrifaði, vita-
skuld skipti það mestu máli.
Það er í raun og veru sama hvar þú drepur
niður penna, þú kemur alltaf niður á illa staf-
sett orð, málfræðilega brenglun og hugsana-
flækju. Annars held ég að þetta sé ekki bundið
eingöngu við íslendinga, ég held að þetta sé
alheimsbrenglun. Ég held að hægt sé að al-
hæfa að mannkynið í heild sinni sé afskaplega
bágborið í anda - af einhverjum ástæðum.
Og við erum kristin og þykjumst vera óskap-
lega trúuð, því má í rauninni kenna guði eða
skrattanum um hvernig komið er. Tökum til
dæmis vígbúnaðarkapphlaupið sem mér per-
sónulega frnnst af hinu góða. Það sem er
gott við vígbúnaðarkapphlaupið er að mér
finnst kominn tími til að maðurinn brotni
endanlega niður - vegna þess að hann er nið-
urbrotinn í anda og hefur raunar alltaf verið,
allt frá upphaft. Ég sé í rauninni ekkert sorg-
legt við að heimurinn farist eins og hann
leggur sig vegna þess að þá er þetta game
Ég held að hœgt sé að
alhœfa að mannkynið
í heildsinni sé afskap-
lega bágborið í anda.
over, eins og stendur á stjörnustríðsspilunum.
Tortíming er í rauninni jákvæð þar sem mað-
urinn er jafnmikið últrafífl og hann er, það
versta er að hann hefur sjálfur komið sér í
þessa aðstöðu. Hann er einfaldlega svona
gerður. Maður bjargar ekki hnettinum með
þvi að hlaupa í kringum hann. Það eru grát-
broslegir skýjaborgabyggingameistarar sem
halda að eitthvað geti hindrað kjarnorkustyrj-
öld. En það er heldur ekkert til að grenja
yfir.“
- Nú yrkir þú bæði rímað og órímað en
hvað er það að þínu mati sem gerir ljóð og
dægurlagatexta góða?
„Það skiptir í rauninni engu máli hvort ljóð
og textar eru rímaðir eða órímaðir. Að vísu
eru allir textar rímaðir að einhverju leyti. Það
vita það allir að ljóð verður ekki gott fyrir
það eitt að hafa stuðla og höfuðstafi og enda-
rím. Ljóð verður heldur ekki gott við það
eitt að vera laust við þetta. Ljóð verður held-
ur ekki gott af því einu að hafa heilu hest-
burðina af boðskap, einhverjum stórasann-
leik. Það er hægt að yrkja svakalega gott Ijóð
um ekki neitt, til dæmis mannkynið. Það má
lika búa til gott ljóð um heiminn. Þú getur
mótað ótrúlega fallega styttu úr ómerkilegum
leir. Það er bara til ein spurning sem á að
spyrja í sambandi við kveðskap og hún er:
Hvort yrkja menn vel eða illa? Brageyru eru
ekki líkamleg. Stuðlar og höfuðstafir eru í
rauninni harla lítilfjörlegt fyrirbrigði; einhver
leiðinda fornaldartilbúningur sem ég og menn
af mínu hesthúsi hafa fengið á heilann; svipað-
ur sjúkdómur og trúarbrögðin, nema hvað
ég er laus við þann kvilla. Það var skafið út
úr mínum brageyrum i gagnfræðaskóla og
þaðan kom maður stútfullur af alls kyns for-
dómum í garð svokallaðra óhefðbundinna
Ijóða, í rauninni afturgenginn Jónas frá Hriflu.
En svo áttaði ég mig á því að þetta er fánýtt
klúður sem skiptir í rauninni engu máli."
Sverrir er borinn og barnfæddur Reykvík-
ingur. Að vísu var hann flest sumur á Siglu-
firði sem hann segir einhvern ljótasta bæ i
heimi og fer um leið með lokaerindið úr Ijóði
sem hann gaf ömmu sinni í afmælisgjöf fyrir
nokkru.
29. TBL VIKAN 35