Vikan - 29.07.1993, Blaðsíða 22

Dominique Voynet, sem hér
sést meö Brice Lalonde og
Marie-Christine Blandin, er
líklegasta forsetaefni
Græningja.
Elysée-höllin er mið-
stöð valdsins því að
forsetinn er valda-
mesti maöur þjóðar-
innar. Hún ætlar sér
aö verða fyrst
franskra kvenna til
að fá tilnefningu til
forsetakjörs. Um-
hverfisverndarmenn
einir treysta sér til
slíks; hinir flokkarnir
leggja ekki slíka á-
byrgð á herðar konu.
sjónvarpi hefur hún breytt útliti
sínu verulega. Nú er hún meö
litaö hár og glæsilega klædd.
Hún er hláturmild og beinir
hlátrinum oftar en ekki aö
sjálfri sér. Breiöar axlirnar
minna á að áður fyrr keppti
hún í sundi meö góöum ár-
angri. Þegar hún kom fram í
sjónvarpsþættinum L’ heure
de Verité - Úrslitastund -
heilluðust franskir áhorfendur
af afslappaðri og kæruleysis-
legri framkomu hennar.
Innan flokksins á Domin-
ique Voynet mun auöveldara
meö aö koma málum á fram-
færi en Antoine Waechter, 44
ára gamall keppinautur henn-
ar. Waechter er stiröur og yfir-
borðslegur í framkomu og þá
sjaldan aö hann brosir virðist
það helst vera af illri nauðsyn.
Hún hefur hins vegar lag á aö
ná til fólks meö alþýðlegu og
eölilegu fasi og á auðvelt meö
að halda athyglinni. Sumir af
hennar eigin flokksmönnum
hafa gagnrýnt hana fyrir aö
eyöa of miklum tíma í fjölmiöl-
um því aö frönskum umhverf-
isverndarmönnum er eins og
þýskum félögum þeirra illa viö
hvers konar persónudýrkun.
Þeir eru lítið gefnir fyrir upp-
hafningu einstaklinga og
kjósa fremur aö leggja á-
herslu á framlag hópsins.
Vald fjölmiðla er þó óumdeil-
anlegt og þar er gildi Domin-
ique Voynet ómælt. Þaö bætir
kannski fyrir þá staðreynd að
hún lætur stundum öðrum eft-
ir pappírsstússið.
STJÓRNMÁL MEÐ
MÓDURMJÓLKINNI
Hún hefur alla ævi búiö í fæö-
ingarhéraöi sínu, Franche-
Comté, rétt hjá svissnesku
landamærunum. Fjölskyldan
var stór og hún á fjögur systk-
ini. Foreldrar hennar voru
sósíalistar, virkir í verkalýðs-
baráttu og tíu ára gömul var
Dominique farin aö halda
kökubasara til styrktar þróun-
arlöndum. Sextán ára kaus
hún aö beina kröftum sínum
aö vernd umhverfisins. Hún
gekk í gegnum langt og erfitt
læknanám og vann sem
hjúkrunarkona til aö fjár-
magna þaö. Á árunum
1985-1989 var hún í sérnámi
sem svæfingarlæknir á
sjúkrahúsi í Dole og var á
þeim tíma virk í ýmsum gras-
rótarhreyfingum. Meðal ann-
ars tók hún þátt I mótmælum
gegn byggingu kjarnorkuvera
í Fessenheim og Melville og
gegn niðursetningu skamm-
drægra Pluto-kjarnaflauga í
Bourgogne. Hún baröist
einnig fyrir frjálsum útvarps-
rekstri, eflingu þróunarsjóöa
og nýrri stjórnunarstefnu til aö
draga úr atvinnuleysi.
Öll þessi áhugamál geröu
það aö verkum að Dominique
Voynet var á sífelldum þeyt-
ingi milli fundarherbergja og
þaö var því mikill léttir þegar
hún gekk í Græningjaflokkinn
þar sem þá gat hún komið
meira skipulagi á vinnu sína.
Þegar hún var kjörin borgar-
fulltrúi í Dole í mars 1989
lagöi hún læknasloppinn end-
anlega á hilluna.
í desember 1991 völdu
flokksfélagarnir hana til aö
vera einn af fjórum leiðtogum
flokksins. Þegar umhverfis-
verndarmenn biöu afhroö í
þingkosningunum 1993 komst
hún, ein græningja, í seinni
umferö en tapaði þar naum-
lega. Þetta var þó umtalsverð-
ur sigur og þessi viljasterka
kona er ákaflega bjartsýn á
framtíðina.
Hún stendur strangan vörö
um einkalíf sitt. Nítján ára
varö hún einstæð móöir og
hún sá ein um uppeldi dóttur-
innar Marine sem nú er fimmt-
án ára. „Hún er mjög opin og
hefur mikinn áhuga á heims-
málunum. Hún trúir á gildi lýö-
ræðisins og er femínisti. Það
er ekki svo slæmur grunnur
fyrir ungling," segir Dominique
um Marine.
Dominique Voynet hafnar
heföbundnum kaþólskum
hugmyndum um kynlíf. Hún
hefur tekiö virkan þátt í um-
ræöunni um getnaðarvarnir
og skipulagðar barneignir og
styöur rétt kvenna til fóstur-
eyðinga. Hún er sér meövit-
andi um aö lífsstíll hennar
kunni að hneyksla mögulega
kjósendur en er stolt af aö
vera kölluð „Madonna
franskra stjórnmála“.
Líklega kýs hún þó fremur
hitt uppnefnið, sem er „hin
græna Jóhanna af Örk“. Hún
er mjög andsnúin Þjóöarflokki
hægri öfgamannsins Jean-
Marie Le Pen og hefur þungar
áhyggjur af auknu kynþátta-
hatri I kjölfar aukins atvinnu-
leysis. Hún tók undir rök-
semdir Dana þegar þeir höfn-
uöu Maastricht-samkomulag-
inu. Hún vill aö Vesturlönd
sendi vopnaöa hermenn til
Bosníu til að berjast við Serba
en um leiö vill hún aö Frakkar
eyöi kjarnavopnum sínum því
að hún trúir því aö kjarnorku-
laus heimur sé betri heimur.
Nú hefur hún sett sér þaö
takmark aö veröa forsetaefni
Græningja í forsetakosning-
unum 1995 og það er mjög
líklegt aö henni takist þaö.
Samkvæmt stjórnarskránni er
þaö forsetinn en ekki forsæt-
isráherrann sem er valda-
mestur I landinu. Það er eins-
dæmi í rómönsku landi aö
kona skuli sækjast eftir slíku
embætti.
Dominique Voynet veit vel
aö hún mun ekki ná aö veröa
eftirmaður Mitterrands for-
seta. Hún ætlar samt aö
reyna það og rjúfa um leið
síöustu bannhelgi franskra
stjórnmála. □
22 VIKAN 15.TBL. 1993