Vikan - 29.07.1993, Blaðsíða 45

„Ef hann geröi gað ekki þa er malið leyst!"
sagði frú Bantry. „Ég er viss um að ég hef rétt
fyrir mér. Hvað er léttara fyrir hana en aö þykj-
ast fá skilaboð sem segja henni að fara niður í
bæ? Hún hringir í þjónustustúlkuna sína frá
lestarstööinni þar sem hún fer úr lestinni. Þeg-
ar þjónustustúlkan kemur síðan í bæinn fer
hún aftur í húsið. Ungi maðurinn kemur f
heimsókn, eins og hann hafði verið beðinn
um, honum eru gefin lyf, hún sviðsetur innbrot
og gengur eins langt og hægt er í því. Hún
hringir í lögregluna, lýsir unga manninum, sem
er nú blóraböggullinn hennar, og síðan fer hún
aftur niður í bæ. Loks kemur hún heim með
annarri lest síöar um daginn og þykist vera
blásaklaus og jafnframt mjög hissa."
„Af hverju ætti hún að stela sínum eigin
skartgripum, Dolly?"
„Það er alltaf gert,“ sagði frú Bantry. „En
hvað sem öðru líður get ég fundið margar á-
stæður. Ef til vill vantaði hana peninga strax
en Sir Herman hefur ekki viljað gefa henni
reiðufé svo að hún setur á svið þjófnað á
skartgripunum og selur þá leynilega. Ef til vill
var einhver að beita hana fjárkúgun vegna
sambands hennar við Sir Herman og hótaði
að segja konu hans eða manninum hennar
frá því. Ef til vill hafði hún nú þegar selt dem-
antana og Sir Herman vildi fá að sjá þá og
hún þurfti að gera eitthvað í því. Þaö er oft
gert í bókum. Eða - þetta er góö hugmynd
sem er ekki notuð oft í bókum - hún lætur alla
halda að þeim hafi verið stolið, lætur Sir
Herman síðan sjá hvað henni líður illa og
hann gefur henni nýja skartgripi. Þá á hún
helmingi fleiri en fyrr. Ég er viss um að þess
konar kvenfólk er mjög útsmogið."
„Þú ert snjöll, Dolly,“ sagði Jane með aðdá-
un í röddini. „Mér datt þetta aldrei í hug.“
„Það getur verið að þú sért snjöll en það
þýðir ekki að þú hafir rétt fyrir þér,“ sagði Ban-
try ofursti. „Mig grunar herramanninn i borg-
inni. Hann gæti vitað hvers konar skeyti þyrfti
að senda til að koma konunni úr húsinu og
eftirleikurinn væri auðveldur með hjálp nýrrar
vinkonu. Engum virðist hafa dottið í hug að
biðja hann um fjarvistarsönnun."
„Hvað heldur þú, fröken Marple?“ spurði
Jane og sneri sér að gömlu konunni sem sat
þögul með dularfullan svip á andlitinu.
„Ég veit ekki hvað skal segja, vina mín. Sir
Henry hlær áreiðanlega en ég man bara ekki
eftir neinu hliðstæðu máli til að hjálpa mér.
Auðvitað eru nokkrar augljósar spurningar
sem eftir er að svara, til dæmis spurningin um
þjónustufólkið. Á svona óvenjulegu heimili
myndi þjónustufólkið strax taka eftir hvað ætti
sér stað og góð stúlka myndi ekki þiggja slíka
stöðu - móður hennar myndi ekki koma til
hugar að leyfa henni það. Út frá þessu getum
við ályktaö að þjónustustúlkan hafi ekki verið
áreiðanleg manneskja. Það getur verið að hún
hafi verið í slagtogi með þjófunum. Hún gæti
skilið húsið eftir opið fyrir þá og gæti svo farið
sjálf til Lundúna til að beina grunsemdum frá
sér og þykjast hlýða platsímtalinu. Ég verð að
játa að þetta er líklegasta lausnin. Það er þó
furðulegt ef venjulegir þjófar áttu þátt í þessu.
Þetta virðist nefnilega krefjast meiri vitsmuna
en þjónustustúlka er líkleg til að hafa.“
Fröken Marple hikaði en hélt svo áfram
dreymandi.
„Mér finnst eins og það hafi verið einhvers
konar persónulegar tilfinningar tengdar mál-
inu. Segjum að einhver hafi haft horn í síðu
hans, til dæmis ung leikkona sem hann hafði
farið illa með? Haldið þið ekki að það sé betri
útskýring? Einhver að reyna að koma honum
í klípu. Það lítur út fyrir það. Samt er það ekki
nógu góð lausn...“
„Þú hefur ekki sagt neitt, læknir,“ sagði
Jane. „Ég var búin að gleyma þér.“
„Það man aldrei neinn eftir mér,“ sagði grá-
hærði læknirinn leiður. „Ég hlýt að vera lítið á-
berandi persónuleiki."
„Nei, það er ekki satt!“ sagði Jane. „Segðu
okkur nú þína tilgátu."
„Ég held að ég geti samþykkt allar tilgáturn-
ar en samt enga. Ég hef sjálfur langsótta til-
gátu sem er líklega röng. Ég held að eigin-
konan eigi þátt í þessu. Ég á við eiginkonu Sir
Hermans. Ég hef engan rökstuddan grun en
maður getur ekki ímyndað sér hvað eiginkonu
í hefndarhug getur dottið í hug að gera.“
„Ó, Lloyd læknir,“ sagði fröken Marple hátt.
„En hvað þú ert snjall. Og ég var alveg búin
að gleyma frú Pebmarsh."
Jane staröi á hana.
„Frú Pebmarsh? Hver er frú Pebmarsh?"
„Ja...“ fröken Marple hikaði. „Ég er ekki viss
hvernig ég get tengt hana þessu. Hún vinnur í
þvottahúsi. Hún stal ópalnælu sem hafði veriö
nælt í blússu og setti hana í íbúð annarrar
konu."
Jane virtist alveg úti á þekju.
„Og þetta skýrir málið alveg fyrir þér, fröken
Marple," sagði Sir Henry með blik í augum.
Honum að óvörum hristi fröken Marple höf-
uðið.
„Nei, því miður er það ekki raunin. Ég verð
að viðurkenna að ég er engu nær. Það sem
ég skil er að konur verða að standa saman - í
neyð ætti maður að styðja kynsystur sínar. Ég
held að það sé boðskapur sögunnar sem
ungfrú Helier var að segja okkur.“
„Ég verð að játa að ég tók ekki eftir þessari
siðferðislegu hlið ráðgátunnar," sagði Sir
Henry alvarlega. „Ef til vill skil ég þetta betur
eftir að ungfrú Helier segir okkur lausnina.'1
„Ha?“ sagði Jane ráðvillt.
„Ég held að við höfum, eins og börnin
segja, gefist upp. Þér hefur tekist að segja
okkur frá mjög flókinni ráðgátu sem ekki einu
sinni fröken Marple getur leyst."
„Gefist þið öll upp?“ spurði Jane.
„Já.“ Það varð andartaks þögn meðan Sir
Henry beið eftir að einhver annar segöi eitt-
hvað. Þegar enginn tók til máls hélt hann á-
fram. „Við höldum okkur sem sagt við þær
gloppóttu lausnir sem viö höfum stungið upp
á. Við karlarnir höfum hver sína lausnina,
fröken Marple er með tvær og frú B er meö
um þaö bil tólf lausnir."
„Þær voru ekki svo margar," sagði frú Ban-
try. „Þetta voru ýmsar útgáfur af aðallausn-
inni. Og hvaö þad ég aö segja oft aö ég vil
ekki aö þú kallir mig frú B?“
„Svo aö þið gefist öll upp,“ sagöi Jane
hugsi. „Það er mjög athyglisved."
Hún hallaði sér annars hugar aftur í stólnum
og hófst handa við aö lakka á sér neglurnar.
„Jæja,“ sagöi frú Bantry. „Haltu áfram,
Jane. Hver er lausnin?"
„Lausnin?"
„Já, hvað gerðist í raun og veru?“
Jane starði á hana.
„Ég hef ekki hugmynd um það.“
„Hvað?“
„Mig hefur alltaf langað til að vita það. Ég
hélt að þið væruð öll svo snjöll að þið gætuð
sagt mér það.“
Innst inni voru allir áheyrendur hennar
pirraðir. Það var allt gott um útlit Jane að
segja - en að þessu sinni þótti þeim hún
ganga of langt og heimskan yrði að hafa ein-
hver takmörk. Jafnvel þó hún væri mjög
elskuleg var það ekki nóg til að afsaka þetta.
„Áttu við að málið hafi aldrei verið leyst?“
sagði Sir Henry.
„Já. Þess vegna, eins og ég sagði áðan,
hélt ég að þið gætuð leyst það fyrir mig.“
Jane var greinilega mjög sár.
„Ja - ég...“ Bantry ofursti vissi ekki hvað
segja skyldi.
„Þetta er mjög ergjandi, Jane,“ sagði konan
hans. „En hvað sem öllu líður þá er ég og
mun alltaf vera viss um að ég hafði rétt fyrir
mér. Ef þú segir okkur hvað fólkið heitir í al-
vöru get ég fullvissað mig um það.“
„Ég held að ég geti ekki ged það,“ sagöi
Jane hægt.
„Nei, vina mín,“ sagöi fröken Marple. „Ung-
frú Helier gæti ekki ged það.“
„Jú, auðvitað," sagöi frú Bantry. „Vedu ekki
svona göfuglynd, Jane. Við eldra fólkið verð-
um að fá eitthved hneyksli af og til. Segðu
okkur í það minnsta hvar þetta gerðist."
En Jane hristi höfuðið og fröken Marple
studdi hana áfram á sinn gamaldags hátt.
„Þetta hlýtur að hafa verið editt fyrir þig,“
sagði hún.
„Nei,“ sagði Jane hreinskilnislega. „Mér
fannst þetta - dálítið skemmtilegt.11
„Jæja, ef til vill fannst þér það,“ sagði
fröken Marple. „Þetta hlýtur að hafa verið til-
breyting frá hversdagsleikanum. í hvaða leik-
riti varstu að leika?"
„Smith."
„Ó, já. Eftir Somerset Maugham, er það
ekki? Hann semur góð leikrit, að mínu mati.
Ég hef séð næstum öll.“
„Þið sýnið það aftur í leikferöalagi næsta
haust, ekki satt?“ spurði frú Bantry.
Jane kinkaði kolli.
„Ég verð aö halda heim á leið,“ sagði
fröken Marple. „Klukkan er orðin svo margt.
Kvöldið hefur verið mjög skemmtilegt, óvenju-
lega skemmtilegt. Mér fannst mjög gaman aö
sögunni hennar Jane. Eruð þiö ekki sam-
rnála?"
„Mér þykir leitt að hafa ekki vitað endann á
sögunni," sagði Jane. „Ég heföi átt aö segja
ykkur frá því fyrr."
Þaö var angurværð í tóninum. Lloyd læknir
kom henni til bjargar.
„Kæra vina min, af hverju hefðirðu átt aö
gera þaö? Þú lagðir fyrir okkur skemmtilegt
vandamál. Mér þykir það aðeins leitt að við
gátum ekki fundið nógu góða lausn á því fyrir
Þig-“
„Þaö heldur þú,“ sagöi frú Bantry. „Ég leysti
þaö. Ég er viss um aö ég hafði rétt fyrir mér.“
15.TBL. 1993 VIKAN 45