Vikan - 27.07.1999, Blaðsíða 11

langa ofurlítið út úr. Áhuginn á
íslandi er mikill og alls staðar á
Nýfundnalandi er íslendingum
tekið með kostum og kynjum.
Flestir þekkja orðið talsvert til
landshátta á íslandi enda rnarg-
ir íslendingar verið þarna á ferð
sem þegar eru búnir að svara
mörgum spurningum.
Nýfundnalandsbúar, eða
Newfies eins og þeir eru kaliað-
ir í Kanada, eru einnig gæddir
skemmtilegu skopskyni. Þeir
eru alltaf með gamanyrði á vör-
um og gestum er hollast að taka
þá ekki of alvarlega þótt and-
litið sé grafalvarlegt. Brosið í
augunum er hlýtt og vingjarn-
legt enda eru íbúar flestir af
írskum uppruna og frægt er
írska þjóðlagið um hvað gerist
þegar írsku augun brosa. Ör-
nefni á eynni bera þessu skop-
skyni gott vitni. Flvernig líst
ykkur á Come by Chance
(Komdu við fyrirvaralaust),
Jerry’s Nose (Nefið á Jerry), Ha
Ha Bay (Ha, ha flói, hann ætti
nú ágætlega við heirna á Islandi,
ha!), Blow me Down (Blástu
mig um koll), Empty Basket
(Tóm karfa) og Famish Gut
(Hungursneyðargarnir). Þarna
eru Iika nokkur staðarnöfn sem
halda mætti að smíðuð hefðu
verið af óvenju áhugasömum
kvensjúkdómalækni, nefnilega:
Virgin’s arm (Jómfrúararmur),
Conception Bay (Getnaðar-
flói), Placentia ( nánast Fylgja),
Bare Need (Nakin þörf) og
Dildo (Gúmmíreður).
Draugur sér um
gluggaútstillingar
í Brigus höfðu selfangarar
aðstöðu á árum áður. Á Ný-
fundnalandi háttar gjarnan
þannig til að háir klettar ganga
beint í sjó fram og ákaflega að-
djúpt neðan við þá en litlar og
fáar sandfjörur við ströndina.
Menn sprengdu sér leið með
dínamíti gegnurn hart granítið í
klettadrang við Brigusflóann
(granít er með hörðustu berg-
tegundum sem þekkjast) og
nánast handgerðu göng niður
að sjónum. Þar var bátunum
lagt að og selshræin hífð upp
með köðlum og flutt gegnum
göngin upp í þorpið til vinnslu.
Bob Bartlett landkönnuður
fæddist í Brigus en hann skipu-
lagði yfir þrjátíu leiðangra á
Norðurpólinn og tók þátt í
kapphlaupinu um að verða
fyrstur til að stíga fæti á pólinn.
Hann varð þó eins og Scott að
láta í minni pokann fyrir
Amundsen. í húsinu sem Bart-
lett fæddist í er skemmtilegt
safn.
Neðar í þorpinu stendur
reisulegt, gult timburhús. Þar
hafði kona nokkur hattagerð og
hattabúð á fyrstu áratugum
þessarar aldar. Hún bjó fyrir
ofan verslun sína og hennar síð-
asta verk áður en hún gekk til
náða á kvöldin var jafnan að
stilla nýjunt höttum út í búðar-
gluggann. Það brást hins vegar
ekki að þegar hún kom niður
að morgni hafði uppröðun hatt-
anna verið breytt. Ekki var að
sjá nein ummerki um manna-
ferðir svo að lokum komust
menn að þeirri niðurstöðu að
draugur, áhugasamur um
smekklegar gluggaútstillingar,
hefði séð um endurröðun hatt-
anna.
Konan bjó áfram í húsinu og
vandist sambýlinu við draugsa
enda virtist hann að öðru leyti
meinlaus. Húsið varð sam-
stundis vel þekkt sem drauga-
húsið í Brigus og fólk kom langt
að til að skoða það. Ekki er
hins vegar langt síðan að maður
á tíræðisaldri lá banaleguna í
Brigus-þorpi. Hann kallaði til
sín áreiðanlega menn og sagðist
verða að létta á samvisku sinni.
Árum saman hafði hann lagt
það á sig að fara seint á kvöldin
upp að hattabúðinni vopnaður
vírspotta sem hann þræddi inn
um lítið gat á einni rúðunni
(glugginn er það sem kallað er
franskur gluggi hér) og færa
hattana til. Hann gat ekki hugs-
að sér að fara með þetta leynd-
armál sitt með sér í gröfina og
gerði því þessa játningu. Gatið í
rúðunni er enn á sínum stað en
margir trúa að játning gamla
mannsins hafi verið fölsk og yf-
irnáttúruleg öfl verið að verki í
hattabúðinni f Brigus.
Margt sambærilegt á
íslandi og Nýfundna-
landi
Nýfundnaland er hæðótt og
skógi vaxið. Litlar tjarnir og
vötn eru um allt og í þeim öll-
um er silungsveiði. I ánum er
lax en ólfkt því sem tíðkast hér
á íslandi er stangveiði ekki
ríkra manna sport. Menn kaupa
veiðileyfi sem gildir alit sumar-
ið og nýta það að vild. Við
tjarnirnar vaxa villt jarðarber
en lággróðurinn er að öðru leyti
mjög líkur og hér á landi.
Lífshættir á íslandi og Ný-
fundnalandi eru um margt sam-
bærilegir. Fiskveiðar hafa alla
tíð verið mikilvægasti atvinnu-
vegurinn og þegar fiskistofnar á
Great Banks (Stóru-bönkum)
hrundu varð landið nánast
gjaldþrota. Landið lét þá af
sjálfstæði sínu og gekk inn í
Kanadíska-ríkjasambandið árið
1949. Mikil óánægja hefur lengi
verið ríkjandi um árangur þess
að tengjast Kanada og Núfíar
(Newfies) líta svo á að stjórnin í
Ottawa hafi ekki sinnt nægilega
vel efnahagsuppbyggingu á
svæðinu. Efnahagurinn fer þó
batnandi aðallega vegna þess
að íbúum hefur tekist að byggja
upp blómlega ferðamannaþjón-
ustu og ferðamannastraumur-
Göngin sem gerð voru
gegnuin granítklettu
inn eykst ár frá ári. Námagröft-
ur og skógarhögg eru einnig
blómlegur iðnaður og olfa
fannst fyrir nokkru úti fyrir
ströndinni og verið er að leggja
grunninn að vinnslu hennar.
Nýfundnaland er áhugavert
og einstakt land heim að sækja
og fjölmargt fleira mætti nefna
sem gaman er að skoða. Eigin-
lega er ekki hægt að skilja alveg
við landið án þess að nefna að í
höfuðborginni St. John’s eru
margir fallegir garðar sem gam-
an er að ganga um og heimsókn
á Signal Hill er ljúf skylda allra
gesta. Mörg góð veitingahús
eru í borginni og þrjú sem bera
af eru North Gale á Torbay
Road, Bianca’s í Water Street
og The Hungry Fishermen í
The Murray Center.
Vikari 11\