Vikan


Vikan - 08.08.2000, Side 8

Vikan - 08.08.2000, Side 8
Ragnhildur og dóttir hennar Hólmfríónr hralla niargt saman enda sú litla nijög hngmyndarík þrátt fyrir ungan aldur. kominn fyrr heim til sín á daginn, þá vaknar oft sú spurning hvern- ig eigi að borga þennan tíma frá sex til átta. Er þetta dagvinna eða yfirvinna? Stéttarfélögin eru því einnig oft Þrándur í Götu því þau óttast að verið sé að brjóta rétt- indi starfsmanns. Það er því ým- islegt sem flækir málin. Ef fyrir- tæki vill gera vinnustaðinn fjöl- skylduvænni þá er mjög mikil- vægt að stjórnendur gefi góðan tíma fyrir umræður um það inn- an fyrirtækisins og marki stefn- una í samvinnu við starfsfólkið." Vinnudvrkun á íslandi Ragnhildur bjó í Svíþjóð í tvö ár þegar hún gegndi starfi ís- lensks lektors við Nordens fol- kliga akademi. Þar kynntist hún vinnuumhverfi og anda sem hún segir að sé mjög frábrugðinn því sem hér er. „Vinnudagurinn í Sví- þjóð er mun styttri en hér, þar er vinnuvikan um 38 klukkustund- ir og þykir alls ekki sjálfsagt að við þá tíma bætist alltaf yfirvinna. Þar er ekki þessi ríka hefð fyrir löngum vinnudegi eins og hér. Það er t.d. algengt mjög víða, að ef þú vinnur yfirvinnu þá færð þú hana greidda í fríi á móti og getur tekið það þegar það hent- ar aðstæðum þínum og fjölskyldu þinnar. Hér á landi er alveg rosa- leg vinnudýrkun og þú ert bara álitinn skrýtinn ef þú ferð heim til þín eftir 8 tíma vinnudag. Eg held líka að íslendingar slugsi stundum svolítið í vinnunni og sumir tala um að það sé ekkert næði í vinnunni fyrr en eftir klukkan fjögur. Það er eins og fólk hafi ekki stjórn á aðstæðum í vinnunni. Svíar hafa betri fé- lagsleg réttindi, þar er t.d. lengra fæðingarorlof og fleiri veikinda- dagar vegna barna. Veikindarétt- urinn miðast við hvert barn en ekki öll börnin sem þú átt eins og hér á landi. I Svíþjóð eru einnig svokallaðir foreldradagar sem þú getur tekið þar til barnið þitt er 8 ára. Félagsleg réttindi eru því meiri í Svíþjóð en hér og vinnulöggjöfin fjölskylduvænni," segir Ragnhildur og fær sér sopa af tei. Hún segir að fjölskyldan og það sem henni tengist hafi lengi verið einkamál hvers og eins en það sé nú að breytast. „Við ger- um kröfur til þess að bæði hið op- inbera og atvinnurekendur axli sína ábyrgð. Ríki og sveitarfélög hafa komið til móts við fjölskyld- ur til dæmis með því að bjóða öll- um foreldrum, giftum jafnt sem ógiftum, upp á leikskóla allan daginn, en fyrir nokkrum árum höfðu giftir foreldrar ekki rétt á hafa börn sín allan daginn á leik- skóla. Skóladagurinn hefur ver- ið lengdur og er í mörgum tilfell- um samfelldur. Nú viljum við líka að atvinnurekendur á hinum frjálsa vinnumarkaði axli ábyrgð með því að móta fjölskylduvænni vinnustaði. Við viljum að at- vinnurekendur líti á fólk sem manneskjur, ekki bara vinnudýr sem hægt sé að mjólka í ákveðinn tíma þar til það brenni út og fari eitthvað annað. Atvinnurekend- ur eiga að stefna að því að starfs- menn þeirra séu glaðir og ham- ingjusamir og lifi glöðu og góðu lífi og hafi þar af leiðandi meira að gefa. Það er það sem alltaf er verið að tala um. Ef starfsmanni tekst að ná þessu jafnvægi á milli starfs og einkalífs þá skilar hann tvímælalaust meiri afköstum í vinnunni og t.d. veikindadögum fækkar,“ segir Ragnhildur ákveð- in á svip. Kæra vegna launamisréttis Ragnhildur hefur undanfarin misseri staðið í ströngu frammi fyrir dómstólum landsins. Þegar talið berst að því skellihlær hún. „Þetta hefur verið athyglisverð lífsreynsla og ég hef lært heilmik- ið á þessu. Verst að ég kem lík- lega ekki til með að nota þá þekkingu." Þegar Ragnhildur gegndi starfi jafnréttis- og fræðslufulltrúa fyrir Akureyrar- bæ komst hún að því að karl sem gegndi sambærilegu starfi hafði töluvert hærri laun en hún. „Það gat ég auðvitað ekki látið bjóða mér. Ef ég hefði gert það hefði ég ekki verið að vinna vinnuna mína því ef brotið er á sjálfum jafnrétt- isfulltrúanum við hverju má þá búast af sveitarfélaginu gagnvart öðrum konum? Og ef jafnréttis- fulltrúinn leitar ekki allra leiða til að leiðrétta slíkt, hvernig á hann þá að geta hvatt aðrar konur til að leita réttar síns?“ Þegar Ragnhidur kom til starfa hjá Akureyrarbæ var verið að vinna samanburðarmat á þrem- ur störfum sem konur sinntu og þremur störfum sem karlar sinntu. I ljós kom að störfin voru öll mjög sambærileg og áttu þau sem þeim gegndu því að vera með svipuð kjör. „Við konurnar fengum ekkert að vita um laun karlanna og skilaboðin sem ég fékk voru mjög skýr, það var eng- inn áhugi á því að leiðrétta mín kjör. Eg leitaði því tii kærunefnd- ar jafnréttismála sem komst að þeirri niðurstöðu að sá mismun- ur sem var á kjörum mínum og karlsins væri ekki hægt að skýra með neinu öðru en kynferði. Ak- ureyrarbær braut því lög á mér. Bæjarstjórinn sagðist ætla að semja við mig, en náði ekki að gera það áður en skipt var um bæjarstjórn og hafði sú nýja orð bæjarstjórans að engu,“ segir hún. Kærunefnd jafnréttismála fór því með mál Ragnhildar fyrir héraðsdóm sem dæmdi henni í vil. „Akureyrarbær vísaði þá málinu til hæstaréttar sem stað- festi dóm hérðaðsdóms í öllum aðalatriðum og þessa dagana er lögmaður minn að reyna að fá Akureyrarbæ til að gera upp við mig vangoldin laun. Vonandi þurfum við ekki að fara í enn eitt málið til að fá þá til að greiða mér það sem mér ber,“ segir hún. En eru ekki margar konur hræddar við að kæra launamis- rétti af ótta við að fá á sig ein- hvern vesenisstimpil? „Jú, og ég skil það vel. Auðvitað hugleiddi ég hvaða áhrif þetta hefði á mig og starfsframa minn. Og það er auðvitað ekki útséð um það enn. En ef ég hefði ekki kært hefði ég aldrei verið sátt við sjálfa mig. Ég var ráð- in til Akureyrarbæjar til að vinna að fram- gangi jafnréttismála í bæjarkerfinu og í bæn- um. Ég hafði mikinn metnað í starfi og ég hefði ekki sinnt starfi mínu sem skyldi ef ég hefði ekki leitað allra leiða til að fá réttlætinu fullnægt. Ég vona að mál mitt hafi víðtæk áhrif, því ég lagði þetta satt að segjaekkiámigaðeins fyrir sj álfa mig. Með þessu vildi ég leggja mitt af mörkum í baráttunni fyr- ir jöfnum launum karla og kvenna," segir Ragnhildur að lokum, ákveðin í rómnum og brosir. „Hér á landi er alveg rosaleg vinnudýrkun og liu ert bara álitinn skrýtinn ef bú ferð heim til Uín eftir 8 tíma vinnudag. Ég held líka að íslendingar slugsi stundum svolítið í vinnunni og sumir tala um að bað sé ekkert næði í vinn- unní fyrr en eftír klukkan fjögur. Það er eins og fólk hafi ekki stjórn á aðstæðum í vinnunní." 8 Vikan

x

Vikan

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.