Menntamál - 01.06.1940, Blaðsíða 11

MENNTAMAL
9
Um fyrra atriðið verður ekki rætt hér, þar sem það liggur
að mestu leyti fyrir utan svið þessarar greinar. En þess má
þó geta, að mjög merkar rannsóknir hafa verið fram-
kvæmdar á þessu sviði, bæði enskar og þýzkar.
Hitt atriðið hafa erlendir skólamenn rannsakað ýtarlega.
Grípa þær rannsóknir yfir miklu víðara svið en ritmál
barna. Þær ná einnig til almennra sendibréfa og ritaðs
máls yfirleitt. Lengst eru þessar rannsóknir komnar í Am-
eríku, þar sem margir ágætir menntamenn og sálarfræð-
ingar hafa beitt sér fyrir framkvæmd þeii’ra, svo sem próf.
E. L. Thorndike o. fl. Meðal annarra þjóða hafa hliðstæðar
rannsóknir verið gerðar, bæði i Þýzkalandi (F. W. Kaeding),
Noregi (H. Bergerson), Svíþjóð (C. Hassler-Göransson) og
Danmörku (A. Noesgaard).* Sameiginlegt með þeim öllum
er, að þær eru gerðar í þeim tilgangi að finna algengasta
orðaforða málsins, sem síðan mætti nota til stuðnings
stafsetningarkennslu i barnaskólunum. Allar leiða þær
greinilega í ljós, að hvert mál er myndað af fáum orðum,
sem oft eru endurtekin og miklum fjölda orða, sem sjaldan
eru endurtekin.
Yfirleitt eru niðurstöður þeirra svo samhljóða, að um
engin veruleg frávik er að ræða, og verður því látið nægja
í grein þessari að vitna í sænsku og dönsku rannsóknirnar
til samanburðar.
Árangur þessara rannsókna er sá, að niðurstöðurnar
hafa verið hagnýttar í þágu stafsetningarkennslunnar, og
ber öllum, sem reynt hafa, saman um, að það hafi gefizt
vel. —
Rannsókn sú, sem hér birtist, mun vera fyrsta tilraun í
þessa átt, sem framkvæmd hefir verið á íslenzku máli. Hún
er gerð í þeim höfuðtilgangi að finna leið til að gera staf-
setningarkennsluna aðgengilegri og raunhæfari en áður,
*) Sbr. grein í Menntamálum júní—des. 1938: Um rannsókn á
tíðni orða.