Menntamál - 01.10.1953, Blaðsíða 6

72
MENNTAMÁL
ég hélt þessa vetur, og var danskur kennari mér til að-
stoðar tvo fyrstu vetur þessa. Annars hef ég alltaf kennt
í anda og formi lýðháskólans, haldið alltaf fyrirlestra við
kennsluna. Sjötta veturinn hélt ég tímaskóla á Akureyri
og fjölda fyrirlestra. Var þeim jafnan vel tekið. Margir
tóku skóla mínum vel í fyrstu, en það fór af með tím-
anum. Frá 1887 til 1898 var ég umgangskennari í Axar-
firði og Kelduhverfi. . . . Svo var ég eitt ár við kennslu
og jarðabætur á Langanesströnd. . . . Og seinast 4 ár við
sömu störf á Langanesi. Var þar í fyrstu fullgott útlit
fyrir kennslustarfið. En ekki þreifst unglingaskóli sá,
er ég stofnaði þar.“')
Eftir alla þessa baráttu, er lauk með ósigri, hvarf Guð-
mundur árið 1903 af landi brott. ,,Það gerði ég þó ekki
að gamni mínu“, segir hann í æviágripi því, sem fyrr var
til vitnað. Hélt hann nú aftur til Noregs. Þar var þá ung-
mennafélagshreyfingin risin á legg. Hreifst Guðmundur
af henni og gerðist brátt atkvæðamikill liðsmaður í þeirri
fylkingu. Um sex ára skeið ferðaðist hann víðs vegar um
Noreg og Danmörku og flutti fyrirlestra um margvísleg
efni. Var fyrirlestrum hans vel tekið hvarvetna. Segir
hann, að sér hafi aldrei liðið betur um dagana en þessi
árin.
Árið 1909 kom Guðmundur heim til Islands að nýju.
Settist hann að í Hafnarfirði og hóf þegar ötult starf
á vegum ungmennafélaganna, en þá var ungmennafélags-
hreyfingin sem óðast að ryðja sér til rúms hér á landi. Var
Guðmundur um hríð ritstjóri ,,Skinfaxa“, en ferðaðist
jafnframt um landið og flutti fyrirlestra, aðallega á veg-
um ungmennafélaganna. Hélt hann því áfram til dauða-
dags, 1919. Var honum hvarvetna vel fagnað, þar er hann
fór um byggðir landsins. Þóttu fyrirlestrar hans fróð-
1) „Óðinn" júní 1909.