Menntamál - 01.10.1953, Síða 20

86
MENNTAMÁL
ar að láta þetta mál til sín taka meira en þeir nú gera? Það
er engum vafa undirorpið, að þeir geta haft miklu meiri
áhrif á þjóðfélagslegan þroska nemenda en þeir nú hafa,
ef starfið er skipulagt.
Þá er það valfrelsi námsgreina. í Bandarikjunum geta
unglingar strax á 12—14 ára aldri valið sér þau viðfangs-
efni, sem þeir hafa áhuga á, ef hæfileikar eru fyrir hendi
og skólastarfið frá 12—18 ára aldurs gefur ekki aðeins
ákveðin réttindi til framhaldsnáms í skólum. Maður, sem
lagt hefur stund á málmsmíðar, vélaviðgerðir eða málara-
iðn í skóla, hefur nokkur réttindi í þeim greinum, og
er mjög skamma stund að öðlast full réttindi iðnlærðs
manns. Eins og ég áður drap á þá hneigjast nú margar
þjóðir að þessari stefnu og telja slíka kennslu og réttindi
nauðsynleg iðnmenningu sinni.
Tel ég lítinn efa á, að við ættum einnig að athuga mögu-
leika á því að gera gagnfræðanám gagnlegra en það er nú.
Mætti þá ef til vill athuga hvort ekki væri rétt, að kennsla,
sem nú fer fram í húsmæðraskólum og iðnskólum, svo dæmi
séu nefnd, að meira eða minna leyti, fari fram í gagnfræða-
skólum. Treggáfaðir eða seinir nemendur, sem nú stunda
nám í bóknámsgreinum gagnfræðaskóla og víðar, geta
alls ekki tileinkað sér allt það bókvit sem nú er af þeim
krafizt. Gefast þeir oft upp við nám og skapast af hinn
versti slæpingsháttur og hyskni. Er þá eytt til einkis eða
lítils gagns þeim æfiárum nemenda, sem þeir eiga auð-
veldast með að ná leikni í verklegum greinum. Þegar menn
hafa náð ákveðnum aldri, treystast þeir sjaldan til að
hefja verkleg störf, sem þeim eru að öllu ókunn. Þetta
er alkunnugt vandamál hér og á Norðurlöndum víða, en ná-
lega óþekkt í Bandaríkjunum og Kanada. Mun skökk skóla-
menntun eiga mikla sök hér á.
Skólar okkar hafa lítið eða alls ekki leitað að hæfileik-
um og áhuga nemenda sinna, heldur einhliða leitazt viö
að þroska minnis- og framsagnargáfu, og svo undrast menn