Menntamál - 01.08.1960, Blaðsíða 53

MENNTAMÁL
147
í bekk og kenna sjálfur, þetta tvennt er ómissandi grund-
völlur náms hans. Kennisetningin og reyndin eða verkið
eru óaðskiljanleg. Kennisetninguna er aðeins hægt að
skapa á grundvelli reyndarinnar, rétt eins og kennisetn-
ingin hefur tilhneigingu til að blása lífi í framkvæmdina
og leiða hana á æðra stig.
Auk uppeldisfræðinnar eru sálarfræði og heimspeki
kenndar á námskeiðum kennaraháskólans, og vonir standa
til, að þjóðfélagsfræði bætist brátt við. Þetta er allt óháð-
ar vísindagreinar, en ekki, eins og þær eru oft ranglega
nefndar, aðeins hjálpartæki uppeldisfræðinnar. Það er
ógerlegt að nema þessar greinar svo vel á þremur árum,
að fullkomið vald náist á þeim, sálarfræðin ein krefst fjög-
urra til fimm ára náms. Kennaraefnið verður þess vegna
að velja úr og einbeita sér að því, sem er sérstaklega mik-
ilvægt fyrir uppalandann.
Kennarar mega ekki lesa heimspeki, sálarfræði og fé-
lagsfræði sem óháðar vísindagreinar, þeir verða fyrst og
fremst að einbeita sér að þeim hliðum þeirra, sem eru mik-
ilvægar uppeldislega séð.
Þetta vekur spurninguna, hvaða tilgangi slíkt vísinda-
legt nám skuli þjóna. Ég vildi svara því með tveim setn-
ingum. 1 fyrsta lagi á kennarinn að öðlast víðari sjóndeild-
arhring, ásamt nútíma vísindalegu mati á umheiminum,
svo að hann verði fær um að leiða til lykta af sjálfsdáðum
persónuleg vandamál, starfsskyldur og vandamál líðandi
stundar. í öðru lagi á það að vekja hjá honum andlegt
hungur, djúpa þörf fyrir virkt andlegt líf, sem mun hvetja
hann til að nota hæfileika sína í þágu þeirra, sem hann ber
ábyrgð á.
Þetta er háleitt markmið, miklu æðra en svo, að hægt
sé að ná því með vísindalegri þekkingu einni saman.
Við getum aðeins nálgazt það í háskólanámi með því að
taka vísindin alvarlega og leggja mikið í sölurnar. Að öðr-
um kosti er hætta á hálfmenntun, sérstaklega 1 uppeldis-