Heima er bezt - 01.05.1959, Blaðsíða 18

mig. Samt kemst ég á fætur með stuðningi einhvers.
Loks þekki ég manninn, sem hjá mér er. Það er Kristján,
og hann er að spyrja, hvað fyrir mig hafi komið.
Eg segi honum, að liðið hafi yfir mig. Eg átti vanda
fyrir aðsvifum af þessu tagi fram eftir aldri. Smátt og
smátt tók hugsun mín að skýrast, en hjartslátturinn var
lengi að jafna sig. Ég titraði allur, en er ég hafði náð mér
okkurn veginn, tók Kristján að segja mér frá förum
þeirra félaga. Það var hann, sem ég hafði séð uppi á
borginni, og hann sagðist hafa séð mig vestur á hraun-
inu, og einnig til hinna tveggja, er rofaði til. En svo gekk
þreifandi él yfir. Síðan hvarf allt í renningskófið.
Halda þeir síðan allir áfram, unz þeir koma þangað,
sem við áttum að hittast. En þá vantaði mig. Biðu þeir
svo um hríð, en skildist svo að lokum, að eitthvað meira
en lítið myndi hafa tafið mig, og sendu svo Kristján af
stað að leita að mér. Var þá að mestu leyti fennt yfir
mig, en hann sá stafinn minn standa upp úr fönninni og
fann mig því strax.
Kristján tók nú af mér baggann og bar hann það, sem
eftir var til félaga okkar. Ég átti mjög bágt með að ganga
fyrst í stað, en smáhresstist, og er ég kom til félaga okk-
ar, var ég orðinn góður til gangs, en verk hafði ég enn
fyrir hjartanu.
Þarna voru nokkur hross saman komin, og voru nú
pjönkur okkar settar á þau og síðan haldið af stað aust-
ur að Sæluhúsi, en leitað samt eitthvað á leiðinni. Við
skildum hestana eftir fyrir austan Nýjahraun í góðu
mellandi hjá nokkrum hrossum, sem þar voru fyrir. Og
þarna voru hrossin frá Kálfaströnd.
Um kvöidið komum við að Sæluhúsinu og fengum
okkur að borða og hituðum okkur kaffi. Áin var á ís
(Jökulsá á Fjöllum) og var ákveðið að fara austur að
Grímsstöðum og gista þar um nóttina. Um kvöldið var
orðið sæmilegt veður, allbjart, en hvasst á vestan með
dálitlum renningi. Á Grímsstöðum áttum við góða nótt.
Morguninn eftir var ég orðinn vel hress, enda veitti ekki
af því. Við áttum langa göngu og erfiða fyrir höndum.
í birtingu um morguninn 26. febrúar lögðum við af
stað frá Grímsstöðum og vestur á öræfin. Veður var
bjart, en mikið frost og suðvestan stinnings kaldi og
ágætt skíðafæri, svo að okkur skilaði vel vestur Fjöllin.
Það var ákveðið að smala allt svæðið fyrir austan Nýja-
hraun þennan dag og fara síðan heim daginn eftir, ef
við fyndum alla þá hesta, sem við áttum að koma með.
Þegar að Sæluhúsinu kom, fengum við okkur bita af
nesti okkar og stungum í vasa okkar, en hitt skildum
við eftir og einnig yfirhafnir okkar, svo að við yrðum
sem allra léttastir á göngunni.
Síðan var skipt liði og smalað allan daginn og hestar
taldir og teknir frá þeir, sem heim áttu að fara. En er
við komum saman um kvöldið, varð þess vart, að jörpu
hryssuna frá Baldursheimi vantaði, en það þótti okkur
verst af öllu, því að hún var holdaminnst af öllum hross-
unum. Við ákváðum því að leita hennar daginn eftir, þó
að við annars hefðum ætlað okkur heim þann dag. Eftir
þennan leitardag var svo ákveðið að heimsækja Sigurð
bónda í Hólsseli og gista þar. Tókum við síðan stefnu
þangað og komum að Hólsseli seint um kvöldið, þreyttir
og þyrstir eftir erfiðan dag og árangurslausan.1)
Stórhríðarbylurinn.
Hinn 27. febrúar 1908 mun vera einn sá minnisstæð-
asti dagur, sem ég hef lifað. Og engum okkar datt í hug,
er við fórum frá Hólsseli um morguninn vestur á öræf-
in, að það ætti fyrir okkur að liggja að berjast við þann
langversta stórhríðarbyl, sem gengið hafði yfir Norður-
land um langa hríð og olli tjóni á mönnum og skepnum.
En þetta lá þó fyrir okkur þennan sama dag, og skal nú
sú saga sögð, eins og ég man hana bezt enn í dag.
Það var ekki orðið bjart af degi, er við lögðum af
stað frá Hólsseli vestur á Fjöllin í leit að þeirri jörpu
Svo var um talað, að við kæmum aftur að Hólsseli um
kvöldið. Veður var hið sama og undanfarna daga, bjart
með stinningskalda á suðvestan. Nú var ætlunin að fara
yfir allt sama svæðið og daginn áður og jafnvel enn víð-
ar, ef tími ynnist til. Ekki var fullbjart orðið, er við
komum að Sæluhúsinu. Töfðum við þar lítið, nema á
meðan við vorum að ná okkur í nestisbita, sem við þurft-
um að hafa með okkur. Síðan var haldið af stað. Við
Benedikt fórum suðvestur á Fjöll, en þeir Sigfinnur og
Kristján ætluðu að leita meðfram Nýjahrauni, og á-
kváðum við að hittast aftur á svipuðum slóðum og dag-
inn áður.
Nú var haldið út á Fjöllin enn á ný, og leið dagur
fram að hádegi. En þá vorum við Bensi komnir á á-
kvöíðunarstað og biðum þar eftir hinum, en þeir komu
ekki. Okkur kólnaði fljótt, því að við vorum sveittir af
göngunni.
En nú tók að draga til tíðinda. Sáum við nú kolsvartan.
þokubakka koma upp fyrir sjóndeildarhring í norðri, og
virtist vera allmikill asi á honum, tættust brúnirnar á
honum sundur af miklum stormi, og var okkur ljóst, að
innan skamms myndi verða komin iðulaus stórhríð.
Við sáum brátt, að gagnslaust myndi vera fyrir okkur
að dveljast þarna lengur, því að nú var aðeins tímaspurs-
mál, hvenær veðrið næði suður, á öræfin. Lögðum við
nú af stað í áttina til Sæluhússins, og vorum þess vissir,
að hinir myndu brátt gera slíkt hið sama. Enn var vind-
urinn á suðvestan, en brátt myndi hann verða að láta í
minni pokann fyrir Norðra konungi.
Við hröðuðum nú göngunni sem mest við máttum, og
um kltrkkan tvö vorum við komnir heim að húsi, en
ekki þeir Sigfinnur og Kristján. Hríðarbakkinn hækkaði
óðfluga, og við óttuðumst, að félagar okkar myndu ekki
koma nógu snemma í húsaskjól, áður en hríðin skylli á.
En rétt fyrir klukkan þrjú renndu þeir sér heim að hús-
inu, og var þá byrjað að hríða, en komið logn. En nú var
ekki til setunnar boðið, því að heim að Hólsseli ætluðum
við um kvöldið.
1) Hryssan jarpa fannst ekki fyrr en nokkru síðar, er veður
batnaði og farið var í aðra göngu. Komst hún þá heim heil á húfi.
166 Heima er bezt