Heima er bezt - 01.01.1961, Blaðsíða 15

sendi hann Sesar að leita að þessu. Þetta heppnaðist
honum jafnan vel og var þá nrjög kampakátur, þegar
hann skilaði Jóni hinu týnda og afturfundna.
Þegar Sesar var á slíku ferðalagi, kom það stundum
fyrir að kvöldi eða nóttu til, að bær var lokaður, en
hann þurfti að komast í bæinn til þess að leita að ein-
hverju plaggi. Þó þannig stæði á, varð honum ekki
ráðafátt, þá fór hann jafnan á glugga og gerði vart við
sig, var hann þá stundum svo frekur og aðsópsmikill,
að vissara þótti að vera ekki lengi að opna.
Eftir að Þorvaldur Ásgeirsson prestur fluttist frá
Hofteigi á Jökuldal vestur í Húnaþing um 1880 var
hann um skeið þjónandi prestur á Þingeyrum, en hafði
þó búsetur í Steinnesi og Hnausum í Þingi. Þeir Þor-
valdur prestur og Jón Ásgeirsson voru góðir vinir, og
kom Jón oft að Elnausum, á meðan prestur bjó þar.
Séra Þorvaldur hafði mikið dálæti á Sesari og hafði
mjög gaman af að láta hann leika listir sínar, þegar
hann har að garði.
Það var að kveldi dags, að haustlagi, að Jón Ásgeirs-
son reið heimleiðis frá Hnausum. Þegar hann er að fara
af stað, þá stingur séra Þorvaldur upp á því við Jón,
ihvort hann vilji ekki skilja vettlingana sína eftir undir
sófanum í stofunni og senda svo Sesar eftir þeim, þegar
hann komi hiem. Jón féllst á þetta. Þegar Jón fór af
baki á hlaðinu á Þingeyrum, þá sýndi hann Sesari á sér
berar hendurnar, neri saman lófunum og bar sig kulda-
lega, og segir við Sesar: „Vettlingarnir hafa víst orðið
eftir í Hnausum. Sæktu þá.“ Sesar var fljótur að lyfta
ferðum fram á leið. Þegar hann kom að Hnausum, hafði
séra Þorvaldur lokað bænum, en þá var Sesar fljótur á
stofuglugga hjá presti og krafðist inngöngu. Áður en
prestur opnaði fyrir Sesari, greip hann annan vettling-
inn undan sófanum og stakk honum í jakkavasa sinn,
en lét þó nokkuð af honum standa upp úr vasanum.
Þegar Sesar kom inn og hóf rannsókn í stofunni, var
hann fljótur að finna vettlinginn undir sófanum. Hann
virtist í fyrstu gera sig ánægðan með hann og snýr til
dyra, þá kemur hik á hann, 'hann lætur vettlinginn nið-
ur og leitar og nasar um alla stofuna að nýju. Þegar sú
leit bar engan árangur, snýr hann sér að séra Þorvaldi
og leggur báða framfæturna upp á axlir hans og horfir
biðjandi augum framan í hann. Þannig horfðust þeir í
augu stundarkorn. Þegar Sesar kemur niður á gólfið
aftur, þá sér hann og uppgötvar vettlinginn, sem að
nokkru stóð upp úr jakkavasa prests og ætlar nú með
leifturhraða að grípa hann. En þá treður prestur
vettlingnum alveg niður í vasann. En Sesar lét sér ekki
bilt við verða og réðist nú að presti, stakk trýninu nið-
ur í vasann og sótti vettlinginn, en þá var farið að
síga í hann, og var hann þá svo aðsópsmikill og frekur,
að presti lá við áföllum. Eftir þennan leik bauð séra
Þorvaldur Sesari ketbita, sem hann hafði hjá sér í stof-
unni, en slíku góðgæti var hann ekki vanur að neita,
en nú leit hann ekki við því, Þegar hann hafði samein-
að vettlingana í munninum rauk hann að stofuhurðinni
sló með framfæti á hurðarhúninn, svo stofan opnaðist
og hvarf út í myrkrið. Löng hafa skref Sesars verið
iheim á leið þetta kvöld, færandi vini sínum hinn týnda
fjársjóð.
Mörgum sagði séra Þorvaldur þessa sögu af viðskipt-
um þeirra Sesars og hafði óblandna ánægju af.
Hér verða teknar upp nokkrar sagnir af Sesari, sem
áður hafa verið birtar í sagnaþættinum „Valda-Jarpur
og Sesar“ í fyrra bindi „Horfnir góðhestar“ bls. 62.
Það var eitt sinn, að Sesar komst í krappan dans í
sendiferð. Jón Ásgeirsson kom ásamt tveimur piltum
frá Þingeyrum utan af Blönduósi seint um kvöld, rétt
fyrir jólin. Myrkur var og haugakafald. Þeir voru með
sleðahest. I poka ofan á öðru dóti á sleðanum lá fjög-
urra potta kútur fullur af brennivíni. Þegar heim að
Þingeyrum kom, var pokinn með kútnum týndur. Nú
voru góð ráð dýr, komin hánótt og stóð að með norð-
an stórhríð. En af því þetta var brennivínskútur og
ætlaður til jólanna, en ekki eitthvað ómerkilegt, sem
lítil eftirsjá var í, þá ræður Jón það af að senda Sesar
af stað til þess að leita að kútnum í þeirri von að hann
ylti ekki úr pokanum í meðförunum. Sesar var fljótur
að skilja hlutverk sitt og leggur af stað. Skömmu síðar
brast á norðan stórhríð.
Jón vakti í stofu sinni. Gluggar hennar sneru fram
á hlaðið. Jón hélt volgri mjólk við á stofuofninum, til
þess að hressa vin sinn, þegar hann kæmi heim úr þessu
fágæta ferðalagi. Klukkan þrjú um nóttina var klórað
í stofugluggann, og þar var Sesar kominn heilu og
höldnu með kút og poka. En svo var hann þá uppgef-
inn, að hann naumast stóð upp í sólarhring á eftir.
Sesar brást aldrei með að rata þá leið, sem hann hafði
áður farið. Jón fór eitt sinn að sumarlagi vestur í Kolla-
fjörð og Steingrímsfjörð, og var Sesar í þeirri för. Vet-
urinn eftir lá honum á að senda mann vestur í Stein-
grímsfjörð. Tíð var vond og mikil snjóalög. Maðurinn
var ókunnur leiðinni, ekki traustur að rata og kveið
fyrir ferðinni. Þá tók Jón það ráð að skipa Sesari að
fara með manninum, í því trausti, að hann mundi rata
sömu leið og hann fór urn sumarið, þó eitthvað í skær-
ist með veður. Þegar sagt var við Sesar „leiða“, þá
ihljóp 'hann með hlið manns, en ef sagt var „fylgja“, þá
hljóp ihann á undan og rataði rétta leið. Þetta var Jón
margoft búinn að prófa til þrautar.
Ferð þeirra félaga gekk að óskum. Sesar fór oftast á
undan og kom við á flestum bæjunum, sem hann hafði
komið sumarið áður.
Sjaldan brást Sesar með að þekkja húsmóðurina, þótt
hann kæmi á ókunna staði á ferðalagi. Oft var hann þá
matlystugur. Rétti hann þá hægri framlöpp upp til hús-
freyju og þýddi það kvaðning um matarbita. Þegar
hann hafði lokið máltíð sinni, gekk hann aftur til hús-
móðurinnar og rétti henni hægri framlöpp aftur, sem
átti að þýða þakklæti fyrir veittan greiða.
Margar spaugilegar kúnstir kunni Sesar, sem of langt
væri upp að telja. Þó vil ég geta þess, að ein var sú
íþrótt hans að taka höfuðföt af mönnum, ef honum var
skipað það, og einnig að láta þau á höfuð manna aftur.
En stundum varð hann þá að vanda sig, einkum, ef um
linar derhúfur var að ræða. Lagði hann þá framfæturna
Heima er bezt 11