Heima er bezt - 01.01.1961, Blaðsíða 41

máli. En annars er það mál gott dæmi þess, hvernig eiginhags-
munastefna og persónuleg óvild geta níðzt á saklausum rnanni.
Bókin er vel skrifuð og skemmtileg aflestrar. Hún er prýdd mörg-
um myndurn og frágangur góður. Eitt er þó vítavert, og það er, að
bókin er registurlaus. En annars er hér merkilcg bók um gagn-
merkan mann, og slíkar bækur eru þjóðinni þarflegar.
Elinborg Lárusdóttir: Sól í hádegisstað. Akureyri 1900.
Bókaútgáfan Norðri h.f.
Það er nú rúmur áratugur síðan Elinborg Lárusdóttir hefur
sent frá scr langa skáldsögu. Hefur hún á þeim árum fengizt við
ævisagnaritun og smásagnagerð. Þcss vegna er það nokkur við-
burður, er nú kemur á prent löng skáldsaga, sem þó er einungis
upphaf á stærra verki; enn meiri viðburður er þó hitt, að hér er
um svo góða sögu að ræða, að hiklaust má telja hana beztu sögu
höfundar, án þess þó að lítið sc gert úr eldri sögum hennar, sem
margar eru hinar prýðilegustu. Sögusviðið er Skagafjörður um
miðja 18. öld, og þótt nöfnum sé breytt, má þar þó kenna Skúla
Magnússon og Eirík í Djúpadal, sem kallaður var Mera-Eiríkur,
og er sagt frá skiptum þeirra á skemmtilegan hátt, því að báðir
voru stórbrotnir og létu ógjarnan sinn hlut. Annars virðist sagan
eiga að verða ættarsaga Djúpadalsfólksins, sem allt er stórbrotið
fólk og fer sínar eigin leiðir. Persónur sögunnar eru vel gerðar, og
einkum takast kvenlýsingarnar vel. Einna sízt virðist mér lýsing
Skúla fógeta. Atburðarásin er hröð og sagan heilsteypt, þó að gerð
sé að nokkru úr brotasilfri minninga og arfsagna. Hún er skemmti-
leg aflestrar, og munu margir bíða fratnhaldsins með eftirvænt-
ingu.
Joan Grant: Vængjaður Faraó. Reykjavík 1960.
Leiftur h.f.
Saga þessi gerist í Egyptalandi hinu forna. Söguhetjan er kven-
faraó, sem hlotið hefur hinar æðstu vígslur í launhelgum Egypta,
Þarna er lýst lífinu við hirð Faraóanna, trúarbrögðum, helgisiðum,
launhelgum og vígsluathöfnum þeirra. Einnig er skyggnzt um í
fornri menningu Kríteyinga. Svo má segja, að öll frásögn bókar-
innar sé eins og ævintýri, óendanlega fjarri veruleika okkar, en
fullt af fegurð og dulspeki. Þegar bókin kom fyrst út í Bretlandi,
vakti hún feikna athygli, og mun hún vafalaust eignast sína að-
dáendur hér, einkum meðal hinna þroskaðri lesenda. Furðuleg-
astur er þó uppruni hennar, þvx að allt efnið bar fyrir höfundinn
í sýnum, eða hún beinlínis lifði atburðina. Kváðu lýsingar hennar
hafa vakið furðu Egyptalandsfræðinga, því að sjálf er höfundur
allsendis ófróð um þá hluti af öðru en dularreynslu sinni. En hvað
sem því líður, er þetta forvitnileg bók. Steinunn S. Briem hefur
þýtt bókina og leyst þar mikið vandaverk af hendi. St. Std.
BREFASKIPTI
Guðrún S. Sigurjónsdóttir, Köldukinn, Holtum, Rangárv'.,
óskar eftir bréfaskiptum við pilta eða stúlkur á aldrinum 15
-17 ára.
Lilja Ölvisdóttir, Þjórsártúni, Ásahreppi, Rang., óskar eft-
ir bréfaskiptum við pilta eða stúlkur á aldrinum 15—17 ára.
Valgcrður Valdimarsdóttir, Hreiðri, Holtum, Rang., óskar
eftir bréfaskiptum við pilta eða stúlkur á aldrinum 15—17 ára.
Auður Ingólfsdóttir, Eskifirði, óskar eftir bréfaskiptum við
drengi eða stúlkur á aldrinum 13—15 ára.
Ingunn Ólafsdóttir, Kálfafelli, Suðursveit, A.-Skaft., óskar
eftir bréfaskiptum við stúlku á aldrinum 12—13 ára. Æskilegt
að mynd fylgi.
Kamilla Axelsdóttir, Gjögri, Árneshreppi, Strandasýslu,
óskar að komast í bréfasamband við pilt eða stúlku 17—20 ára.
Daði Níelsson fróði og
fermingin á Hólum í Hjaltadal
Pað mun hafa verið rétt eftir 1850 að Daði fróði
kom að Garði í Hegranesi í vikunni fyrir hvíta-
sunnu. Tíð var mjög góð þetta vor og Héraðs-
vötnin fyrir löngu íslaus. Þurfti Daði því að fá
ferju í Garði yfir austurósinn, en hann var á leið heim
að Hólum.
Honum var boðið að vera þar og hvíla sig til morg-
uns, því komið var nær miðjum aftni og langur vegur
til Hóla fyrir gangandi manninn.
I Garði var þá Magnús Árnason, síðar bóndi í Utan-
verðunesi, faðir Jóns Osmanns, þar sem hann bjó allan
sinn langa búskap. Magnús var alinn upp í Garði og þá
á bezta reki, nokkrum árum áður en hann gifti sig.
Eftir að Daði hafði matazt og hvílt sig um stund
bauð hann fólkinu að syngja fyrir það Passíusálma
nokkra. Var það vel þegið, því allir vissu að Daði var
afburða söngmaður.
Hann byrjaði á fyrsta sálmi og söng hvern sálminn
af öðrum og alltaf með sínu lagi. Hann lá aftur á bak
í rúmi og söng þannig liggjandi. Allt fólkið hlustaði og
vildi enginn af missa þegar farið var í fjósið að mjólka,
var hann beðinn að hætta á meðan.
Eftir fjóstíma og kvöldverð byrjaði hann aftur og
alla söng hann þá til enda og auðvitað án bókar. Það
sagði Magnús mér, að þetta hefði verið dásamleg
kvöldstund á heimilinu í Garði.
Morguninn eftir ferjaði Magnús Daða fróða yfir
austurósinn. Líklega hefur það borizt í tal að Daði
mundi syngja við messu á Hólum á hvítasunnudag, því
þá átti að ferma.
Sá siður var hér í Skagafirði, að fólk reið heim að
Hólum í hópum til að hlýða þar messu um sumartím-
ann. Voru þessar ferðir ein af aðal skemmtiferðum
Skagfirðinga, svo sterk ítök áttu Hólar í hugum
þeirra.
Á hvítasunnudag reið Magnús í Garði heim að Hól-
um og margt fleira fólk, því reiðfæri var orðið heldur
gott.
Séra Benedikt Vigfússon messaði og fermdi. Hann
lét Daða Níelsson fróða syngja aleinan við messugerð-
ina. Séra Benedikt hélt því fram, að fögur rödd nyti
sín bezt ein í Hóladómkirkju vegna bergmálsins. Daði
stóð í kórdyrum og sté fram á fótinn um leið og hann
söng.
Það sagði Magnús að aldrei hefði hann verið við eins
hrífandi guðsþjónustu eins og í þetta sinn í Hóla-
kirkju.
Allt það sem hér hefur verið ritað sagði Magnús í
Nesi mér er ég var hjá honum einn sunnudag við ósinn
og ferjaði með honum og gutlaði eitíhvað við veiði
mér sjálfum til ánægju. Þá var ég á tólfta ári.
Ólafur Sigurðsson, Hellulandi.
Heirna er bezt 33