Heima er bezt - 01.01.1961, Side 37

„Þú hefur varla lengi mikið hár, ef þú hirðir það
svona andstyggilega,“ sagði Valborg.
„Ég læt vinnuna sitja fyrir öllu. Þú getur náttúrlega
trútt um talað, sem hefur þetta rnikla hár,“ sagði Asdís.
Eftir þetta samtal fór Asdís að greiða sér á hverjum
degi og vefja fléttunum utan um höfuðið eins og Val-
borg og hugsa betur urn að vera hreinlega til fara. Það
fyrsta, sem Ásdís heyrði þegar hún kom heirn eftir erf-
iðan vinnudag var ltveinið og kvartið úr gömlu kon-
unni. Hún sagðist vera alveg tilfinningalaus af þreytu.
Aldrei á allri sinni þrautagöngu gegnum lífið hefði
hún verið eins úttauguð og þessa daga. Það væri meiri
umskiptin að fara frá Hofi og þeim rólegheitum og
allsnægtum eða hingað, þar sem ekkert væri til nema
erfiðleikarnir. Ásdís var kvíðandi yfir því sem fram-
undan var. Ekkert var líklegra en kerlingarrolan kvein-
aði framan í Kristján og hann skipaði henni að fara
burtu með drenginn og hvað lægi þá fyrir henni.
Hún var fátöluð og fyrirferðarlítil þessa daga, kom
drengnum í værð meðan Valborg mjólkaði og skildi
mjólkina. Vanalega þvoði hún gólfið eftir að allir voru
sofnaðir.
Kristján átti að leggja til mann í vorgöngurnar út á
Ströndinni, vegna þess að hans kindur voru þar enn
þá. Ásdís var búin að hlakka til að fá að fara í göng-
urnar, því ekki gæti Hartmann farið, sem várla þekkti
nokkra skepnu, en Kristján vildi helzt ekki þurfa að
fara. En svo varð litli sonurinn fárveikur af tanntöku.
Þá aftólc gamla konan að hugsa um hann. Það var þá
ekki um annað að gera en Ásdís yrði heima, en hún
var í slæmu skapi. Hún reifst við Kristján kvöldið fyrir
smalamennskuna, en það var þó óvanalegt. „Ég hef nú
aldrei vitað annan eins eymdarskap, að tvær fullorðnar
manneskjur skuli ekki geta hugsað um barnið eina
nótt án þess ég sé heima. Valborg hefur víst ekkert
viðbundið þar sem túnið er búið,“ sagði hún.
Arndís gamla var inni og svaraði henni: „Valborg
snertir hann sjaldan, það er ég sem má hafa hann, ang-
ann litla, en fyrst hann er lasinn á ég ekkert við það,
nema hann verði hressari í nótt.“
En drengurinn varð mikið veikari um nóttina, svo
Ásdís talaði ekki um að fara í göngurnar. Hún talaði
um það við Hartmann að það væri víst meiri þörf á
því að ná í lækni en fara í göngur.
„Það væri nú skárra ef það ætti að fara að þeytast
eftir lækni, þó krakkaanginn taki tennur. Hann þolir
nú líklega annað eins, hann nafni litli. Láttu ekki kerl-
ingarroluna gera þig móðursjúka. Við höfum öll lifað
það af að taka tennur,“ sagði gamli maðurinn um leið
og hann snaraðist frarn úr baðstofunni.
Þetta varð langur og leiðinlegur dagur. Ásdís var
alltaf yfir drengnum. Henni fannst honum versna
seinnipartinn. Þá kallaði hún fram í auðan bæinn: „Það
verður að sækja lækni. Drengurinn má ekki deyja.“
Það svaraði enginn. Hvar gátu kerlingarasnarnir verið.
Hún kallaði aftur. Þá kom Arndís inn. „Vertu nú bara
stillt, Ásdís. Þetta er ekki hættulegt. Þú ert svo dugleg
kona og hlýtur að þola annað eins og þetta. Meira var
mér boðið. Mátti fylgja tveimur sonunum til grafar-
innar. Það er ekki von að það sé mikið eftir af mér
vesalingnum."
„Því sóttuð þið ekki lækni, heldur en láta börnin
deyja?“ •
„Það var enginn læknir nærri þá. Ég held nú ekki.
Það var sannarlega sárt að sjá hann Jóhann litla tærast
upp. Hann 'var svo stór og myndarlegur, ekki ólíkur
þessum dreng.“
„Vertu ekki með þetta vol og væl, sem gerir mann
vitlausan,“ sagði Ásdís. „Það verður að sækja lækni til
drengsins eins og ég er búin að segja.“
„En þegar enginn maður er heima hvorki hér eða ann-
ars staðar. Allir í smalamennsku,“ sagði gamla konan.
„En kerlingin hún Valborg. Hvar er hún eiginlega?
Hún getur líklega sótt lækni.“
„Hún gekk eitthvað á bæi. Þetta átti að verða svodd-
an hvíldardagur fyrir alla,“ sagði Arndís.
Þá fór Ásdís að gráta yfir sínum erfiðu ástæðum.
Arndís bauð henni að sitja hjá dregnum svo hún gæti
farið út og hresst sig svolítið. Það væri auðséð, að hún
hefði ekki þurft að stríða við veikindi, dálítið annað en
hún sjálf, sem hafði verið þetta heilsuleysisstrá alla
ævina en Ásdís þessi dugnaðar- og kjarkmanneskja.
„Ég yrði bara brjáluð ef hann dæi,“ sagði Ásdís.
„Ja, hverslags fjarmæli eru þetta. Það er nú líklega
það sem margur má hafa að sjá á bak sínum. En þetta
verður nú varla svo bágt. En hissa er ég á því, að þér
skyldi detta í hug að fara frá honuni í göngurnar.“
„Hann var ekki svona veikur þá og það er blöskran-
legt, að fá ekki að sjá féð. Þetta verður nú síðasta
smalamennskan á þessu vori. Þær koma mér talsvert
við skepnurnar hérna, ég hef snúizt svo utan um þær,“
sagði Ásdís og grúfði sig ofan í koddann.
Gamla konan læddist fram. Það gat skeð að hún
sofnaði, vesalings'stúlkan, og jafnaði sig ofurlítið. Ás-
dís svaf elcki lengi. Hún þóttist heyra mannamál frammi
í bænum og þóttist vita að Valborg væri komin heirn,
enda kom Arndís inn með kaffi handa henni. „Við
héldum að það gæti kannske hresst þig að fá blessað
kaffið. Valborg segist geta farið út eftir til yfirsetu-
konunnar ef þú óskir eftir henni en læknirinn er ekki
heima. Hún frétti það fram á bænum þarna uppi í öxl-
inni. Ég man nú aldrei hvað þeir heita þessir bæir
hérna í nágrenninu. Það var kona þar með fingurmein.
Hún fór út eftir. Frúin bjó um fingurinn.“
„Allt þarf að vera eins erfitt,“ sagði Ásdís. „En það
er víst ágætt ef Jóhanna vildi koma og líta á barnið.
Hún hefur alltaf reynzt mér vel.“
Valborg var komin inn og sagðist geta farið út eftir
en þá yrði Ásdís að mjólka kýrnar, þær væru hérna
rétt fyrir utan. Arndís gæti víst hugsað um drenginn
á meðan. Ásdís sagði að það yrði líklega svo að vera,
að hún hreytti kýrnar rétt í þetta sinn, en þá væru nú
hrossin einhvers staðar, og Valborg þekkti náttúrlega
enga skepnu sem varla væri von.
„Þau eru nú hérna rétt út með sjónum,“ sagði Val-
Heima er bezt 29