Heima er bezt - 01.09.1964, Qupperneq 13

Þess ber þó að geta, að klukkan var fimm að morgni,
og þremur stundum síðar átti að hefja leit til að bjarga
fé bænda til byggða. Menn gátu því ekki búizt við
langri hvíld, og ein svefnstund varð að nægja — fyrir
þá, sem á annað borð gátu sofnað. En hlýjan sem þarna
var að mæta varð eftirminnileg öllum, og í raun og veru
einhver sú hin mesta sæla sem á varð kosið. Hafi ég
nokkru sinni efast um að sæluhús væru réttnefni á
gangnamannakofum og heiðaskýlum þá hvarf sá efi við
þessa hvíld í Ströngukvíslarskála.
X.
Eyvindarstaðaheiði heitir landflæmi það norðan Hofs
jökuls, sem liggur austan Blöndu en vestan Vestari Jök-
ulsár inn af Skagafirði. Nafn dregur hún af Eyvindar-
stöðum í Blöndudal og mun að einhverju leyti hafa ver-
ið í eigu Eyvindarstaðabænda fyrr á öldum.
Heiðin sjálf er sviplítil svo sem mörg önnur heiðalönd
hér á landi, ávalir hálsar og hæðadrög með móum og
mýraflákum hér og hvar. Víðsýni er hinsvegar mikið
af heiðinni til allra átta og fegurst suður til jökla.
Mér segja kunnugir menn, að Eyvindarstaðaheiði beri
í höfuðdráttum ísaldareinkenni. Berglög eru þar öll úr
blágrýti og bera merki margra og mikilla eidgosa aftan
úr grárri fomeskju.
Ar og lækir falla hér og hvar um heiðina. Flestar
leggja ieið sína til Blöndu, og er Strangakvísl þeirra
mest. Hún er jökulvatn sem kemur úr Hofsjökli og
getur í leysingum jafnt á vori sem hausti orðið illfær
yfirferðar og stundum torsóttur farartálmi í haustgöng-
um.
Ekki er margt stöðuvatna á Eyvindarstaðaheiði, og
sízt af öllu er hún er borin saman við vatnafjöldann á
vesturheiðum eins og t. d. á Arnarvatnsheiði, Tvídægru
Safnið rekst vel i gegnum snjóskaflana, en lengst af leiðinni
hefur ýtan rutt því braut.
Kindurnar kveinka sér við vatnið.
og þeim heiðalöndum öðrum sem liggja norðan og vest-
an Langjökuls. Aðeins eitt veiðivatn er talið vera á heið-
inni, svokallað Blönduvatn. Annað vatn hef ég heyrt
nefnt, en það heitir Mannabeinavatn. Það mun þó frek-
ar vera tjörn en stöðuvatn og þvínær þornað.
Mannabeinavatn er eklti lángt frá Ströngukvísl og
D D D
um hana er til sú munnmælasaga að þar hafi áður staðið
sæluhús eða skýli fyrir gangnamenn. Eitt sinn létu þeir
illum látum venju fremur og höfðu í frammi ferlegt
orðbragð og óguðlegt í senn. Svo var munnsöfnuðurinn
ljótur að einum leitarmanna ofbauð og gekk út. Sá hann
þá hvar ofsahlaup var komið í Ströngukvísl, barst það
óðfluga fram með jakaburði og djöfulskap. Maðurinn
gat í tæka tíð forðað sér upp á hæð í námunda við kof-
ann, en rétt á eftir skall flóðið á sæluhúsinu, færði það
í kaf og drekkti gangnamönnunum öllum nema þessum
eina, sem gat forðað sér. Myndaðist þarna síðan uppi-
staða eða stöðuvatn. Hlaut það nafngiftina iVIannabeina-
vatn vegna þess að árin næstu á eftir fannst mikið af
mannabeinum í og við vatnið. Þar hefur lengi síðan ver-
ið reimt.
Víðar hafa draugar verið á ferli á Eyvindarstaðaheiði,
þar á meðal í leitarmannakofanum við Ströngukvísl þar
sem við nutum að þessu sinni þriggja stunda skjóls og
hvíldar. Þar heyra gangnamenn oft hringlað í beizlum
utan skála á nóttum, heyra hófadyn og fótatak manna.
Þeim sem verið hafa einir á ferð hefur reynzt erfitt að
haldast við í skálanum næturlangt sökum draugagangs
og reimleika.
Þessi þriggja stunda dvöl okkar { Ströngukvíslarskála
var of stutt til að draugar næðu að komast á kreik. Við
urðum því einskis vör.
Heirna er bezt 325