Heima er bezt - 01.09.1964, Síða 25

Hvammsfjörð. En er þau voru komin með eyjuna fram
undan Staðarfelli á Fellsströnd, dagaði tröllin uppi, svo
að eyjan varð kyrr í Staðarfellslöndum, og er hún þar
enn og heitir Lambey. Karl og kerling urðu bæði að
steindröngum. Karlinn fyrir innan eyna, af því að hann
gekk á undan, og er bilið svo lítið milli hans og eyjar-
innar, að þar má stíga á milli. Karlinn er mjór stein-
drangi. — Kerlingin varð að steini fyrir utan eyna, og
er hún lengra frá eynni en karlinn. Hún er nokkru lægri
en hann, en góðurn mun gildari. Drangar þessir heita
enn Karl og Kerling:
Um kerlinguna í Jökulsárhlíð segir svo í þjóðsögunni:
„í Ketilsstaðalandi í Jökulsárhlíð stendur tindur einn
eða drangi, einstakur á sléttum sandi, og eru tveir smá-
drangar hjá honum. Skammt þaðan er hellir. í helli þess-
um bjó tröllkona, mikil og ill. Hún fór einn morgun
fyrir sólarupprás út til sjávar að sækja vatn. Þegar hún
var á heimleið aftur, mætti hún manni. Hann hét Dagur.
Hann spurði hvert hún væri að fara. Hún sagðist hafa
sótt vatn út í sjó, til að sjóða mann í. Þá sagði Dagur:
„Líttu út á hafið.“ Hún gjörði svo, og sá þá sólina renna
upp undan fjallsendanum. Brá henni svo við það, að
hún varð að dranga þeim, sem nú heitir Kerling, en
skjólurnar eru hinir minni drangar, er hjá henni standa.
ETm kerlinguna í Vatnsdalsfjalli er sú saga sögð, að
Kerlingin á fjallinu.
Karlinn við götuna frá Kalmannstungu að Surtshelli.
nátttrölli því, er í fjallinu bjó, sem var kona, þótti mjög
að sér þrengt, er kirkja var reist á Þingeyrum. Skessan
tók sig því upp eina nótt og hugðist granda Idrkjunni.
Hún gekk norður Vatnsdalsfjallsenda, eða því nær, þar
sem Oxl heitir. Ekki hafði hún annað handbært en staf-
inn sinn, greip hún til hans og kastaði honum og ætlaði
að brjóta með honum Þingeyrarkirkju. En er hún hafði
kastað stafnum, ljómaði dagur í austri. Við þetta brá
henni svo, að hún hrapaði vestur af fjallseggjunum, —
sem er hár vegghamar, — og nam staðar á bring nokkr-
um, spölkorn fyrir neðan hamrastallinn og varð þar að
steinstöpli. Stendur drangurinn þar enn í dag og er
kallaður Kerling. En það er að segja af stafnum, að hann
brotnaði á fluginu, og kom annar hlutinn niður ekki
allfjarri Þingeyrarkirkju, því að hann lenti á Þingeyrar-
hlaði sunnanverðu, og hefur hann verið hafður þar fyr-
ir hestastein síðan. Hann mun vera nær þrjár álnir á
lengd og ekki eru meira en 20 faðmar frá honum að
kirkjunni, þaðan sem hann var árið 1832. Hinn hluti
stafsins kom niður fyrir sunnan Þingeyrartún, og er
hann nokkuð styttri. Hann er nú syðst í túntraðarhom-
inu til hægri handar, er riðið er heim að Þingeyrum.
Vafalaust era til margar slíkar kerlingar, sem ég hef
ekki nefnt hér, en ég tel að sögurnar um Kerlinguna á
Kerlingarskarði á Snæfellsnesi séu langmerkilegastar,
Heima er bezt 337