Æskan - 01.05.1969, Page 34

ESPERANTO
ESPERANTO
ESPERANTO
I síðasta kafla var lítillega rætt um fyrsta alþjóðlegt mót esperantista, sem haldið var
árið 1905. Slík mót hafa verið haldin árlega nema styrjaldarárin, en þar sem esperanto-
hreyfingin byggist á samstarfi fólks af fjöldamörgum þjóðum, hafa heimsstyrjaldirnar mjög
tafið fyrir útbreiðslu esperanto.
í sumar verður 54. alþjóða esperantoþingið háð í Helsingfors í Finnlandi. Börn, sem
eiga svo gott að mega fara með foreldrum sínum þangað og tala allvel esperanto, hafa sitt
sérstaka mót í „garðaborginni" Tapiola, en þaðan er stutt að fara til þingstaðar fullorðna
fólksins, ef einhver skyldi þurfa að hitta pabba og mömmu.
Ungir esperantistar halda 25. mót sitt í Tyresö í Sviþjóð. Annars geta ungir esperant-
istar valið úr alls 16 mótum, sem haldin verða á þeirra vegum í sumar.
MÁLFRÆÐI
Ef við lítum á einfalda setningu,
sjáum við að henni má skipta í þrjá
aðalhluta: Hinn fyrsti segir, hver ger-
ir það sem í setningunni felst og heitir
gerandi eða frumlag, annar hlutinn
segir, hvað hann gerir og heitir um-
sögn, og sá þriðji segir við hvern þetta
var gert og nefnist þolandi eða and-
lag.
í setningunum hér á eftir kemur
gerandinn fyrst og stendur i nefni-
falli, þá umsögnin og síðast þoland-
inn og stendur í þolfalli:
Hundurinn beit drenginn.
La hundo mordis la knabon.
• LESKAFLI
INTERPAROLO
A. : Kion faras la sinjoro sur la
unua bildo?
B. : Li kudras veston.
A: Kion faras la dua sinjoro?
B.: Li trancas pomon.
A. : Kion faras la tria sinjoro?
B. : Li skribas leteron.
A. : Kion faras la sinjorino?
B. : Si legas libron.
A. : Kion faras la infano?
B. : Gi trinkas akvon.
A. : Cu la birdo mangas panon?
B. : Ne, gi mangas pomon.
Stúlkan skrifar bréf.
La knabino skribas leteron.
Ég elska þig.
Mi amas vin.
Maðurinn les þykka bók.
La virino legas dikajn librojn.
Konan les þykkar bækur.
La virino legas dikajn librojn.
REGLA: Þolfall myndast með því að
bceta n aftan við nefnifallsmyndina.
REGLA: Raðtölur myndast með því
að bœta a við frumtöluna:
Unu bildo — ein mynd, du bildoj —
tvær myndir, unua bildo — fyrsta
mynd, dua bildo — önnur mynd
o. s. frv.
Athugið: Kio faras — hvað gerir?
Interparolo — samtal.
A. : Cu la knabo sur la sepa bildo
skribas leteron?
B. : Ne, li legas libron.
A. : Kion faras la knabino sur la
oka bildo?
B. : Si skribas leteron.
A. : Cu la soldato sur la bildo
mangas panon?
B. : Ne, li ne mangas panon, sed li
trancas panon.
A. : Kion vi vidas sur la aliaj bildoj?
B. : Mi vidas, ke la infano trinkas
akvon, la birdo mangas pomon, la
suisto faras suojn, horlogisto faras
horlogojn kaj la meblisto faras
meblojn.
AKUZATIVO. ►N.
Mi kúdras veston. Vi trancas pomon
Li skiibas leteron. Si legas libron.
Gi trinkas akvon. Gi marigas panon.
LA KNABO
LE&AS
LIBROU.
L.A KNAB/NO
SKKIBAS
LETEROM.
LA TAJLORO
KUÖRAS
VESTON.
syijj^luinIliuiiiflT
LA SOLDATO
TRAKCAS
BANON.
LA /NFANO
TR/NKAS
AKVON.
LA B/RDO
MAN&AS
POMON.

L 1 SKRIBAS L ETERON. ILI" S KRJBAS LETEROJN
5I SKRIBAS
L EITERON.
ILI MANQrAS POMOJH
KAJ TR/NKÁS AKVON.
Nl TR/NKAS AKVOA/
KAJ NIÁN&ÁS POMOJN.
FARAS. IN-
270