Æskan - 01.06.1994, Qupperneq 55

GULAR TENNUR
Kæra Sigurborg!
Ég á við dálítinn vanda að
stríða. Mér finnst ég vera með
of gular tennur. Ég bursta
tennur kvölds og morgna en
ekkert dugar. Mig langar að
verða fyrirsæta en ég heid að
það sé ekki mögulegt vegna
litarins á tönnunum.
Ég er 167 sm og 52 kg.
Finnst þér ég þung miðað við
hæðina? Ég er grönn en samt
svona þung. Ég stunda íþróttir
af krafti en mér finnst ég alltaf
vera þung á mér.
Þökk fyrir góðan þátt. Hann
mætti vera lengri!
Hvað lestu úr skriftinni?
Hvað heldur þú að ég sé göm-
ul.
Tanna.
Svar:
Tennur gulna með aldrin-
um af margvíslegum orsök-
um. En þær geta líka breytt
um lit óháð aldri. Reykingar
valda brúnum blettum á
tönnum. Þar sem þú ert ung
geri ég ekki ráð fyrir að guli
liturinn á tönnum þínum stafi
af reykingum eða of mikilli
kaffi- eða tedrykkju. Líklega
er þetta erfðaþáttur.
Tannlæknar hreinsa oft
tennur fólks með sérstökum
bursta og áburði.
Mér sýnist allt vera mjög
eðlilegt með þyngd þína og
hæð. Ég held að þú eigir að
einbeita þér að því að vera
ánægð með sjálfa þig.
Reyndu að vera stolt af lík-
ama þínum og halda áfram
að iðka íþróttir. Það eflir
sjálfstraustið og þú átt eftir
að meta það síðar að berjast
ekki við aukakíló.
Skriftin er mjög falleg og
bendir til þess að þú skipu-
leggir hlutina vei. Ég gæti
trúað að þú værir 13 eða 14
ára.
CETUR EKKI
SOFNAÐ
Svar:
Það fyrsta sem þú skalt
gera er að koma reglu á
svefninn. Ekki kemur fram í
bréfi þínu hvort þú vaknar
oft á sama tíma bæði um
helgar sem virka daga. Þar
sem erfitt er fyrir þig að
sofna á kvöldin þá er gott
ráð að vakna alltaf á sama
tíma. Allir hafa svo kallaða
innri klukku líkamans og
klukkan þín hefur farið eitt-
hvað úr skorðum. Ég tel líka
að tengsl séu á milli þessar-
ar röskunar og þess að þú
ert ný byrjuð að hafa blæð-
ingar. Það hefur greinilega
valdið þér hugarangri. Það
er ekkert til að hafa áhyggjur
af. Ekkert er ungum stúlkum
eðlilegra en að byrja á blæð-
ingum.
Þú skalt líka velta fyrir þér
hvað þú hefur fyrir stafni á
kvöldin. Hvað ertu að gera
svona lengi? Æskilegt er að
gefa sér góðan tíma til að
undirbúa svefninn. Það er
líka gott að fá sér flóaða
mjólk að drekka fyrir nótt-
ina.
Vonandi kemur þetta þér
að gagni.
SKILNAÐUR
FORELDRA
Svar:
Það er rétt hjá þér að
þetta er all-algengt vanda-
mál. Ég hef fengið nokkur
bréf sama efnis og vona að
margir geti notað sér svarið.
Óhamingjusamt fjöi-
skyldulíf er alltaf mjög erfitt
fyrir börnin, enda skilja þau
oft ekki ástæður fyrir leiða,
deilum eða þögn foreldra
sinna. Skilnaður veldur þó á-
lagi af öðrum toga. Fæst
börn hugsa um skilnað for-
eldra sinna sem raunhæfan
möguleika. Ákvörðunin kem-
ur því oft eins og þruma úr
heiðskíru lofti yfir þau. Þau
skilja illa hvers vegna for-
eldrar þeirra grípa til þess
ráðs. Margir foreldrar eru
líka hissa á því hve skilnaður
þeirra virðist koma börnun-
um á óvart. Að auki er verið
að sundra fjölskyldu barns-
ins.
Viðbrögð barna við skiln-
aði eru mismunandi. Ung
börn sýna merki um ótta og
öryggisleysi. Börn á skóla-
aldri bregðast oftast við
með miklum kvíða og sorg
eins og þú þekkir og lýsir vel
í bréfi þínu. Stálpuð börn
geta betur varið sig gegn á-
lagi og eru oft mjög önnum
kafin við ýmis verkefni, t.d.
félagslífi í og utan skóla. Al-
gengt er að þau verði mjög
virk og geti beint reiði og
krafti í þann farveg og feng-
ið ákveðna útrás.
Kæra vinkona! Það er
mjög mikilvægt að þú vitir
að skilnaður foreldra þinna
er á engan hátt þér eða
bróður þínum að kenna. Þið
eigið engan þátt í ákvörðun
þeirra.
Sú ákvörðun foreldra
þinna að skilja ykkur systk-
inin að er erfið fyrir ykkur.
Siíkan aðskilnað þarf að
undirbúa vel. Börn þurfa að
fá að vita hvar þau eiga að
dveljast, hvort þau haldi á-
fram í sama skóia og hvað
breytist hjá foreldrum þeirra.
Það foreldri, sem fer að
heiman, þarf að segja frá því
hvar það verður búsett,
hvaða síma það fái - og
fleira - svo að hægt sé að
hafa samband við það. í þínu
tilviki verður þetta ef til vill
erfitt af því að annað foreldr-
anna flyst af landi brott.
Ég held að gott væri fyrir
þig að ræða við einhvern
sem þú treystir, t.d. ömmu
þína eða afa þinn - ef þér
finnst að þú getir ekki rætt
málið betur við foreldra þína.
Ef rétt er að málum staðið
við skilnað og foreldrar finna
lausnir á þeim vandamálum
sem upp koma þurfa þeir
ekki að verða óvinir. Þeir
ættu alltaf að hafa þetta í
huga: Þó að hjónaband megi
leysa upp verða þeir sem
skildu áfram foreldar barna
sinna. Gangi þér vel!
Ég þakka öllum sem
senda mér bréf. Því mið-
ur kemur fyrir að bréfrit-
arar eru einungis að
blekkja. Þeir skrifa þá
stundum nafn annarra
undir bréfið. Oftast geri
ég mér strax grein fyrir
blekkingunum. Ýmislegt
kemur upp um þá sem
þær reyna.
En allir sem vilja fá svör
verða að rita fullt nafn
og heimilisfang undir
bréfið. Einnig er gott að
greint sé frá aldri og
fæðingardegi.
Ég reyni að gefa ráð við
öllu sem beint er til mín.
Oft lýsa margir sama
vanda. Þá svara ég ein-
hverju einu bréfi - í
trausti þess að aðrir geti
nýtt sér svarið.
í von um góða sam-
vinnu!
Kær kveðja,
Sigurborg.
æ s K a n s 5