Skírnir - 01.08.1918, Side 23

Sfeirnir]
Siðbót Lúthers
m
héldu fast við hina sönnu trú, en þeir yrðu lika að muna
það, að kærleikurinn væri umburðarlyndur, og það um-
burðarlyndi ætti að koma fram í verkinu. — Vitnaði hann
í þvi sambandi til ýmsra þeirra atkafna, sem framdar
höfðu verið, og sært hefðu marga að ófyrirsynju. — Og
Lúther vann sigur. Söfnuðurinn fylgdi honum einhuga
innan skamms tíma. Carlstadt laut í lægra haldi og lét
lítið á sér bera í bráð.
Lúther var kominn fram í dagsljósið. Þrátt fyrir
þingsályktuna í Worms létu valdhafarnir hann óáreittan.
Páfavaldinu sveið þetta sárt. Nýr páfi (Hadrían VI) var
seztur í stólinn. Hann skoraði á Friðrik kjörfursta að
hindra starfsemi Lúthers. Gerði hann það ekki, mátti
hann eiga von á, að keisari og páfi jöfnuðu um hann. Á
sama tíma sendi páfinn boðskap sinn til ríkisþingsins
þýzka (Niirnberg 1522). Kvartaði hann yfir, að Lúther
skyldi ekki vera liegnt, og hét á þýzka ríkið, að láta það
ekki dragast. En jafnframt játaði páfi það satt vera, að
spilling hefði átt sér stað meðal prestanna, ekki sízt við
páfahirðina. Kvaðst hann ætla að ráða bót á því. —
Hann ætlaði í sannleika að gera það. En hann dó stuttu
siðar. — Ríkisþingið sinti ekkert kröfum páfa gegn Lúther,’.
Það sýndi sig, að mótspyrnan gegn páfavaldinu var orðin
talsvert almenn.
Eins atburðar verður að minnast lauslega. Þýzkir
bændur höfðu lengi verið óánægðir undir því ánauðaroki,
sem aðall og kirkja hafði á þá jagt. Höfðu þeir oft kvart-
að og hafið uppreistir, þó lítið yrði úr. — Kristilegi frels-
isboðskapurinn, sem Lúther flutti, vakti óánægjuna á ný.
Stafaði það sumpart af misskilningi á kenningu Lúthers
um frelsi kristins manns. Margir munkar fóru úr klaustr
unum, til þess að prédika almúganum frelsi og jafnrétti.
-----Árið 1525 gerðu bændur á Suður-Þýzkalandi upp-
reist. Kröfðust þeir ýmsra réttarbóta. Kváðust þeir þó
fúsir að slá af kröfunum, ef Lúther og fleiri ákveðnir
prestar gætu sannað það með orðurn ritningarinnar, að
þær væru ókristilegar. — Lúther varð að koma til sög-