Skírnir - 01.08.1918, Side 89

'Sklrnir]
Eitfregnir.
279
Svo breytast allar ástæður á skömmum tíma. Verzlunin flytur
nægan við, járn, sement o. fl. Vér lærum að kljúfa gyjót og höggva
iþaS til, steypa steinsteypu og nota járn í hana, eigum nú kost á
alt öSrum byggingarefnum, gersamlega ólíkum
t o r f i n u.
AfleiSing þessa er í mínum augum sú, aS hvaS sem öllu öSru
líSur þurfum vór nú að læra að hagnýta þessi nýju efni og nýju
þekkingu sem bezt, finna hversu vér getum bezt og ódýrast bygt
úr þeim traust, hlý, heilnæm, endingargóð og eldtraust hús. Ef
foæjastíllinn getur samrýmst öllu þessu, þá er að endurreisa hann
í nýrri og betri mynd, ef ekki, þá á að skoða hann sem úreldan
íorngrip eða nota hann að eins þar sem bygt er úr torfl, svo fram-
ariega sem efnamenn nota hann ekki til skrauts.
En hvernig samrýmist þá gamli bæjastíliinn og nýju bygginga-
-efnin? Vér sjáum það á uppdrætti Rávads.
Engum getur dulist það, að margbrotni stóri þakflöturinn með
bustunum og sundunum er stærri, dýrari og varasamari (leki) en
óbrotnara þak, heldur ekki, að húsrúmið veröur miklu minna á
þennan hátt en með óbrotnara lagi.
Bæjalagið er þá dýrara, rúmminna, kaldara og lekahættara en
óbrotnari húsgerð.
, Ókostir eru þetta alt, þó minna vegi þeir fyrir efnamenn. ÞaS
er líka mikið gefandi fyrir útlitið.
Annað atriði er framhlið hússins og þilin. Hliðiu er aS mestu
úr tré, að nokkru úr steini.
Ef það er óhyggiiegt af oss að byggja úr timbri, og svo mun
víðast vera á þessu skóglausa landi, þá eru þessi stóru þil athuga-
•verS. Þau verða bæði eldfim og endingarlítil.
Þá er ekki laust við, að erfitt só að búa vel um gættirnar,
þar sem timbur og steinn mætist. Vér höfum langa reynslu í því
efni. Ef til vill gæti það komiS tii tals, að gera þilin úr sléttaðri
steinsteypu og er þó hætt við, að þau mistu þá mikið af sínum
eðlilega, fallega svip, yrðu óeðlileg stæling.
Þá eru múrræmurnar milli þíljanna og til beggja enda, sem
svara til torfveggjanna.
Mér virðist það athugavert, að þær líkja eftir gömlu veggjun-
um án þess að vera milliveggir. ÚtlitiS eitt skapar þær en engin
innri nauðsyn. Þessir þykku milliveggir, sem engir milli-
'vegir e r u , verða því hálfgerS, óeðliieg stæling á gömlu bæjunum.
AS öllu athuguðu get eg því ekki sannfærst um, að hyggilegt