Skírnir - 01.12.1919, Page 33

Endurminning’ar um Jón Árnason.
Aldarafmæli Jóns Árnasonar bar upp á þ. 17. dag
ágústmán. s. 1. Ekkert mót sást á því, að öðrum en nán-
ustu vandamönnum væri það kunnugt. Vann þó sá mað-
ur svo margt í þarfir þjóðar sinnar, að vel hefði farið á
því, að minningu hans hefði verið nokkur sómi sýndur. —
En þetta er nú eins og gengur, að gott þykir að fá gull
í lófann, og gleyma tíðast hvaðan það er komið. Og hver
hefir lagt skírara gull í lófa vorn en Jón Árnason, er
hann rétti að oss þ j ó ð s ö g u r n a r?
»Það er mesta gleðin mín í lífinu«, sagði hann tíðum, »að
eg hefi hvergi séð nema rifnar og skítugar þjóðsögur«„
Munu þeir og fáir, er helzt á óhreifðum þjóðsögum i bóka-
skáp sínum. Hitt er tíðara, að þær gangi manna á milli
°g séu bókstaflega lesnar upp til agna. Og hve mik-
inn fróðleik og marga stundargleði eigum vér ekki elju
°g ósérplægni Jóns Árnasonar að þakka, og ekki má hann
um það saka, þó sagnir um uppvakninga og afturgöngur,
tröll og álfa, grýlur og galdramenn væru miður holl and-
ans fæða börnum og óþroskuðum unglingum. Það var
þeirra fullorðnu að líta eftir að slíkt væri ekki gleypt skýr-
inga og skilmálalaust.
I mínu ungdæmi lásum við Þjóðsögurnar í tima óg
ótíma. Eðlileg afleiðing þess lesturs var sú, að við þorð-
nni ekki um þvert hús, er rökkva tók, og litið stoðaði að
hlýða húslestri á kvöldin og lesa bænirnar í rúmi sínu
móti ásókn Móra, Skottu, Miklabæjar-Solveigar, Djáknans
a Myrká og annars illþýðis að nóttunni, og mörg hefir