Skírnir - 01.12.1919, Side 42

248
Færeysk þjóðernistarátta.
[Skírnir
aést á prenti svo teljandi væri. Og bækur að neinu ráði
var ekki farið að gefa út fyr en um 1890. Þrátt fyrir
örðug kjör hafa Færeyingar á fáum áratugum komið sér
upp ritmáli, sem reynst hefir hæft til að láta í ljósi »alt
sem til hugar kemur og hjartað hrærir«. Sú þjóð, sem
gert hefir betur, líti smáum augum á þessa starfsemi
þeirra.
Færeysk ljóðlist stendur okkar ekki neitt að baki Það
dugar ekki að fara eftir því, þótt kvæðin láti illa i okkar
eyrum fyrst í stað. Færeyingar hafa týnt niður stuðlasetn-
ingu allri fyrir langa löngu. Ljóð þeirra njóta sín heldur alls
ekki, ef þau eru lesin með íslenzkum framburði. Oft og
tiðum verða þá rím herfileg, þótt ekkert verði að þeim
fundið frá færeysku sjónarmiði. T. d. rimar siga (frb.
sia) á biðja (frb. bía), eiga (frb. æa) á breiða (frb. bræa),
líð (frb. lúj) á í (frb új), o. s. frv.
Það væri skynsamlega gert, að hætta talinu um að
færeyska sé afbökuð íslenzka. Fyrst og fremst á hug-
tak sem afbökun hvergi heima, þegar um tungumál er
að ræða. Sé því hleypt að, verður hvert mál í víðri ver-
öld ekkert annað en afbökun einhvers eldra máls. ís-
lenzka er afbökuð norræna, hún aftur afbökuð frumnor-
ræna. Fáir munu verða til að halda því fram með rök-
um, að frumnorræna hafi verið göfgara mál en það, sem
við nú tölum.
Hér stendur nú heldur ekki einu sinni svo á, að fær-
eyska sé komin af íslenzku. Auðvitað er sannleikurinn
sá, að hér er um tvö hliðstæð mál að ræða, sem bæði
eru runnin af sömu rót, og bæði hafa breyzt eftir því
sera timar liðu. Stundum hefir færeyska geymt hið upp-
upphaflega, sem glatast hefir í íslenzku. Oftar stendur
hún þó fjær fornmállnu. Þráfalt hafa báðar tungurnar
orðið samferða. Enn í dag eru þær svo likar, að hvor
þjóðin getur stautað sig fram úr máli hinnar, án þess að
hafa nuraið neitt áður. Færeyingar eiga þó fullörðugt
með að lesa nýja islenzku, en fornmálið veitist þeira létt,