Dýravinurinn - 01.01.1893, Síða 19

15
þess, að vjer værum böðlar þeirra og sýndum á þeim miskunnarleysi og svívirði-
lega þrælmennsku. Jeg er viss um það, að þó mennirnir heyri ekki kveinstafi
húngraðra og sárkvaldra skepna, þá heyrir hann þá, sem skapað hefur bæði þær
og okkur.
Verði hrossunum það á að draga sig heim, þá er á sumum bæjum talið
sjálfsagt, að setja hundana á þau til að koma þeim úr augsýn frá bænum. þ>að
er eins og menn haldi, að hrossin muni ekki finna neitt til, þó að þau sjeu gagn-
drepa og skjálfandi í kulda, en það er mikill misskilningur; annað mál er það, að
þau geta ekki sagt frá því, hvað þau verða að líða, þau geta ekki kvartað.
Hvers vegna hafið þið tjald með ykkur í ferðir; er nokkuð að því að liggja renn-
blautur á votri jörðinni? Hví kvartið þið, ef það lekur í rúmin ykkar á næturnar,
er nokkuð að því að liggja í pollinum ? þ>að er þó logn í baðstofunum, þó þær
kunni að krikta. Hví eruð þið að aka ykkur og kvarta um hroll, þegar þið
komið gagndrepa heim úr smalamennskunni á haustin, er nokkuð að þvi að vera
úti í stórrigningu holdvotur og skjálfandi? Jeg lái ykkur ekki þó að ykkur þyki
þetta ekki gott; en jeg vil láta ykkur geta fundið til þess, sem skepnurnar verða
að þola, þó þær kvarti ekki. — Atakanlegt er að horfa á það i harðindum á
vetrardaginn, hve vonarlega aumingja hrossin við heygarðinn horfa bæði á
mennina og meisana; þeim er varnað málsins til að biðja, en sjáið þið þá ekki
bænarsvipinn á þeim, sjáið þið ekki, hvernig vonin og beiðnin skín úr augum
þeirra? J>etta er þeirra mál, Drottin gaf þeim ekki meira; en hann gaf oss
mönnunum skynsemi til að skilja þetta mál. — Hvað er það þá, sem skapar
skepnunum þessar kvalastundir? þ>að er lítill hlutur, sem miklu kemur samt af
stað bæði góðu og vondu; það er mannshöndin; það er mannshöndin, sem er svo
einstaklega lipur, þegar hún heldur um svipuskaptið og er að kenna hestinum að
hlýða honum húsbónda sínum, eða þegar hún heldur um hrossabrestinn og er að
siga búhundunum á hrossin til að koma þeim frá augunum á húsbóndanum, það er
mannshöndin, sem er svo einstaklega sterk og dugleg, þegar hún er að roga
klyfjunum upp á bakið á hestunum á sumrin; það er mannshöndin, sem kreppir
svo ákaflega hnefann, já, svo að hnúarnir hvítna, þegar mannúðin, rjettlætið og
sanngirnin bjóða manninum að gjalda hestinum rjettlát og sanngjörn laun fyrir
þjónustu sína í þarfir mannanna.
f>að sje þá til allra talað, úngra og gamalla: Farið vel með hrossin, þegar
þjer brúkið þau; sýnið þeim nærgætni og miskunnsemi; reynið að láta þau ekki
meiðast, því að þau finna til, þó að þau geti ekki frásagt. Leggið niður þann
vana eptir megni, að hnýta þeim hverju aptan í annað, því að það er ósiður;
venjið þau á að rekast, ríðið þeim varlega og með gætni; ofbjóðið þeim ekki, þó
að þau sjeu viljug. Leggið ekki á þau of þúngar klyfjar og látið vera góða reið-
inga á þeim og hafið gát á, að vel fari á þeim. Berjið þau ekki nema þegar
brýn nauðsýn krefur, og umfram alt ekki í bræði. Aminnið unglingana og börnin
um, að fara vel með allar skepnur. Refsið stránglega strákum, sem stundum sýna
af sjer þann strákskap, að berja hesta í höfuðið ef þeim mislíkar. Látið þau ekki