Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1915, Qupperneq 42

136
Ágúst H. Bjarnason:
[IÐUNN
hvers konar lýsandi eimtegund, er nefnd hefir verið
útflæðið (emanation), en útflæði þetta er bæði sjálf-
lýsandi og gerir aðra hluti, er það setst á, lýsandi.
Sé nú borinn segull að radíums-geislunum, kemur
það í ljós, að hann beygir alfa-geislana ofurlítið til
annarar handar og beta-geislana töluvert meira til
hinnar handarinnar, en gamma-geislana beygir hann
alls ekki neitt. Sýnir þetta þegar, að geislarnir eru
mismunandi tegundar. Sé nú liraði geislanna rann-
sakaður, þá kemur það í Ijós, að alfa-geislarnir fara
með ‘l/i°—l/2o af hraða ljóssins, beta-geislarnir með
73—72 af Ijóshraðanum, en gamma-geislarnir með
fullum ljóssins hraða eða alt að 300,000 km á sek.
Á þessu er það þegar Jjóst, að geislar þessir eru mis-
munandi tegundar og er því réttast að athuga þá
hvern fyrir sig.
Gamma-geislarnir virðast nú vera einna mark-
verðastir og því er bezt að athuga þá fyrst. Þeir létu
ekki beygjast af segulnum og fóru með Ijóssins hraða.
Það fyrra bendir á, að þeir muni vera úr algerlega
óvægu efni, en hið síðara, að þeir muni ekki vera
annað en ljósgeislar. Enda er það nú álit sumra sér-
fræðinga, að þeir séu ekki annað en ákveðin öldu-
hreyfing i Ijósvakanum, er myndist fyrir einlivers
konar afturkast frá beta-geislunum, er radíið klofnar
og skilsl að. Aðrir eru þeirrar skoðunar, og þeir munu
ekki hafa minna til síns máls, að gamma-geislarnir
sé orðnir til úr þeim smæstu eindum, er vér getum
hugsað oss, sannkölluðum öreindum (uratomum),
er vér getum ekki hugsað oss smærri og enga þyngd
hafa. En hvort sem heldur er, þá eru geislar þessir
svo fíngerðir, að þeir geta smogið aluminiums-plölu,
sem er alt að x/2 metra á þykt, og sverja þeir sig
þannig í ætlina til X-geislanna svonefndu eða Rönt-
gens-geislanna. Enda er það nú kömið á daginn, að
X-geisIarnir séu ekki annað en gamma-geislar. Báðar