Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1919, Síða 15

INUNN]
Bætiefni fæðunnar.
257
þegar sótlir ganga, ef hún ekki er dauðkreinsuð við
lágan hita, en ekki skyldi hún soðin nema örfáar
mínútur. Góð og feit mjólk þolir betur suðu en þunn.
Niðursoðin mjólk, þurmjólk og barnamjöl eru bæti-
efnalaus og því óhæfileg sem aðalfæða barna.
þó að tilbreytingalaus fæða geti orðið of bætiefna-
laus, þá er eflaust hægt að lifa góðu lifi á tilbreyt-
ingalausri fæðu, ef hún er rétt valin. Við sjáum, að
börnum líður vel, þó að þau fái ekki annað en mjólk.
Það er alkunnugt, að irskir verkamenn lifa einatt á
tómum jarðeplum, eða því sem næst, og rússneskir
bændur á grófu brauði og kálsúpu, og þrífast vel,
því einmitt þessar fæðutegundir eru auðugar að bæti-
efnum. Hins vegar getur fæðan orðið bætiefnasnauð,
t. d. þegar ræða er um veiklaðar manneskjur, sem
ekki þola nema einstöku mat. Það er því gott að
vita, hver matur er góður og hver lakur í þessu til-
liti, og eins hvernig eigi að matreiða, til þess að
bætiefnin fari ekki forgörðum. Skal ég nefna nokkur
dæmi.
Um mjólk er áður talað, sömuleiðis um smjör.
Tólg og smjörlíki er aftur á móti bætiefnasnautt og
varhugavert að gefa börnum sem einasta viðbit, en
vel er það notandi banda fullorðnuni með öðrum
mat. Þorskalýsi er mjög bætiefnaauðugt, og er þvi
ágætt fyrir börn, sérstaklega ef mjólk er af skornum
skamti. Enda hefir löng reynsla sannað ágæti lýsisins,
°g væri ástæða til að athuga þelta í viðbitisleysinu.
Lýsisbræðingur var áður mjög notaður hér á landi,
°g gafst vel. Eggjarauða er einnig mjög bætiefna-
auðug, en hvítan ekki. f fiski og kjöti eru bætiefni,
en þó er fiskurinn lakari i því efni. En það er ekki
sama, hvernig með matinn er farið. Efnin eyðast að
vísu nokkuð við suðu, en meginið af þeim fer út í
Vatnið. Soðið kjöt og soðinn fiskur er því bæliefna-
rýr, en þar á móti er soðið auðugt af þeim, enda er