Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1931, Blaðsíða 28

22
Aldahvörf.
IÐUNN
talist — smáagnir rafmagns, sem aftur eru örlitlar
hringiður orku. En hvað er svo orkan, hvernig verður
hún skilin? Það er launung. Hana skilur enginn. Eðlis-
vísindi nútímans hafa breytt efninu i anda. Að minsta
kosti hafa |)au greitt efnið svo í sundur, að [)að er nú
skuggi einn af því, sem áður var. Tíminn og rúmið,
sem hafa verið traustir strengir og fótfesta vor, slakna
nú óðum og missa festu og leysast upp í háspekilieg
hugtök.
Þannig er ljóst, segir sami höfundur, aö menn hafa
farið villir vegar, er þeir hafa sett í andstöðu trú og
visindi. Trú er tilfinning af snertingu annars heims
þess heims, sem ekki tekst með orðum að lýsa. Vísindin
hafa fundið þenna sama heim. Margir snúa baki við
opinberuðum trúarbrögðum vegna þess, að þau hafa
þornað upp í fræðikerfum að miklu leyti úreltum
vísindum — en glatað launungum (mysterium) trúar-
innar sjálfrar.
En þó að vísindin lendi loks í háspeki, segir Nord-
mann, þá má þó hvorki ætla þau úr gildi gengin, né
setja gegn þeirn öryggi, sótt á önnur starfssvið imanna,
því að á öllum svLðum nota nienn hina sömu tungu og
máða hugtök sín við tíma, rúm, efni og orku. Ef þessi
grundvöllur tilveru vorrar tekur að skjálfa, þá hriktir
í öllu, sem hugsun manna hefir reist. Er því fjarstæða
ein að setja fullvissu trúarbragöanna gegn óvissu vís-
indanna. Trú og vísindi vinna með sömu hugtökum og
tala sömu tungum. Alt, sem styrkir, og alt, sent veikir
vísindalegar huginyndir kynslóöarinnar, styrkir eða
veikir að sama skapi trúarhuginyndir sörnu kynslóðar.
Loks ættu menn að minnast þess, að ágreiningur trúar
og vísinda er oft og tíðum ekki meiri en ágreiningur