Kirkjuritið - 01.01.1936, Síða 58

52
Erlendar bækur.
KirkjuritiÖ.
óbugandi þrá mannanna að leitast við með hugsun sinni að
kanna eðli sannleikans og skilja það. Það er satt„ að „steindauð-
ar dogmur“ hafa enga þýðingu, en kennisetningarnar eru ekki
dauðar nema fyrir hugsun þeirra, sem annaðhvort skortir þekk-
ing, skilning eða ímyndunarafl til að ganga inn í lielgidóma
þeirrá. Við nánari kunningsskap verða þœr seiðmagnaðar af trú-
arlotningu, hugsunarorku og siðferðisbaráttu óteljandi kynslóða.
í liugleiðing þeirra lifum vér lífi margra hinna skarpskygnustu
hugsuða og merkilegustu snillinga fornaldarinnar. Það samneyli
her ekki að fyrirlíta.
En eins og fjölbreytnin sýnist oft vera óendanleg og venjuleg
trúfræði eins og völundarhús mannlegs hugar, eða myrkviður
með óteljandi hliðargötum, þannig getur og einnig komið að
oss sú hugsun, hvað þetta er nú alt saman likt í raun og veru,
jafnvel bak við misklíðina liggja oft svipaðar hugmyndir,
en ágreiningurinn kemur aðeins af því, að liver einstaklingur
leggur áherzlu á mismunandi atriði. Hversu mikið 1. d. af Krists-
fræðinni er eigi framkomið til þess að reyna að brúa djúpið milli
Guðs og manna, ekki aðeins þeirra, sem vilja leggja áherzlu á
hið mannlega lijá Jesú, heldur einnig hinna, sem að dæmi
Athanasiusar vildu leggja alla áherzluna á, að Jesús hefði verið
sömu veru og faðirinn? Sú kenning varð hyrningarsteinn hjá
Athanasiusi, af því að honum virtist eigi hugsanlegt, að Jesús
gæti frelsað mennina til guðdómslegs lífs með öðru móti. En
þetta voru aðeins mismunandi leiðir, sem menn fóru til þess
að reyna að sameina hið guðlega og mannlega, áður en þróun-
arkenningin kom til skjalanna, og gerði eðlilegri grein fyrir af-
stöðu mannanna til Jesú og afstöðu Jesú til Guðs. Á sama hátl
er mikið af þeirri hugmyndaþróun, er á sér stað i Nýja-testa-
mentinu, raunar tilraun til að þýða hugmyndir hinna gyðing-
legu heimslitakenninga yfir i hellenska dulhyggju. Páll er braut-
ryðjandinn, en Jóhannes fullkomnar verk hans. Þessum mönn-
um er það ljóst, að þegar hugmyndir á að þýða eða flytja frá
einni menning til annarar, dugir eigi stafrétt þýðing kennisetn-
inganna eingöngu. Kjarna málsins verður að gera skiljanlegan. Og
við shka athugun kemur það svo glöggvar í ljós en áður, hver er
kjarni málsins.
En þetta er raunar sú þróun, sem trúarhugmyndirnar eru und-
irorpnar frá kyni til kyns, og það starf, sem jafnframt verður til
þess að skýra ummörk þeirra, finna í þeim veilurnar og full-
komna þær, og þannig leiða mannsandann til meiri opinberunar
í vizku og skilningi.
Þessi bók „What to believe“ er skrifuð til að rekja þróun hinna