Kirkjuritið - 01.12.1940, Blaðsíða 25

Kirkjuritið.
Fyrir þrjátíu árum.
Þegar ég sting nú niður penna til þess að rifja upp
fáeinar endurminningar, aðeins 30 ára gamlar, þá hefi
ég það einhvern veginn á tilfinningunni, að það sé aðeins
einkaréttur hinna gömlu og gráhærðu að fást við slíka
tegund bókmenta. En þegar maður á minum aldri, maður,
sem hefir lifað hina fyrstu áratugi 20. aldarinnar, leyfir
sér að brjóta slíka venju, þá hefir Iiann þá afsökun, að
einmitt á þessum áratugum liefir lijól tímans snúist ó-
venjulega hratt. Það, sem skeði á fyrsta tug þessarar aldar,
er nú orðið gamalt. Manni finst það liggja óravegu aftur
í fortíðinni, tilheyra annari öld. Og vissulega heyrir það
til annari öld. Það urðu engin söguleg aldamót hér, þegar
árið 1900 rann út. Aðeins í almanakinu. En árið 1914
urðu einhver hin örlagaríkustu aldamót, sem veraldar-
sagan getur um á síðari öldum. Þá fyrst ríður 20. öldin
í garð, með öllum sínum sigrum og ósigrum. Heimsstvrj-
öldin verður hin volduga og þjáningafulla fæðingarhríð
hins nýja tíma, og það er hún, sem er hinn mikli merkja-
steinn á milli þessara tveggja alda, og þeir, sem lifað hafa
bernsku sína og æsku fyrir þessi miklu aldaskil, en full-
orðnisárin eftir þau, hafa það óljóst á tilfinningunni, að
hafa lifað á tveimur tilverustigum, og af þessum ástæðum
kunna þessar 30 ára gömlu endurminningar mínar að eiga
nokkuð meiri rétt á sér en ella.
í miðjum Skagafirði, þar sem einna víðast er til veggja,
stendur höfuðbólið Flugumýri. Þar hefir, sem kunnugt er,
verið kirkjustaður í margar aldir, og rikismannasetur.
Um, og rétt fram yfir aldamótin síðuslu, var þarna lítil og
fátækleg torfkirkja lík þeim, sem nú eru á Víðimýri og