Kirkjuritið - 01.12.1940, Síða 35
KirkjurítiS.
Kirkjurækni og helgihald.
357
En um messuna sást bóndinn koma með langa heylest
ofan af fjalli. Þetta mæltist illa fyrir. Þá var sú trú ríkj-
andi, að öll sú vinna, sem ekki var talin lífsnauðsynleg.
hlessaðist illa á lielgum dögum. Þessi bóndi mun hafa
verið meðal hinna fvrstu, sem braut helgi sunnudagsins
á svona áberandi hátt á sjálfum kirkjustaðnum, og þess-
vegna var því haldið á lofti. En ekki leið á löngu, að
slík dæmi færi að eiga sér víðar stað.
Kirkjubændur voru prestum mestu lijálparhellur í
því að viðhalda reglubundnum messum, meðan þeir
gættu þeirrar fornu venju að vera kirkjuklæddir alla
messudaga á hádegi ásamt sínu lieimilisfólki. í þessu
sambandi dettur mér í hug eitt atvik, sem mér er mjög
minnisstætt. Þegar séra Guðmundur Helgason kom að
Reykholti vorið 1885, var liann hér öllum ókunnur, og
vissu menn þá lítið um manngildi hans og hæfileika.
Hann hoðaði til messu í Stórási, þá nýkominn frá Akur-
eyri, þar sem hann hafði verið þjónandi prestur nokkur
ár. Þennan tiltekna messudag kom fólk til kirkju frá
öllum bæjum í sókninni. En nú bar nýrra við. Á há-
degi sást ekkert til prestsins. Leið svo nokkuð á annan
klukkutíma, að fólkið heið fult óþreyju. Loks kom prest-
ur og þá sýnilega með asa. Jón hreppstjóri Magnússon,
sem ]iá var hóndi í Stórási, gekk þegar á móti hinum
nýja og ókunna presti og hauð liann velkominn. Prest-
ur og þá sýnilega með asa. Jón hreppstjóri Magnússon,
hestarnir hefðu verið týndir um morguninn og ekki
fundist fyr en eftir dúk og disk. Jón svarar: „Það fyrir-
gefst í þetta sinn, ef það kemur ekki fyrir oftar“. Ekki
veit ég, livort þessi alvarlega áminning hefir látið vel
í eyrum séra Guðmundar þá í svipinn, en það efndi
hann rækilega að vera kominn á messustaðinn á hádegi
alla messudaga í þau tuttugu og þrjú ár, sem hann var
þjónandi prestur í Reykholti. Á því tímabili urðu í ýms-
um ldrkjusóknum mjög áherandi breytingar i þeim
éfnum, hvað kirkjurækni hnignaði, en Stórássöfnuður