Kirkjuritið - 01.12.1950, Side 44

288
KIRKJURITIÐ
færingu, með því sem á imdan hafði komið fram við
þá Martein biskup og séra Árna Amórsson, að hann sá
sér vænst að flýja brott af landinu og leita á náðir kon-
ungs. Hefir hann getað skýrt konungi vel frá öllu. Bendir
þó sumt til þess, að Gísli hafi ekki ýkt framferði Jóns
biskups eða spanað upp reiði konungs um skör fram eða
eggjað hann að fara með hörku á hendur Jóni og lands-
mönnum.
•
En nú færðist Jón Arason fyrst í aukana. Á tæpu
hálfu ári tekur hann hin mestu völd, svo að ekkert virðist
standa við honum, hrapar til grunna, þegar hann er fang-
aður og líflátinn, og hefst svo að nýju til æðstu tignar
í píslarvættisdauða sínum.
Um vorið 1550 ríða þeir feðgar þrír saman til Alþingis,
Jón biskup, Ari lögmaður og séra Björn, með hundrað
manna hver og þó meira, því að svo er sagt, að Ari hafi
haft alls „þrjú hundruð og hálft“ manna, þ. e. 420 menn
vopnaða. Umboðsmaður konungs, Mule, fékk enga rönd
við reist. Varpaði Ari skatti konungs, er hann hafði inn-
heimt og varðveitt, á nasir honum. Ólafur Tómasson, er
orti hið mikla kvæði um þá feðga, telur þetta sýnilega
eitthvert glæsilegasta augnablik í lífi þeirra, er sjálft
konungsvaldið verður að lúta þeim.
Þá hélt Jón í Skálholt og náði því með því að hóta
að hafa Martein biskup fanginn í fararbroddi. Lét hann
grafa lík síns gamla kunningja, Gizurar Einarssonar, upp
og dysja í poka, en dómkirkjan var hreinsuð með mikilli
viðhöfn. Var allt þetta gert í viðurvist geysilegs mann-
fjölda.
Eftir þetta endurreisti Jón Viðeyjarklaustur og Helga-
fellsklaustur, en jafnhliða þessum hernaði og stórvirkjum
hrutu af Jóni meistaralegar vísur, gamansamar og mergj-
aðar í senn, og orð, sem lifað hafa. Kunn er vísan: