Kirkjuritið - 01.12.1950, Page 61

LANDRÝMIÐ OG MAÐURINN
305
þessum fimm úthlutunarskákum hans nothæf til hveitirækt-
unar. Hveiti varð að rækta á graslendi, nýju eða óbrotnu, og
í slíkt land varð að sá eitt ár í senn, og láta það hvílast í
tvö ár, svo að grasið gæti gróið aftur. Satt var það, hann
hafði eins mikið af myldnu landi eins og hann vildi, en í því
landi spratt einvörðungu rúgur. Hveitið þarfnaðist harðvellis,
en um harðvelli voru margir umsækjendur, og það var skortur
á því. Og það, sem verra var, slíkt land orkaði ósjaldan all-
snörpum orðasennum og deilum. Auðugri bændumir sáðu
sjálfir sín eigin lönd, en hinir fátækari neyddust til að veð-
setja kaupmönnum sín lönd. Fyrsta árið sáði Pakhom hveiti
í gjafaspildur sínar og fékk ágæta uppskeru. Vildi hann nú
sá hveiti í þær aftur, en þær voru ekki nægilega stórar til
þess að sáð yrði í nýtt land, og sáðlönd síðari ára látin hvílast.
Hann varð því að reyna að eignast meira af nýju landi. Hann
sneri sér því til kaupmanns nokkurs og tók hjá honum hveiti-
land til eins árs leigu. Hann sáði eins mikið af því og hann
gat, og fékk stórkostlega uppskeru. En það var til hins mesta
óhagræðis, að landið var mjög langt frá nýlendunni, og varð
því að flytja uppskeruna 15 rastir. Þess vegna var það, að
þegar Pakhom hafði séð kaupsýslu-bændur búa í fínum heim-
kynnum og verða ríka í þessu héraði, þar sem þetta land lá,
að hann hugsaði með sér: „Hvernig mundi þetta skipast, ef
ég tæki landið lengur á leigu og byggði mér þama heimili,
eins og þeir hafa gert? Þá hefði ég fullan rétt á landinu."
Hann hikaði ekki við að koma þessu í framkvæmd.
Þannig eyddi nú Pakhom ævinni í fimm ár. Var stöðugt
að taka nýtt og nýtt land og sá í það hveiti. öll þessi ár var
einmuna góðæri og peningarnir streymdu inn í fossum. En
samt var hálf-leiðinlegt að lifa þessu lífi svona, og Pakhom
fór að þreytast á að taka land á leigu, ár eftir ár, í ókunnum
hémðum og flytja búið með sér þangað. Hvar sem spumir
vom af góðum landsskika, vom hinir bændumir komnir í
hörkukapphlaup um hann, og honum var skipt í skækla, áður
en hann var tilkominn að leigja hann og sá í hann í heilu
lagi. Einu sinni gekk hann í félag við kaupmann nokkum
að leigja beitilands spildu og plægja hana. En út af því risu
málaferli, og tapaði kaupmaður skikanum, og Pakhom græddi
ekkert á amstrinu. Hefði það nú bara verið hans eigið land,